Sveitarstjórnarmál - 01.12.1975, Blaðsíða 29

AÐALSTEINN GUÐJOHNSEN, formaður
Sambands íslenzkra rafveitna:
ÞVERBRESTIR
í ORKUMÁLUM
LANDSMANNA
Mikið liefur verið rætt og ritað um orkumál á
undanförnum mánuðum. Spyrja má, hvernig á
því standi, að þjóð, sem býr í raun við allsnægtir,
ekur í dýrum einkabifreiðum, ferðast til sólar-
landa í sívaxandi mæli, neytir tóbaks fyrir 2
milljarða króna og áfengis fyrir 4 milljarða á ári
hverju, kvartar yfir því að greiða 1 milljarð fyrir
raforku til allra heimila á landinu.
Einnig má spyrja, livernig þjóð, sem ekki hefur
nýtt 10% af vatnsafli sínu, þurfi að líða orku-
skort. Frændur vorir á Norðurlöndum trúa því
naumast, að íslendingar þurfi að búa við raf-
orkuskort. Við spyrjum: Hvers vegna?
Eflaust er svarið við þessu margþætt. Það kann
að vera að kenna m. a. andvaraleysi okkar, raf-
magnsmanna og sveitarstjórnarmanna í landinu,
skorti á skilningi stjórnmálamanna á mikilvægi
orkumála, og líka kann það að vera að kenna að
nokkru leyti vakningu almennings á umhverfis-
málum og áhrifum orkuvirkja á náttúruna, sam-
fara óbilgjörnum kröfurn fámennra hagsmuna-
hópa, sem stjórnvöld liafa ekki treyst sér til að
lægja eða kveða niður.
Á alþjóða-orkumálaráðstefnu, sem haldin var
í Bandaríkjunum á síðast liðnu ári, var fyrst og
fremst fjallað um efnið: „Efnahags- og umhverf-
iskröfur vegna orkuþarfa í framtíðinni". Þar mun
hafa konrið franr það sjónarmið, að lrér sé unr
eins konar vítahring að ræða; það sé ókleift að
setja alls konar lrönrlur á orkuvinnslu og orku-
flutning í nafni náttúruverndar, því að orka, og
þá sérstaklega raforka, sé alger undirstaða þess,
að hægt sé að halda umhverfinu lrreinu, undir-
staða þess að afla fæðu, framleiða lyf, starfrækja
vatnsveitur, frárennsliskerfi og hvers konar
hreinsikerfi.
Þá er ljóst, að stjórnmálamenn mega ekki láta
blekkjast af einhliða áróðri um náttúruvernd til
þess að spillt verði eðlilegri þróun orkumála.
Því miður líða margir fyrir slík rnistök nú.
Vandamál raforkuiðnaðarins eru vissulega
margþætt: orkuvinnsla, orkudreifing, skipulags-
mál, tæknimál og fjármál; varðandi fjármálin t.
d. afskipti ríkisvaldsins af fjármálum og gjald-
skrármálum rafveitna. Þótt fjármálin virðist ef
til vill erfiðust, tel ég, að skipulagsmálin séu í
raun mikilvægust, enda myndu rnörg vandamál
leysast, ef farsæl lausn fyndist á skipulagsmálum
raforkuiðnaðarins.
Samband íslenzkra rafveitna og Samband ís-
lenzkra sveitarfélaga héldu ráðstefnu um skipu-
lag raforkumála í október 1972 og gerðu um það
ályktun. Ég tel æskilegt, að stjórnvöld tækju hana
sem fyrst til gaumgæfilegrar athugunar.
SVEITARSTJ ÓRNARMÁL