Nýtt Helgafell - 01.06.1956, Blaðsíða 22

Flokksleiðtogar ræða utanríkisstefnu
Islendinga
Ritstjórn Nýs Helgafells sendi formönnum
stjómmálaflokkanna eftirfarandi bréf í apríl
síðastliðnum:
„Nýtt Helgafell vill stuðla að umræð-
um um þau vandamál, sem mestu máli
varða fyrir íslenzku þjóðina, en í þeim
tilgangi hefur ritstjóm þess leyft sér að
biðja formenn allra stjórnmálasamtaka,
sem þátt taka í kosningum í vor, að láta
í stuttu máli í ljós skoðun sína á utan-
ríkismálum Islendinga. Það er ekki sér-
stakt áhugaefni vort að heyra álit manna
á þeim málum, svo sem herstöðvamál-
inu, sem nú eru efst á baugi, enda koma
þær fram hvort sem er í daglegum um-
ræðum.
Að hinu viljum vór spyrja, hvað þér
álítið að eigi að vera höfuðatriðin í utan-
ríkisstefnu þjóðarinnar. Á að gæta hlut-
leysis til hins ýtrasta eða leita samvinnu
við aðrar þær þjóðir, sem næstar oss
standa? Fyrir smáþjóð eins og fslend-
inga er góð sambúð við aðrar þjóðir lífs-
nauðsyn. En hlýtur ekki öll samvinna og
þátttaka í alþjóðasamtökum og stofnun-
um að hafa í för með sér nokkurt afsal
sjálfsákvörðunarréttar þjóðarinnar? Rétt-
indum fylgja skyldur á þessu sviði sem
öðrum, og vandinn virðist sá að ákveða,
hvar fslendingar eigi að draga mörkin í
samvinnu og skuldbindingum við aðrar
þjóðir.
Þessar spurningar og aðrar slíkar eru
oss í huga. Með þeim viljum vér ekki
sízt kanna, hvort ekki virðist grundvöllur
samkomulags alls þorra Islendinga fyrir
ákveðinni meginstefnu í utanríkismálum.
Slík samstaða mundi styrkja íslenzkan
málstað erlendis og tryggja það, að
sundurþykkja heima fyrir verði honum
ekki til tjóns."
Svör flokksformanna eða þeirra, sem svar-
að hafa í þeirra umboði fylgja hér á eftir.
Frá Alþýðuflokknum barst ekki svar, en
telja má, að formaður samstarfsflokks hans,
Framsóknarflokksins, túlki í þessu máli skoð-
anir hans.
Ekki er ástæða til að bæta miklu við orð
stjómmálamannanna. Eins og vænta mátti,
er þeim öllum efst í huga uppsögn varnar-
samningsins og afstaða þeirra til hennar.
Þrátt fyrir þær breytingar, sem orðið hafa í
viðhorfi flokka til þess máls, em höfuðskil
í utanríkismálum ennþá milli þeirra flokka
annars vegar, sem halda fram algem hlut-
leysi og hinna, sem taka vilja þátt í varnar-
samtökum vestrænna þjóða.
Deilan milli stuðningsflokka Atlantshafs-
bandalagsins um uppsögn vamarsamnings-
ins og brottför hersins, virðist fyrst og fremst
deila um form og um það, hvort tillit skuli
tekið til skoðana bandamanna vorra. Minn-
ir margt í þessari deilu óneitanlega á ágrein-
inginn milli lögskilnaðarmanna og hrað-
skilnaðarmanna um sambandsslitin við Dan-
mörku 1944, þótt nú sé ólíkt skipað liði. —
Lengd svaranna ber með sér, að mönnum
hefur tekizt misvel að halda greinum sínum
innan þeirrar lengdar, sem óskað var.