Morgunblaðið - 24.11.2012, Qupperneq 8

G
uðbjartur Ellert Jóns-
son er ekki einungis
fjármálastjóri Norð-
urþings og staðgengill
bæjarstjóra á Húsa-
vík. Hann er líka veiðimaður af lífi
og sál og vandist því snemma að
ganga til rjúpna, leggjast fyrir gæsir
ásamt því að stunda stangveiði. Nýt-
ur hann gæða þeirra sem náttúran
veitir.
Læri margt í veiðiferðum
„Frá því að ég man eftir mér
gengum við systkinin með pabba til
rjúpna ásamt því að kynnast að-
stæðum við gæsaveiðar. Á þessum
árum lærðum við að fara með skot-
vopn, lesa í náttúruna og bera virð-
ingu fyrir umhverfi okkar,“ segir
Guðbjartur Ellert.
„Allar götur síðan hefur það verið
hluti af lífi mínu að mæta náttúrunni
með öllu því sem hún hefur að bjóða.
Það er um leið krefjandi en spenn-
andi að láta hið óvænta reyna á til-
finningarlegt veiðieðli og þol. Sam-
spil manns og náttúru er gefandi og
það eru fjölmargir þættir, verkefni
og jafnvel hættur sem maður glímir
við í hverri veiðferð og því margt
hægt að læra í veiðiferðum.“
Guðbjartur Ellert glímir oft við
krefjandi verkefni í starfi sínu. „Eft-
ir kynni mín af glímunni við náttúr-
una ásamt reynslu úr íþróttunum á
ég auðveldara með að finna lausnir.
Það er mitt mat að öllum sé hollt að
mæta, njóta og virða náttúruna,
hvort heldur sem er í veiði, göngu
eða með annarri útivist. Náttúran er
óútreiknanleg rétt eins og mann-
fólkið og góður skóli þegar kemur að
því að leysa flókin verkefni.“
Aflar fjölskyldunni jólarjúpna
Guðbjartur segir að alla sína ævi
hafi það verið sjálfgefið hlutverk að
afla fjölskyldunni rjúpna í jólamat-
inn. Sá háttur sé enn við lýði. Vissu-
lega hafi fjölskyldan stækkað en þá
séu það bara fleiri sem afla.
„Pabbi veiddi aldrei meira en
þurfti og sú hefur í raun verið staðan
hjá okkur hinum. Eðlilega hafa kom-
ið tímabil þar sem mikið var af fugli
og mikið veitt en ekkert úr hófi þó.
Eftir að rjúpnaveiðidögum var
fækkað og magnið takmarkað hef ég
reynt að fylgja þeirri reglu. Þó um
leið reynt að tryggja að allir fái í
jólamatinn, alla vega í það minnsta
að smakka. Það hefur tekist fram að
þessu.“
Losnar við áreiti í óbyggðum
En það er ekki bara rjúpnaveiðin
sem höfðar til Guðbjarts Ellerts, því
einnig veiðir hann töluvert mikið af
gæs og rennir svo fyrir fisk, bleikju,
urriða og lax.
„Ég hef svo undanfarin fjögur ár
fengið úthlutað hreindýr og því mik-
ið um villibráð á heimilinu. Stór hluti
af veiðieðlinu held ég að sé vegna ná-
lægðarinnar við náttúruna. Það að
komast fjarri mannabyggðum, jafn-
vel einn með sjálfum sér, og reyna á
kunnáttu sína í náttúrulæsinu er
orkugefandi og því auðvelt að hlaða
batteríin fyrir önnur átök í lífinu.
Kosturinn við óbyggðirnar er fyrst
og fremst að losna við daglegt áreiti
eins og tölvupóstinn, símann og rest-
ina af samskiptamiðlunum sem
óneitanlega verða að vera eftir
heima.“
Veiðieðlið var sterkast á yngri ár-
um, segir Guðbjartur Ellert; ákefð-
in, krafturinn, áræðið og allt sem því
fylgir hafi gefið sér mikið. Í dag sé
þetta rólegra en tilfinningin hin
sama.
Sósan hennar mömmu
Viðmælandi okkar kveðst hafa al-
ist upp við að öll villibráð væri
heimagerð. Bæði amma hans og
móðir hafi eldað rjúpur og gæsir og
það með sama hætti.
„Það er með þetta eins og allt ann-
að. Matur eins og hjá mömmu er
bestur og því hef ég reynt mitt allra
besta til að ná sósunni hennar, steik-
ingunni og í raun allri matseldinni.
Það hefur gengið seint en ég held að
ég sé að nálgast þetta,“ segir Guð-
bjartur Ellert. „Rjúpur voru bara í
matinn einu sinni á ári heima og
mamma eldaði þær á sinn hátt sem
var eins og amma gerði það. Ég hef
haldið í þessa hefð og ef rjúpur eru
eldaðar á öðrum tíma hjá mér er það
alls ekki með sama hætti og jóla-
rjúpan enda nánast heillög matseld.
Á Þorláksmessu er það lyng-, berja-
og rjúpnalyktin sem umlykur mig og
er kveikjan að jólahátíðinni minni og
einhvern veginn hefur það verið all-
ar götur frá því að ég man eftir mér.
Þennan dag eru rjúpurnar ham-
flettar og gerðar klárar fyrir að-
fangadag.“
Við matseld kveðst Guðbjartur
fylgja gömlum fjölskyldusið. „Legg
rjúpnaskipið í mjólk yfir nóttina. Á
aðfangadag fer sjálf matargerðin
fram en þá fara fram hinar ótrúleg-
ustu hanteringar við steikingu og
suðu. Sósan, sem vissulega er fjöl-
skylduleyndarmál, er lykillinn að
öllu og tryggir hinn fullkomna jóla-
mat. Sennilega hefur hugtakið um
matarást verið byggt á jólarjúpum –
svo fullkominn er maturinn.“
Vel birgur af villibráð
Guðbjartur Ellert segir gæsaveið-
ar sínar í haust hafa gengið ágæt-
lega.
„Ég byrjaði uppi á Möðrudal á
Mývatnsöræfum í heiðagæs. Svo
þegar leið á tímabilið lagðist ég fyrir
grágæsina í Kelduhverfi og Öx-
arfirði. Þetta safnaðist saman og ég
náði þeim skammti sem ég þarf eða
um fjörutíu fuglum. Stangveiðin
gekk líka ágætlega en töluvert magn
af bleikju og urriða hafði ég úr
Deildarvatni á Melrakkasléttu, sem
er einstök náttúruperla. Ég endaði
svo skemmtilegt veiðitímabil í Jöklu
í laxveiði. Í lok ágúst fór ég svo á
Hallormsstaðarheiði í hreindýr þar
sem ég felldi fallega belju. Ég er því
vel birgur af villibráð og er núna að
tryggja að allir í fjölskyldunni fái
rjúpur.“
Veiði ekki í óhófi
Fjármálastjórinn á Húsavík hefur
haft þann háttinn á undanfarin ár að
gefa fjölskyldunni villibráð í jólagjöf.
„Í þeim pakka er yfirleitt að finna
gæsir, hreindýr, reykta bleikju, urr-
iða og lax, svartfugl og síðast en ekki
síst rjúpur. Þetta hefur mælst vel
fyrir enda ekki allir sem komast á
veiðar. Það kann eflaust einhver að
gera athugasemd við þessa veiði
mína en ég þekki tímana tvenna og
veiði ekki í óhófi. Ég fylgi þeim leik-
reglum sem fyrir mig voru lagðar á
unglingsárunum,“ segir nátt-
úrubarnið Guðbjartur Ellert Jóns-
son að lokum.
agas@mbl.is
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Rjúpa Veiði á þessum eftirsótta fugli er takmörkuð vegna slakrar stofn-
stærðar. Skyttur veiða því hóflega, en þó þannig að dugi í jólamatinn.
Rjúpnalyktin
er kveikjan að
jólahátíðinni
Guðbjartur Ellert Jónsson er veiðimaður af lífi
og sál. Hann veiðir svo allir fái í jólamatinn og
matbýr eftir uppskriftum frá mömmu. Gæs,
hreindýr, reykt bleikja, urriði, lax og svartfugl
fara í jólapakkann.
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Matargerð Guðbjartur Ellert segir rjúpnaveiðna, sem og umstangið við steik og suðu, veita sér mikla ánægju.
’Sósan, sem vissulega er
fjölskylduleyndarmál, er
lykillinn að öllu og
tryggir hinn fullkomna
jólamat. Sennilega hefur
hugtakið um matarást
verið byggt á jólarjúpum
– svo fullkominn er
maturinn!
8 Jólablað Morgunblaðsins