Morgunblaðið - Sunnudagur - 24.02.2013, Blaðsíða 44

44 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24.2. 2013
B
jarni Benediktsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins, sló réttan streng í
setningarræðu Landsfundar. Þetta
eru ekki úrskurðarorð bréfritara,
enda hefur hann ekki meira um það
að segja en hver annar. Þetta er sagt
vegna þess að ræðan hitti í mark. „Salurinn“, sálin í
Sjálfstæðisflokknum á hverjum tíma, var móttæki-
legur fyrir þessari ræðu.
Mótvindur mæðir
Því er ekki að neita að núverandi formaður hefur átt á
brattann að sækja frá því að hann var fyrst kjörinn.
Hluti skýringarinnar á því er í senn einföld og eðlileg.
Hans fyrsta formannskjör fór fram í skugga uppþota.
Þegar þannig var komið hafði flokkurinn og forysta
hans misst allt sjálfstraust og þá er stutt í að menn
missi fótanna líka.
Samfylkingin hafði ekki gengið til stjórnarsam-
starfs við Sjálfstæðisflokkinn af fullum heilindum
vorið 2007. Hún kom til þess samstarfs ráðin í að
starfa í anda „borgarnesræðunnar“, þar sem lögð var
sú lína að engar hömlur skyldu lengur lagðar á þau öfl
sem voru að leggja undir sig allt fjármálalíf landsins í
skjóli einokunar eða ígildis hennar á fjölmörgum svið-
um, heldur skyldi hið pólitíska vald láta af sínu andófi
og lýðræðislegri varðgæslu og snúast á sveif með
„sigurvegurum hinna nýju efnahagslögmála“ eins og
það var kallað. Innan Sjálfstæðisflokksins voru til öfl
sem voru óþægilega móttækileg fyrir slíku.
Gekk þetta svo langt að Samfylkingin knúði yfirlýs-
ingu inn í stjórnarsáttmála vorið 2007 um stuðning
ríkisstjórnarinnar við „útrásina“, með ráðum og dáð.
Og þessu stjórnmálaafli tókst svo að bíta höfuðið af
skömm sinni áður en yfir lauk. Það náði að klína af-
leiðingum af baráttu sinni frá tímum borgarnesræð-
unnar og bandalagi við þau öfl sem þar voru hafin til
skýja, og framgöngu allt til falls þeirrar ríkisstjórnar
frá 2007, eingöngu á Sjálfstæðisflokkinn. Það var vel
af sér vikið þótt ljótt væri.
Sjálfstæðisflokkurinn, undir nýrri forystu Bjarna
Benediktssonar, fékk verstu útreið sögu sinnar í
kosningunum vorið 2009. Það var enn meiri hrakför
en flokkurinn fór vorið 1987, sem flokksmenn höfðu
vonað að yrði hinn eilífi botn. En Bjarna varð ekki
kennt um þau úrslit. Það var sameiginlegt skipbrot
Sjálfstæðisflokksins alls. En það var á hinn bóginn
ekki öfundsvert hlutverk sem hinn nýi formaður hafði
fengið. Í fyrsta sinn í sögunni var flokkurinn ekki
stærsti þingflokkur landsins.
Höggbylgja heiftar
Áróðurinn gegn flokknum var ofsafenginn. Ekki fór
þar aðeins óvenju hatursfullt stjórnarlið, sem sýndi
framgöngu gagnvart andstæðingum sem ekki hafði
sést glitta í áratugum saman í þessu landi. Rík-
isútvarpið og 365 miðlar Jóns Ásgeirs Jóhannessonar
voru eins og samvaxnir tvíburar í áróðurstilburðum
sínum fyrstu ár þeirrar ríkisstjórnar og lengi vel var
lítil viðspyrna annars staðar.
Sjálfstæðisflokkurinn var óneitanlega næsta
óburðugur í stjórnarandstöðu lengi vel, sem þarf ekki
að koma alveg á óvart í stöðunni. Hann var þó vafalít-
ið eftirgefanlegri en efni stóðu til fyrsta kastið. En
smám saman fór sjálfstraust hans vaxandi í réttu
hlutfalli við axarsköft ríkisstjórnarinnar og eftir því
sem vanhæfni hennar afhjúpaðist í hverju stórmálinu
á fætur öðru. Það lá í loftinu að andrúmsloftið var að
snúast. Þá tók forysta flokksins skyndilega óskilj-
anlega ákvörðun um að stökkva um borð í hripleka
icesaveskútu ríkisstjórnarinnar. Engin skynsamleg
skýring hefur enn fengist á því uppátæki, né heldur á
hinu að fjölmargir reyndir fyrrverandi forystumenn
Landsfundur
lofar góðu
* En það sem var eftirtektar-verðast var einmitt svo ólíktspunanum í Speglinum. Bjarni
Benediktsson lét það ekki eftir sér
að fara í yfirboð við aðra flokka.
Hann sýndi gætni og eðlilega varúð
við þær aðstæður sem nú ríkja.
Reykjavíkurbréf 22.02.13