Morgunblaðið - 14.11.2012, Blaðsíða 25

UMRÆÐAN 25
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER 2012
– Meira fyrir lesendur
Fullt af spennandi efni fyrir alla aldurshópa
Pöntunartími auglýsinga:
er fyrir klukkan 16 mánudaginn
19. nóvember
Nánari upplýsingar gefur:
Katrín Theódórsdóttir
Sími 569-1105 | kata@mbl.is
þingholtsstræti 1 · 101 rvk · sími 562 7335
caruso.is · caruso@caruso.is
við Erum líka á facebook
Fjölbreyttur matseðill þar sem allir geta fundið eitthvað við sitt hæfi
veitingastaðurinn
caruso kynnir
kósýkvöld með eyfa
4. árið í röð bjóðum við nú upp á hin geysivin-
sælu „Kósýkvöld með Eyfa“, þar sem hinn ástsæli
tónlistarmaður Eyjólfur Kristjánsson leikur og
syngur íslenskar og erlendar dægurperlur, meðan
matargestir njóta þriggja rétta ljúffengrar máltíðar
á hinni rómantísku og notalegu 3. hæð okkar.
Fimmtudagskvöldin 8., 15., 22. og 29. nóvember
Fimmtudagskvöldin 6., 13. og 20. desember
Frá ársbyrjun 2009
til 2012 hafa lágmarks-
laun hækkað um 33%
en lífeyrir aldraðra
einhleypinga hefur að-
eins hækkað um 12,8%
á þessu sama tímabili
(þeir, sem hafa aðeins
tekjur frá TR). Lífeyr-
isþegar hafa dregist
aftur úr í kjaraþróun-
inni. Til þess að jafna
metin þarf að hækka lífeyri aldraðra
um 20%. Í lögum um almannatrygg-
ingar segir, að við ákvörðun lífeyris
eigi að taka mið af þróun kaupgjalds
en lífeyrir eigi þó aldrei að hækka
minna en nemur hækkun vísitölu
neysluverðs. Við þetta var ekki stað-
ið á krepputímanum og því þarf nú
að leiðrétta lífeyri aldraðra.
Lífeyrir hækki strax um 10%
Hvar á að fá peninga fyrir þessari
leiðréttingu? Í lok sl. árs voru kjör
ráðherra, þingmanna og æðstu emb-
ættismanna landsins leiðrétt. Ekki
var þá spurt hvar ætti að fá peninga
fyrir þeirri leiðréttingu. Það var ein-
faldlega ákveðið að hækka laun
þessara æðstu embættismanna
landsins en þau höfðu verið lækkuð
tímabundið vegna kreppunnar eins
og kjör aldraðra og öryrkja. Ég legg
til, að endurskoðun almannatrygg-
inga verði frestað en það látið hafa
forgang í staðinn að leiðrétta lífeyri
aldraðra.
Hækka mætti lífeyri
aldraðra í tvennu lagi:
Um 10% strax og um
10% eftir eitt ár. Það
kostar fimm milljarða
að hækka lífeyri aldr-
aðra um 10%. Það er
miklu minna en það
kostar að framkvæma
tillögu starfshóps end-
urskoðunar almanna-
trygginga um breyt-
ingar á ellilífeyri og
breyttum tekjuteng-
ingum. Þetta er aðeins spurning um
forgangsröð. Síðan þarf að hækka
lífeyri öryrkja einnig jafnmikið og
lífeyri aldraðra.
Kjaraskerðingin tímabundin
Að sjálfsögðu þarf einnig að aft-
urkalla kjaraskerðingu aldraðra og
öryrkja frá 1. júlí 2009. Það verður
að standa undir þeirri leiðréttingu
með skattahækkun og/eða nið-
urskurði ríkisútgjalda. Það verður
ekki komist hjá þessari leiðréttingu.
Það var tekið fram í athugasemdum
með frumvarpi um ráðstafanir í rík-
isfjármálum 2009, að um tímabundn-
ar ráðstafanir væri að ræða vegna
ástandsins í efnahagsmálum, en í því
frumvarpi var kveðið á um kjara-
skerðingu aldraðra og öryrkja. Ráð-
herra nefndi þrjú ár í því sambandi.
Fjögur ár eru liðin frá bankahruni
og þrjú ár og fjórir mánuðir frá lög-
festingu kjaraskerðingarinnar. Vel-
ferðarstjórninni ber því skylda til
þess að afturkalla kjaraskerðinguna
nú þegar.
Engin kjarabót
við endurskoðun TR
Það breytir engu þótt endur-
skoðun almannatrygginga frestist í
eitt til tvö ár. Þar er um að ræða
sameiningu bótaflokka, sem bætir
ekki kjör lífeyrisþega. Einnig er um
að ræða nokkra breytingu á tekju-
tengingum svo sem minni skerðingu
framfærsluuppbótar vegna annarra
tekna. Á næsta ári vigta breyttar
tekjutengingar mjög lítið eða aðeins
nokkur þúsund krónur, þar sem
mest er. Mun meira munar um aft-
urköllun kjaraskerðingar frá 1. júlí
2009. Stór hópur lífeyrisþega á þá að
fá grunnlífeyri á ný en hann nemur
að fullu 32 þúsund krónum á mánuði.
Og frítekjumark vegna atvinnu-
tekna á að hækka úr 40 þúsund
krónum á mánuði í 110 þúsund krón-
ur á mánuði hið minnsta.
Ég skora á alþingi að leiðrétta
kjör aldraðra og öryrkja. Það má
ekki dragast.
Eftir Björgvin
Guðmundsson
»… um tímabundnar
ráðstafanir var að
ræða vegna ástandsins í
efnahagsmálum … Ráð-
herra nefndi þrjú ár í
því sambandi.
Björgvin Guðmundsson
Höfundur er viðskiptafræðingur og
formaður kjaranefndar
Félags eldri borgara.
Lífeyrir hækki –
endurskoðun TR verði frestað
Mörgum ofbýður
orðbragðið og sleggju-
dómarnir í athuga-
semdakerfi vefsíðn-
anna. En fátt er nýtt
undir sólinni.
Í hinni frábæru ævi-
sögu Abrahams Lin-
coln eftir Thorolf
Smith blaðamann
(1917–1969), sem ný-
lega kom út í fallegri
kilju, er lýst grimmilegri kosninga-
baráttu fyrir forsetakosningarnar í
Bandaríkjunum árið 1864, en þá bar
Lincoln sigurorð af demókratanum
McClellan hershöfðingja.
Thorolf skrifar: „Oft hefur verið á
það minnst á Íslandi, að kosninga-
barátta þætti hér óvægin og jafnvel
siðlaus. Hér væri baráttan ekki mál-
efnaleg, heldur einkenndist hún af
persónulegum skætingi, köpur-
yrðum, og væri ekki
sjón að sjá dagblöðin
fyrir kosningar. En allt
það, sem íslenskir
stjórnmálamenn hafa
orðið að þola við slík
tækifæri, er hreinn
barnaleikur á við það,
sem gerðist vestur í
Bandaríkjunum árið
1864.“
Þá var því meðal
annars haldið fram að
Lincoln væri ekki að-
eins illgjarn, siðlaus og
heimskur, heldur hefði hann fótum
troðið stjórnarskrá Bandaríkjanna,
fangelsað menn að gamni sínu án
dóms og laga, hann væri blóðþyrstur
kúgari sem gleddist við kvalaóp
hermannanna á vígstöðvum borg-
arastyrjaldarinnar og hann hefði á
prjónunum ráðagerð um að taka sér
einræðisvald og gerast konungur
Bandaríkjanna.
Í bók Thorolfs eru birt nokkur
sýnishorn af nöfnunum sem Lincoln
voru valin í kosningabaráttunni:
Klámkjaftur, lygari, meinsæris-
maður, svindlari, trúður, skrímsli,
aulinn hann Abe, þorpari, þjófur,
ræningi, gortari, slátrari, ófreskja,
ofbeldisseggur, api, górilla og aula-
bárður.
Þrátt fyrir að þessi illyrði hafi
birst ítrekað á prenti og hafi vafa-
laust endurspeglað hug hluta banda-
rísku þjóðarinnar á sínum tíma er
dómur sögunnar um Abraham Lin-
coln allt annar, eins og alkunnugt er.
Nú man enginn lengur svigur-
yrðin öll og Abraham Lincoln er
nánast helgur maður í munni Banda-
ríkjamanna.
Hlýtur það að vera þeim stjórn-
málaforingjum sem harðast hafa
orðið úti í níðskrifum á netinu í kjöl-
far falls bankanna nokkur huggun
harmi gegn.
Eftir morðið á Abraham Lincoln
vorið 1865 hefur hann verið látlaust
viðfangsefni sagnfræðinga og rithöf-
unda. Talið er að um hann hafi verið
skrifaðar yfir 16.000 bækur á ensku.
Um þessar mundir er frumsýnd í
Bandaríkjunum kvikmynd Stevens
Spielberg sem byggð er á einni vin-
sælustu Lincoln-bókinni, Team of
Rivals eftir Doris Kearns Goodwin.
Þótt ævisaga Thorolfs Smith sé
meira en hálfrar aldar gömul stend-
ur hún enn fyrir sínu. Hún er ein-
staklega læsileg og rekur ævi þessa
merkilega stjórnmálaskörungs með
ljóslifandi hætti. Hún er „klassík
meðal íslenskra ævisagna,“ eins og
Ólafur Harðarson prófessor kemst
að orði í formála bókarinnar.
Svigurmæli og dómur sögunnar
Eftir Jakob F.
Ásgeirsson »Nú man enginn
lengur sviguryrðin
öll og Abraham Lincoln
er nánast helgur
maður í munni
Bandaríkjamanna.
Jakob F. Ásgeirsson
Höfundur er rithöfundur og útgefandi.
Hann býður sig fram í 5. sæti í próf-
kjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.