Morgunblaðið - Sunnudagur - 24.03.2013, Blaðsíða 28

Borðaðu það sem
er lifandi og rotnar
Á
sgeir Jónsson gaf nýlega útbókina Leitin að
sannleikanum um heilbrigðan lífsstíl en nafn-
giftin vísar til leitar Ásgeirs að heilbrigðum
næringarvenjum. Í bókinni hrekur hann margar
nútímamýtur um næringu og matvæli auk þess aðkoma
inn á umhverfi nútímamannsins. „Boðskapur bókarinnar er
í stuttu máli þessi: Borðaðu óunninn mat sem getur rotn-
að og ekki hræðast að borða mikla fitu, hreina fitu og
sem fjölbreyttasta fitu,“ segir Ásgeir. Hann telur mettaða
fitu hafa fengið ósanngjarna umfjöllun á liðnum áratugum,
en sem betur fer sé áróður gegn henni á undanhaldi.
„Segja má að þessi áróður gegn mettaðri fitu hafi hafist
um 1980 og í kjölfarið komu öll þessi einföldu kolvetni
inn í mataræði Vesturlandabúa. Offitufaraldurinn má að-
miklu leyti rekja til þessarar þróunar,“ segir Ásgeir
Hann segir að draga megi lærdóm af þessari þróun.
„Eitt lykilatriði í þessu er að það er ekki eitthvað eitt
sem hentar öllum og gæði rannsókna fara eftir túlkun á
niðurstöðum. Gjarnan eru þær eftir höfði þeirra sem
panta rannsóknina,“ segir Ásgeir.
Lax er ekki sama og lax
„Annar stór punktur í þessu er sá að það skiptir miklu
máli hvaðan og úr hvaða umhverfi hráefnið er upprunnið.
Til að mynda á ég bágt með mig þegar talað er um hvað
lax sé frábær. Því sá lax sem flestir neyta er eldislax og
hann er afar ólíkur villtum laxi sem er það hollasta sem
þú færð. Bandarísk rannsókn á eldislaxi, sem einna helst
nærist á korni, sýndi að hlutföllin á milli omega 3 og
omega 6 fitusýrum eru allt önnur í honum en í villtum
laxi. Það er ekki gott. Eins er mæjones meinhollt ef þú
býrð það til sjálfur en því sem er fjöldaframleitt og til
sölu í verslunum mætti alveg eins henda í ruslið.
Ásgeir er viðskiptafræðingur aðmennt en sjálfmenntaður
í næringarfræðum. Hann segir að upphafið af bókinni
megi rekja til eigin leitar aðheilbrigðari næringu og betri
heilsu. „Við lifum alltaf lengur en lífsgæðum og heilsu er
alltaf að hraka. Tökum krabbamein sem dæmi. Læknum
var fyrir þrjátíu árum kennt að 90% af ástæðum þess að
menn fá sjúkdóminn megi rekja til erfða. Í dag eru menn
búnir að átta sig við það að innan við 10% má rekja til
genanna. Hitt er í umhverfinu. Stressið, unnin matvara og
sykur eiga þar stóran þátt,“ segir Ásgeir.
Sykur í svokölluðum hollustuvörum
Ásgeir Jónsson rekur fyrirtækið Takmarkalaust líf sem
snýr að námskeiðshaldi þar sem fjallað er um næringu og
það hugarfar sem þarf til að ná sínum markmiðum. Hann
var framleiðslustjóri hjá Ölgerðinni í 12 ár. „Verst af öllu
sem tengt er sykri er að mínu mati fæða sem auglýst er
sem hollustuvara sem er svo uppfull af sykri. Það eru
t.a.m. 17 grömm af sykri í hverjum 100 grömmum af
Special K. Þetta magn var 9 grömm árið 1980. Þessu má
líkja við nikótínmagn í sígarettum. Það var á sínum tíma
aukið jafnt og þétt til aðgera fólk háðara tóbakinu. Eins
er sífellt verið að setja meiri sykur í ýmis matvæli og
fólk sækir þar af leiðandi í þau,“ segir Ásgeir. Í bókinni
kennir ýmissa grasa. Fjallar hann meðal annars um það
hvernig súrkál geti hjálpað meltingunni, hvernig of mikið
hreinlæti hafi áhrif á ónæmiskerfið, hvers vegna ávaxta-
sykur er verri en annar sykur og veltir því upp hvort
Atkins-mataræði sé eins slæmt og af er látið.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
ÁSGEIR JÓNSSON HEFUR GEFIÐ ÚT BÓKINA LEITIN AÐ SANNLEIKANUM SEM ER
UM NÆRINGU OG HEILSU. Í HENNI FER HANN YFIR ÝMISLEGT TENGT HEILBRIGÐU
LÍFERNI OG MIKILVÆGI ÞESS AÐ ÞEKKJA HVAÐAN MATVÆLIN KOMA.
Viðar Guðjónsson vidar@mbl.is
*Matur og drykkir Ragnheiður Skúladóttir leikhússtjóri LA hefur yndi af eldamennsku og býður í núðlusúpu »32Lambalæri„Þetta er frábærdýrafita. Frjálsafjallalambið okk-ar étur berin oglyngið sem er ínáttúrunni.Það gengur
laust upp um
öll fjöll. Þetta
er eins nátt-
úru- leg vara og hún getur
orðið.“
Lýsi
„Ég er enginn
sérstakur
aðdáandi lýsis
en úr því fáum
við nauðsyn-
legar fitusýrur
sem heita epa
og tha sem fást
bara úr lýsi eða
feitum fiski en
ekki t.d. úr
hörfræjum.“
Special K
„Þetta er
auglýst
sem megr-
unarvara
af því að í
því er
engin fita.
En þarna
eru 17
grömm
af sykri í
hverjum 100 grömmum.
Sykurmagnið hefur vaxið úr
9 grömmum í 17 á und-
anförnum tveimur til þrem-
ur áratugum. Þetta er jafn
mikill sykur og í vanilluís.“
Hunang
„Óger-
ilsneytt
hunang
er besti
sætugjafi
sem völ er
á. Það er
fullt af víta-
mínum og steinefnum og er
gott fyrir meltinguna. Það
hróflar ekki við blóðsykr-
inum og því frábær orku-
gjafi.“
Smjör
„Hreint
íslenskt
smjör er
holl
mettuð
fita. Það
á ekki að
nota
Létt og
laggott
eða eitthvað slíkt. Grænt
smjör er án salts en salt er
eitt af þessum frumefnum
sem við þurfum til að lifa.
Það eru margir sem halda að
salt sé óhollt en því fer fjarri.
Það er bara óhollt ef þú
borðar mikið af unnum mat
og færð saltið þannig. Þetta
á ekki við ef þú borðar holl-
an óunninn mat.“
1944
„Þetta er
fullkomið
dæmi um
unninn
mat sem
er tilbú-
inn beint í örbylgjuofninn.
Vart er hægt að upphugsa
næringasnauðari matvöru.
Hann er ekkert endilega
verri heldur en annar unninn
matur en gott dæmi um mat
sem er uppfullur af rotvarn-
arefnum sem endist lengi.“
Lax
„Villtur lax er það hollasta
sem til er en eldislax er nær-
ingarsnauður. Yfirleitt nærist
eldislax á korni sem og ann-
ar eldisfiskur. Þá verður hlut-
fall omega 3 og omega 6 fitu-
sýra í fiskinum ekki rétt. Í
villtum laxi er u.þ.b. 50/50
hlutfall á milli þessara fitu-
sýra, en hlutfallið er um 1/20
í eldislaxi og þar sem hlutfall
omega 3 er mun lægra.“
Egg
„Ef þú ert með verk-
smiðjuframleitt egg hefur
hænan sem verpti því bara
étið korn, en hænur sem fá
að vera úti éta allt það sem
er í náttúrunni. Hænunum er
stundum gefið hörfræ og
það er skárra en það er ekk-
ert sem slær út egg sem
koma frá hænum sem fara
út.“
Síróp
„Í honum er
80% ávaxtasyk-
ur og er það
versta sykurteg-
undin. Þegar tal-
að er um að syk-
ur sé eitraður er
verið að tala um verk-
smiðjuunninn ávaxtasykur.
Þetta á því ekki við um
ávexti. Í þeim er svo margt
annað eins og steinefni sem
gerir það mun skárra að fá
ávaxtasykurinn úr þeim.“
Hugleiðingar
Ásgeirs
LEITIN AÐ SANNLEIKANUM ER BÓK UM NÆRINGU OG HEILSU