Sveitarstjórnarmál - 01.12.1976, Blaðsíða 38

sveitarfélaga til þessara mála þaö ár námu 114 m. kr.
Þetta eru samtals 239.4 m. kr.
Árið 1976 nema úthlutanir 25%-sjóðs 88 m. kr.,
lán Byggðasjóðs munu verða samtals 115 m. kr., og
Lánasjóður sveitarfélaga mun lána ríflega 128 m. kr.
til þessara mála. Samtals er þetta 331 m. kr. árið
1976.
Á þessum tveimur árum, 1975 og 1976 hafa því
sjóðir þessir lagt samtals 570,4 millj. króna til
gatnagerðar, þ.e. 25% sjóðurinn 156 milljónir,
Byggðasjóður 172,4 miilj. króna og Lánasjóður
sveitarfélaga 242 millj. króna.
Ekki er ennþá ljóst, hve mikið fé þessir sjóðir
munu hafa til ráðstöfunar árið 1977 til þessara mála,
en ætla má, að það fjármagn muni hækka talsvert.
Hér á eftir verður gerð nokkur grein fyrir hlut-
deild Byggðasjóðs í gatnagerðarframkvæmdum árið
1976.
Eins og ég gat um áðan, hefur Byggðasjóður
aðeins veitt lán til þessara framkvæmda til sveitar-
félaga á svokölluðu Byggðasjóðssvæði, en það er
landið allt nema Reykjavík og Reykjaneskjördæmi.
Ennfremur er skilyrði fyrir þessum lánum, að
gatnagerðargjöld hafi verið lögð á, eins og fyrr
greinir. Nú er það svo, að ekki hafa öll sveitarfélög á
þessu svæði lagt á þessi sérstöku gatnagerðargjöld,
og skipa þann flokk m. a. þrjú stærstu þéttbýlis-
sveitarfélögin, þ. e. Isafjörður, Akureyri og Vest-
mannaeyjar. Þær tölur, sem ég nefni hér á eftir,
miðast þvi fyrst og fremst við sveitarfélög á Byggða-
sjóðssvæðinu, sem hafa lagt á þessi gatnagerðar-
gjöld, eða munu leggja þau á nú á næstunni.
Samtals hafa 28 sveitarfélög sótt um lán úr
Byggðasjóði 1976 og teljast fullnægja skilyrðum fyrir
lánveitingu. Á s. 1. tveimur árum hafa þessi sveitar-
ÞÉTTBÝLISFÉ 1976
220 MILLJÓNIR
Samkvæmt V. kafla vegalaga er einum áttunda hluta
heildartekna vegasjóðs varið til gatnagerðar í þéttbýlis-
stöðum með 200 íbúa og fleiri. Á árinu 1976 nemur þessi
12,5% hlutdeild í vegasjóðstekjunum 310,5 millj. króna.
Frá þeirri fjárhæð dragast 16,5 millj. króna, sem ofteknar
voru til þéttbýlisvega árið 1975. Til ráðstöfunar urðu því
294 millj. króna. Fjórðungur þeirrar fjárhæðar rennur til
284 að flýta gatnagerð þar sem sérstök ástæða þykir til að dómi
félög lagt á gatnagerðargjöld fyrir samtals 498,2 m.
kr. Að baki þessum gatnagerðargjöldum standa
framkvæmdir fyrir samtals 1.400,8 m. kr. Eins og
áður greinir, lánaði Byggðasjóður samtals 57,4 m. kr.
til þessa málaflokks árið 1975, en það svarar til 71,7
m. kr. gatnagerðargjalda og 229,6 m. kr. gatnagerð-
arkostnaðar. Eftir standa þá gatnagerðargjöld upp á
426,5 m. kr. og framkvæmdakostnaður upp á 1.171,2
m. kr. Innifalið í þessari síðastgreindu tölu er fram-
kvæmdakostnaður ársins 1976, sem nemur um 784
m. kr.
Með þessar tölur sem grundvöll eru lánveiting-
arnar árið 1976 síðan ákvarðaðar. Þar sem annað
hvort 80% gatnagerðargjalda eða 25% fram-
kvæmdakostnaðar virka sem þak á hugsanlegri há-
markslánveitingu til hvers einstaks sveitarfélags, er
ekki hægt að leiða út samtölu hugsanlegrar há-
markslánveitingar með því að taka hundraðshlut-
ana beint af framangreindum tölum, heldur verður
að meðhöndla hvert sveitarfélag fyrir sig og reikna út
hugsanlega hámarkslánveitingu. Eftir að hafa gert
það, kom út, að hugsanleg hámarkslánveiting
Byggðasjóðs til þessa málaflokks nam samtals 266,1
m. kr. Þar sem aðeins voru 115 millj. kr. til ráðstöf-
unar varð að færa framangreint hugsanlegt hámark
niður í þá upphæð, sem er til ráðstöfunar. Var það
gert, og var látið eitt yfir alla ganga, nema í örfáum
tilfellum, þar sem sérstakar ástæður þóttu vera fyrir
hendi. Þessi örfáu undantekningatilfelli skekktu
hlutfallið örlítið, en þó ekki svo, að neinum úrslitum
ráði. Þar sem mest munar um þessa skekkju, munar
500 þús. kr. af rúmlega 27 millj. kr. hugsanlegu há-
marki. Þegar hugsanlegt hámark er komið í um 4 m.
kr., er þessarar skekkju hætt að gæta.
fjárveitinganefndar Alþingis. Hlutur 25% sjóðsins af
vegafé 1976 nemur því 74 millj. króna. Óráðstafað var frá
fyrra ári 14 millj. króna, sem við þetta bætast. Þannig
hafði fjárveitinganefnd til ráðstöfunar í ár samt. 88 millj.
króna, eins og fram kemur á næstu blaðsíðu. Til skipta
milli sveitarfélaga í almenn framlög koma því samt. 220
millj. króna.
Þéttbýlisstaðir með 200 íbúa og fleiri eru 63 að tölu með
samt. 190366 íbúa. Á árinu 1976 kemur því í hlut hvers
þéttbýlisstaðar fjárhæð, sem svarar til 1158 króna á hvern
ibúa hinn 1. des. 1975. Samsvarandi skiptitala þéttbýlis-
fjárins á árinu 1975 var 1141 króna.
SVEITARSTJÓRNARMÁL