Morgunblaðið - 14.11.2012, Blaðsíða 4
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER 2012
Kristín Steinarsdóttir,
kennari og kennsluráð-
gjafi, lést á Landspítal-
anum við Hringbraut
hinn 12. nóvember sl.,
53 ára að aldri.
Hún fæddist í
Reykjavík 1. maí 1959,
dóttir hjónanna Stein-
ars Guðjónssonar, fyrr-
verandi bóksala og
bókaútgefanda, og Elsu
Pétursdóttur hús-
móður.
Kristín ólst upp í
Kópavogi og gekk í Kópavogsskóla,
þá í Kvennaskólann í Reykjavík, en
útskrifaðist sem stúdent frá Versl-
unarskóla Íslands 1979. Hún lauk
kennaraprófi (B.Ed.-gráðu) frá
Kennaraháskóla Íslands 1983. Árið
1986 lauk hún MA-gráðu frá Stan-
ford University í gagnvirkri
kennslutækni (Interactive
Educational Technology), með
áherslu á nýtingu upplýsingatækni í
skólastarfi. Árið 2005 lauk hún dip-
lómanámi í tölvum og upplýs-
ingatækni frá Kennaraháskóla Ís-
lands.
Á árunum 1981-1983 kenndi Krist-
ín við Tölvuskólann á námskeiðum
fyrir börn og fullorðna, 1983-1985
kenndi hún ritvinnslu og forritun við
Verslunarskóla Íslands, 1986-1989
starfaði hún við
kennsluráðgjöf og
námsefnisgerð hjá
IBM á Íslandi, 1984-
1990 var hún stunda-
kennari í tölvu- og upp-
lýsingatækni við Kenn-
araháskóla Íslands,
1996-1997 annaðist
hún forfallakennslu við
Grandaskóla, 1997-
1999 kennslustjóri við
tölvuskólann Framtíð-
arbörn, 2000-2002 um-
sjónarkennari við Há-
teigsskóla en frá 2005 starfaði hún
sem kennsluráðgjafi í tölvu- og upp-
lýsingatækni við Sjálandsskóla í
Garðabæ. Þess á milli var hún
heimavinnandi vegna alvarlegra
veikinda yngstu dóttur sinnar.
Kristín var ein af stofnendum fé-
lagsins Einstakra barna árið 1997, til
stuðnings börnum með alvarlega
sjaldgæfa sjúkdóma. Hún sat í
stjórn félagsins frá 2000-2003. Þá
var hún félagi í The Delta Kappa
Gamma Society, Eta-deild félags
kvenna í fræðslustörfum.
Eftirlifandi eiginmaður hennar er
Sigurbjörn Magnússon hæstarétt-
arlögmaður og eignuðust þau þrjú
börn; Magnús tölvunarfræðing, Ás-
laugu Örnu laganema og Nínu Krist-
ínu framhaldsskólanema.
Andlát
Kristín Steinarsdóttir
VIÐTAL
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Skráð vinnuafl í september var
178.100 einstaklingar og hafði vinnu-
aflið ekki verið jafn fámennt síðan
2006 þegar það taldi 176.100 einstak-
linga. Starfandi
einstaklingar
voru 166.900 í
september og
höfðu ekki verið
jafn fáir síðan ár-
ið 2005.
Þetta má lesa
úr tölum Hag-
stofu Íslands en á
grafinu hér er
staðan borin sam-
an á tímabilinu frá 2003 til 2012.
Eins og grafið sýnir voru 43.900
einstaklingar utan vinnumarkaðar í
september síðastliðnum en til þessa
hóps heyrir fólk sem er 16 ára og
eldra; öryrkjar, heimavinnandi og
námsmenn. Til samanburðar voru
11.200 án vinnu í september.
Karl Sigurðsson, sérfræðingur á
Vinnumálastofnun, segir þá ákvörð-
un margra atvinnulausra að setjast á
skólabekk skýra að hluta hvers
vegna dregið hefur úr atvinnuleysi.
Fjölgar heimavinnandi fólki?
„Það má að einhverju marki rekja
það til aukinnar skólasóknar. Öll
þessi ár, 2009, 2010 og 2011, fjölgaði
fólki í skóla töluvert. Það er erfitt að
skýra fækkun atvinnulausra að öðru
leyti. Við höfum velt því fyrir okkur
hvort fólk sé í einhverjum mæli orðið
heimavinnandi án þess að sækja sér
bætur. En við höfum í raun engin
gögn um það. Atvinnulausum fækk-
ar það mikið að eitthvað hlýtur að
koma til. Í september 2010 voru
13.700 atvinnulausir eða 2.500 fleiri
en í september í ár. Þegar við rýnd-
um í þessar tölur fannst okkur sem
aukin skólasókn gæti ekki skýrt all-
an þennan mun,“ segir Karl.
Spurður út í grafið hér fyrir ofan,
nánar tiltekið breytingar á fjölda
starfandi einstaklinga á tímabilinu,
segir Karl að svo litlu muni á fjölda
þeirra í september 2010, 2011 og
2012 að nánast sama tala sé á ferð.
Þegar þetta ár verði gert upp
megi ætla að starfandi einstakling-
um hafi fjölgað frá þessum árum.
„Það er talsverður hreyfanleiki í
samfélaginu og mörg störf að verða
til. Það hafa líka mörg störf horfið á
sama tíma. Það er töluvert um ný-
ráðningar í hverjum mánuði og að
fólk fari af atvinnuleysisskrá og
komi ekki aftur. Störfin eru oft tíma-
bundin. Á móti kemur að fólk er enn
að missa vinnuna þótt sá hópur sé
mun fámennari en á fyrstu árunum
eftir hrun,“ segir Karl og víkur að
stöðu eldri kvenna á vinnumarkaði.
„Tölur okkar sýna fram á að konur
sem eru komnar yfir miðjan aldur,
55 ára og eldri, eiga erfiðara með að
finna aftur vinnu en flestir aðrir
hópar atvinnulausra.“
Spyr hvert allt fólkið er farið
Vinnumálastofnun telur fjölgun starfa aðeins skýra minnkandi atvinnuleysi að hluta Starfandi ein-
staklingar ekki jafn fáir síðan 2005 Vísbendingar um að fólk hætti á bótum og gerist heimavinnandi
Vinnumarkaðurinn 2003-2012
163.100
160.900
166.400
176.100
181.800
186.500
181.600
180.800
180.100
178.100
35.400
38.900
36.000
35.300
37.800
39.100
41.500
42.800
44.400
43.900
157.900
155.900
162.000
170.900
177.300
179.000
168.300
167.000
167.600
166.900
82,2
80,5
82,2
83,3
82,8
82,7
81,4
80,8
80,2
80,2
5.200
5.000
4.400
5.100
4.500
7.500
13.200
13.700
12.600
11.200
288.471
290.570
293.577
299.891
307.672
315.459
319.368
317.630
318.452
319.575
3,2
3,1
2,6
2,9
2,5
4
7,3
7,6
7
6,3
12,27%
13,39%
12,26%
11,77%
12,29%
12,39%
12,99%
13,47%
13,94%
13,74%
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
September Allt vinnuafl Utan vinnu-markaðar Starfandi
Atvinnu-
þátttaka Atvinnulausir
Mannfjöldi 1.
janúar Atvinnuleysi
Utan
vinnumarkaðar sem
hlutfall af íbúafjölda
Tölur miðast við september ár hvert nema mannfjöldatölurnar Atvinnuþátttaka er hlutfall vinnuaflsins af heildarmannfjöldanum. Utan vinnumarkaðar telst fólk sem er 16 ára og eldra og ekki í vinnu.
Atvinnuleysi er hlutfall atvinnulausra af vinuaflinu. Vinnuafl samanstendur af starfandi og atvinnulausu fólki. Atvinnulausir teljast þeir sem ekki voru í starfi í viðmiðunarvikunni, geta hafið störf
innan tveggja vikna frá því rannsóknin er gerð og uppfylla nokkur skilyrði. Heimild: Hagstofa Íslands
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Framkvæmdir við Hringbraut Fá ný störf hafa orðið til frá hruni.
Karl Sigurðsson
Karl Sigurðsson bendir á að ef
horft sé til eins mánaðar á ári
hverju, líkt og gert er hér fyrir of-
an, geti komið fram skekkjur
vegna sveiflna milli mánaða. Því
megi horfa til þriðja ársfjórðungs
á sama tímabili, 2003-2012, til
samanburðar. Skal tekið fram að
Karl telur það ekki breyta heildar-
myndinni. Báðar aðferðir leiði til
sömu meginniðurstöðu.
Sé látið nægja að horfa til ár-
anna 2008-2012 kemur fram eilít-
ill munur milli þriðja ársfjórðungs
– frá júlí til og með september –
og stöðunnar í september þessi ár.
Kemur þá til dæmis í ljós að at-
vinnuþátttaka var 81,2% á þriðja
ársfjórðungi í ár, 81% 2011, 81,3%
2010, 82,1% 2009 og 83,7%
2008. Var atvinnuþátttakan í ár
því sú önnur minnsta frá hruni og
minni en árið 2010, árið sem
stjórnvöld hafa sagt marka botn-
inn í niðursveiflunni síðan 2008.
Einnig er eilítill munur ef horft
er til fjölda starfandi einstaklinga
á þriðja ársfjórðungi þessa árs.
Þannig voru 172.700 starfandi ein-
staklingar á þriðja ársfjórðungi í
ár, 171.800 árið 2011, 170.100 árið
2010, 171.200 árið 2009 og
183.800 árið 2008.
Munurinn á mesta og minnsta
fjölda á árunum 2009-2012 verður
mestur 1,5% á þessu tímabili.
Minni þátttaka en 2010
HLUTFALL FÓLKS Í VINNU
Morgunblaðið/Golli
Á Laugavegi Margir eru án vinnu.
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Rof verður í ákveðnum þáttum í námi
á milli skólastiga og taka þarf á vand-
anum með breytingum á innra starfi
skólanna og ytri umgjörð skólakerf-
isins. Þetta eru niðurstöður rann-
sóknar Gerðar G. Óskarsdóttur, dokt-
ors í menntunarfræði, á skilum
skólastiganna en þær voru kynntar á
málþingi sem haldið var í gær í tilefni
útgáfu bókar Gerðar, Skil skólastiga
– Frá leikskóla til grunnskóla og
grunnskóla til framhaldsskóla.
Í rannsókninni skoðaði Gerður
samfellu í námi yfir tvenn skólaskil, út
frá innri og ytri umgjörð, starfshátt-
um og tengslum skólastiganna. Al-
mennt reyndist talsverð samfella í
náminu en að sögn Gerðar fann hún
líka dæmi um rof og það sem hún hef-
ur kallað „afturhverft rof“.
„Ég bjó mér til ákveðið skema til að
meta samfelluna, hvort hún var mikil,
talsverð, nokkur, lítil eða nánast eng-
in, sem er þá rof. En svo sá ég að
stundum passaði engin þessara skil-
greininga og það var þegar nemendur
höfðu verið að fást við eitthvert efni á
fyrra skólastigi og komu yfir á næsta
skólastig og voru aftur að fást við
sama efni. Og það er það sem ég kalla
afturhverft rof,“ segir Gerður.
Hún segir að rof sé ekki endilega
slæmt sem slíkt, þar sem það geti ver-
ið þroskandi fyrir börnin að þurfa að
stíga yfir ákveðna þröskulda. „En
maður reiknar samt með að það verði
meiri árangur af náminu ef það held-
ur áfram jafnt og þétt og eitt leiði af
öðru. Og mér finnst slæmt að sjá
þessa endurtekningu,“ segir Gerður
og nefnir sem dæmi að yfirleitt læri
börn bókstafina og tölustafina frá 1
og upp í 10 í leikskóla en samt sé byrj-
að á því í fyrsta bekk í grunnskóla.
Hún segist telja að skýringin á
þessari endurtekningu sé m.a. sú að
leikskólinn og grunnskólinn hafi
lengst á síðustu árum. „Núna eru
nánast öll börn í leikskóla allan dag-
inn í fjögur ár og það er mikil breyt-
ing frá því sem áður var. Og á sama
tíma lengdist grunnskólinn mikið. Og
þessi lenging varð til þess að náms-
efni færðist niður, frá framhaldsskóla
í grunnskóla og grunnskóla í leik-
skóla,“ segir hún.
Gerður segir mest um vert að sam-
fella sé í starfsháttum skólanna og að
kennarar vinni meira saman yfir
skólaskilin. „En kerfislega myndi
hjálpa til að hafa ein lög fyrir leik-,
grunn- og framhaldsskólana og sam-
fellda námskrá,“ segir hún, en einnig
yrði til bóta ef öll þessi þrjú skólastig
yrðu færð undir sama rekstraraðila,
þ.e. sveitarfélögin.
Endurtekningar á
námsefninu slæmar
Rannsókn sýnir fram á rof í námi á milli skólastiga
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Rof Gerður kynnti bók sína í gær.