Morgunblaðið - 06.06.2012, Blaðsíða 15
FRÉTTASKÝRING
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Fornleifavernd ríkisins hefur veitt
níu leyfi til fornleifarannsókna í sum-
ar. Til viðbótar hafa tvær umsóknir
borist um framhaldsrannsóknir og
vitað er um minnst eina slíka rann-
sókn sem eftir á að sækja um leyfi
fyrir. Ef fram heldur sem horfir
verða þetta mun færri fornleifarann-
sóknir en hafa verið unnar hér á landi
á undanförnum árum.
Eftir hrunið hafa framlög frá hinu
opinbera verið skorin við nögl en
Fornleifasjóður hafði úr 32 milljónum
króna að spila þetta árið. Alls fengu
24 aðilar styrk en 49 umsóknir bárust
upp á nærri 126 milljónir króna. Af
þessum 24 rannsóknum voru aðeins
11 til uppgraftar og af þeim aðeins
fjögur verkefni með meira en eina
milljón. Flestir styrkir fara til úr-
vinnslu og frágangs eldri rannsókna.
Alþingisreiturinn stærstur
Auk framlaga úr Fornleifasjóði
fara fjármunir beint frá ríkinu í rann-
sóknir í tengslum við framkvæmdir.
Stærsta verkefnið þar er Alþingis-
reiturinn, en í þann uppgröft fara um
25 milljónir króna í ár. Einnig fara
fram rannsóknir á Skógum í Fnjóska-
dal vegna fyrirhugaðra Vaðla-
heiðarganga.
Þeir uppgreftir aðrir sem Forn-
leifavernd hefur veitt leyfi fyrir í
sumar eru vegna landnámsskála í
Vogi í Höfnum í Reykjanesbæ, á bæj-
arhól Ness á Seltjarnarnesi; á Sval-
barði við Þistilfjörð halda áfram
rannsóknir á sambandi höfuðbólsins
við smærri bæi; kanna á rústir á
Hellum í Landssveit og loks fara
fram þrjár rannsóknir í Álftaveri,
m.a. á bæjarstæði í Arfabót og á
landamerkjaþúfu. Þá hafa umsóknir
borist um leyfi til áframhaldandi
rannsókna í Vatnsfirði við Ísafjarð-
ardjúp og á kumlateigi við Ingiríðar-
staði í S-Þingeyjarsýslu. Ekki eru
mörg ár liðin síðan yfir 100 milljónum
króna var árlega varið í fornleifa-
rannsóknir hér á landi. Frá árinu
2008 hafa framlögin verið skert um
nærri 75% og skiljanlega kemur
þetta niður á faginu. Bara frá síðasta
ári er niðurskurðurinn um 40%, ef
miðað er við framlög til vísindarann-
sókna. Eru framlög vegna fram-
kvæmdarannsókna þá undanskilin,
eins og við Alþingisreitinn.
Hefur þetta m.a. haft í för með sér
að fornleifafræðingar hafa í aukn-
um mæli leitað verkefna erlendis.
Uppgröftur á Grænlandi í sum-
ar er gott dæmi um það, sem
Orri Vésteinsson mun stýra.
Einnig hafa fornleifafræð-
ingar hreinlega farið í allt
önnur störf en mennt-
un þeirra segir beint
til um, og reyndar
átt auðvelt með að
fá vinnu flestir
hverjir.
Fornleifarannsóknum fækkar
Fornleifavernd hefur gefið níu leyfi fyrir fornleifauppgrefti í sumar og tvær umsóknir liggja fyrir
Framlög til fornleifarannsókna hafa frá hruninu 2008 minnkað um 75% Leita verkefna erlendis
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Uppgröftur Frá fornleifarannsóknum á Gufuskálum á Snæfellsnesi síðasta
sumar en óvíst er hvort rannsóknir halda þar áfram í sumar.
FRÉTTIR 15Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 6. JÚNÍ 2012
TRÉSMÍÐAVÉLARNAR FÁST Í BRYNJU
Laugavegi 29 - sími 552 4320
www.brynja.is - brynja@brynja.is
40 ÁRA FRÁBÆR REYNSLA Á ÍSLANDI
VÉLAR FYRIR ATVINNUMENN OG HANDVERKSFÓLK
Tifsög
Deco 405 vario
Kr. 76.900
Slípivél
Bts 900X
Kr. 39.800
Spónsuga
Ha 2600
Kr. 89.900
Þykktarhefill/afréttari
Hms 2600ci
Kr. 335.200
Súluborvél
Rab s16x
Kr. 84.600
Bandsög
Basato 1
Kr. 48.900
Tifsög
Deco-flex
Kr. 49.700
Spónsuga
Ha1000
Kr. 29.900
Bandsög
Basato 3
Kr. 207.800
Norsaw 1203
Alhliða byggingasög:
Bútsög, Ristisög
Plötusög
Byggingasög
Norsaw 1203
Kr. 531.800
með borðum og löndum
Byggingasög
Tku 4000
Kr. 122.500
Bútland
57.900
Þó að fjárframlög til fornleifa-
rannsókna hérlendis hafa
minnkað hefur hrunið ekki ein-
göngu haft neikvæð áhrif á
greinina, að sögn Orra Vésteins-
sonar hjá Fornleifastofnun Ís-
lands. Mikill áhugi á fornleifa-
fræði er enn til staðar og voru á
þriðja tug nemenda teknir inn í
Háskóla Íslands í fornleifafræði
sl. haust. Árið áður voru nýir
nemendur að vísu ekki teknir
inn en Orri segir að hér eftir
verði nemendur vonandi teknir
inn árlega.
Hrunið hefur einnig haft þau
áhrif að fornleifafræðingar hafa
fengið svigrúm til að ljúka
meistara- eða doktorsnámi
sínu í fræðunum. Það sé
einnig mjög jákvætt að auk-
in eftirspurn sé erlendis eftir
sérfræðiþekkingu íslenskra
fornleifafræðinga en
vissulega sé það
áhyggjuefni ef þeir
þurfa að leita í önnur
störf vegna verk-
efnaskorts hér á landi.
Fleiri geta
lokið náminu
ÁHRIF HRUNSINS
Orri Vésteinsson
Framlög til
fornleifarannsókna
2008 2009 2010 2011 2012
12
2,
2
87
,6
49
,5 53
,6
32
,0
í milljónum króna