Morgunblaðið - Sunnudagur - 24.03.2013, Blaðsíða 56

56 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24.3. 2013
BÓK VIKUNNAR Sumar án karlmanna eftir Siri Hustvedt
er besta bókin á markaðnum nú um stundir. Skemmtileg, snjöll
og vitsmunaleg skáldsaga.
Bækur
KOLBRÚN BERGÞÓRSDÓTTIR
kolbrun@mbl.is
Öll ættum að við leggja okkurfram við að varðveita barnið íokkur því fátt er ömurlegra en
að verða úrill og nöldrandi manneskja.
Afar fá börn eru þannig en ansi margir
fullorðnir. Gott ráð til að glata ekki al-
gjörlega barninu í sér er að lesa einstaka
sinnum barnabækurnar sem heilluðu
mann í æsku.
Um daginn var ég minnt á bækur sem
ég lá yfir þegar ég var barn. Þetta gerðist
þegar ég sá í sjónvarpi þáttinn Just Willi-
am sem er breskur gamanþáttur byggð-
ur á sögunum um Grím grallara eftir
Richmal Cromp-
ton. Ég vissi ekk-
ert um höfundinn
fyrr en nýlega, en
Crompton var kona
sem giftist aldrei
og var barnlaus, en
skildi óþekka
drengi býsna vel.
Grímur var ansi
uppátækjasamur
drengur með kald-
hæðinn húmor og
hafði ákveðna óbeit á borgaralegu og
ófrumlegu lífi fullorðna fólksins. Hann
var stöðugt að fá hugmyndir og var
óhræddur við að hrinda þeim í fram-
kvæmd. Hann lagði það á sig að stela
rjómabúðingi úr búrinu til að gleðja
nágrannastúlkuna. Hann tók klukkuna
heima hjá sér í sundur til að kanna inn-
volsið og tilkynnti foreldrum sínum að
það væri nánast
kraftaverk að
klukkan hefði virk-
að allan þennan
tíma því hún hefði
frá upphafi verið
vitlaust samansett.
Grímur var aldrei
kyrr og komst yfir
að gera margt, for-
eldrum sínum til
mikillar mæðu. Ég
var prúð og stillt stúlka sem var flestum
stundum inni að lesa bækur og fékk aldr-
ei jafn frumlegar hugmyndir um verkleg-
ar framkvæmdir og Grímur grallari. En
ég dýrkaði hann og safnaði bókunum um
hann sem urðu ansi margar.
Ég á enn bækurnar um Grím grallara
uppi í hillu og las í þeim eftir að hafa séð
sjónvarpsþáttinn. Þær eru enn jafn bráð-
skemmtilegar og heillandi. Ég gæti aldr-
ei látið þessar bækur frá mér.
Fyrir einhverjum árum heyrði ég Ein-
ar Kárason bera lof á bækurnar um
Grím grallara. Var það mjög við hæfi því
enginn íslenskur rithöfundur er líklegri
til að vera aðdáandi Gríms grallara en
einmitt hann. Mig langaði til að faðma
Einar þegar ég heyrði hann hrósa bók-
unum en hann kunni sumt í þeim utan að.
Einar hafði orð á því að þessar bækur
ætti að endurútgefa. Ég gæti ekki verið
meira sammála honum. En bækurnar eru
á sínum stað í bókahillunni og eru ekki
líklegar til að rykfalla. Þetta eru bækur
sem gleðja og gera mann yngri.
Orðanna hljóðan
SÍGILDUR
GRALL-
ARI
Einar Kárason
B
oðskapur Lúsífers er spennusaga
eftir Norðmanninn Tom Egeland.
Hún er fjórða bók hans sem kem-
ur út á íslensku. Í Boðskap Lús-
ífers er fornleifafræðingurinn
Björn Beltö aðalpersónan og hefur leit að
sögunni á bak við ævafornt handrit. Egeland
hefur skrifað allmargar bækur um Björn
Beltö og þær njóta vinsælda víða um heim.
„Allar bækur mínar um fornleifafræðinginn
Björn tengjast efni úr Biblíunni,“ segir Egel-
and. „Í þessum bókum er ég að kynna hug-
myndir Biblíunnar og túlka þær á nýjan hátt.
Boðskapur Lúsífers fjallar um Satan. Í
Gamla-testamentinu er Satan engill, hægri
hönd Guðs, en í Opinberunarbókinni er hann
orðinn að skrímsli. Hluti af Boðskap Lúsífers
fjallar um umbreytingu Satans frá því að vera
engill yfir í það að verða djöfull sem að lokum
fékk horn og hala“.
Spennusögur þínar um Borg fjalla í og með
um efni Biblíunnar. Hvaðan sprettur þessi
áhugi á Biblíunni?
„Ég er guðleysingi sem er heillaður af
Biblíunni því þar eru sagðar mikilfenglegar
sögur. Ég hef haft áhuga á Biblíusögum síðan
ég var tíu ára. Ég var mjög trúaður en þegar
kom að fermingarundirbúningnum glataði ég
trúnni. Að hluta til var það vegna þess að
presturinn sagði mér hvernig hlutirnir væru.
Það var enginn efi í hans huga. Hann hafði
fundið sannleikann. Innra með mér gerði ég
uppreisn gegn því.
Bækurnar um Björn Beltö eru glæpasögur
þar sem grunnurinn er gagnrýn afstaða til
sagna Biblíunnar og Biblíutúlkana. Ég er ekki
að ráðast á trúna en ég er að vara við bók-
stafstrú því hún getur verið mjög hættuleg.
Egeland hefur verið kallaður hinn norski
Dan Brown. „Við enda hringsins kom út árið
2001 tveimur árum áður en Da Vinci lykillinn,
þannig að ég var ekki að stæla Dan Brown.
Velgengni Da Vinci lykilsins varð svo til þess
að mikil eftirspurn varð eftir bókum sem
tengjast gömlum tímum og Biblíunni. Þannig
opnaðist stór markaður fyrir bækur mínar
sem koma nú út í 23 löndum. Það hefði ekki
gerst án Dans Brown. Ég er honum þakk-
látur en ég er ekki sérlegur aðdáandi bóka
hans. Hann er vissulega fundvís á góðan
söguþráð en stíllinn er stirður og klaufaleg-
ur.“
Velgengni bóka Egelands hefur orðið til
þess að hann getur nú lifað afar góðu lífi á
ritstörfunum en áður starfaði hann sem fjöl-
miðlamaður. Framboð á norrænum glæpa-
sagnahöfundum er mikið. Hverju þakkar
hann velgengni sína. „Maður þarf að vera
heppinn og hafa einhverja sérstöðu sem
glæpasagnahöfundur,“ segir hann. „Á síðasta
ári komu út rúmlega 50 glæpasögur eftir
norska höfunda þannig að lesendur hafa úr
nægu að velja. Norskur glæpasagnahöfundur
sem ætlar að ná árangri getur ekki leyft sér
að skrifa eins og allir hinir. Þegar ég hóf feril
minn ákvað ég að skrifa ekki löggusögu því
það er einmitt það sem svo margir norskir
höfundar eru að gera. Löggan í sögum þeirra
er með drykkjuvandamál, þunglynd og býr
við vandræði í einkalífi. Ég kaus að skrifa um
fornleifafræðing sem er ekki dæmigerð hetja
eða spæjari. Þetta gekk upp því mér gengur
afskaplega vel. Meðan lesendur hafa áhuga
mun ég halda áfram að skrifa glæpasögur í
þessum dúr.“
Hversu vel vegnar þér fjárhagslega?
„Ekki eins vel og Jo Nesbø en samt þannig
að ég lét það eftir mér að kaupa Ferrari.“
Læturðu þig dreyma um að Hollywood
sækist eftir að kaupa kvikmyndaréttinn að
bókum þínum eins og gerðist hjá Nesbø?
„Nesbø sagði eitt sinn í gríni að hann
myndi selja kvikmyndaréttinn að bókum sín-
um ef Martin Scorsese hringdi. Svo einn
daginn hringdi Scorsese. Ég sel Hollywood
kvikmyndaréttinn að mínum bókum ef Ste-
ven Spielberg hringir.“
TOM EGELAND ER TRÚLEYSINGI SEM SÆKIR EFNIVIÐ Í BIBLÍUNA
Heillaður af Biblíunni
Tom Egeland. Norskur glæpasagnahöfundur sem ætlar að ná árangri getur ekki leyft sér að skrifa
eins og allir hinir. Þegar ég hóf feril minn ákvað ég að skrifa ekki löggusögu.
BOÐSKAPUR LÚSÍFERS ER SPENNU-
SAGA EFTIR NORÐMANNINN TOM
EGELAND EN BÆKUR HANS NJÓTA
MIKILLA VINSÆLDA VÍÐA UM HEIM.
Erfitt er að gera upp á milli barna sinna – í þessu tilviki bóka og höf-
unda.
Til einnar bókar leita ég oftar en annarra þegar kollurinn fer á
skjön – Handa og orða Sigfúsar Daðasonar.
Sjálfgerðir fjötrar / eru traustastir fjötra – sagði Sig-
fús.
Átta ára týndist ég einn dag, las Dittu manns-
barn – undarlegt að láta karlinn Martin Andersen
Nexö segja sér hvað það er að vera stúlka – jafn
undarlegt og Svanurinn hans Guðbergs – að karl-
maður skrifi slíka bók!
Ský í buxum Majakovskís opnaði nýja sýn
ámóta og Unglingurinn í skóginum hans Hall-
dórs Laxness – en Gerpla – hvílíkt háð um stríð og kallagrobb!
Sögur Svövu Jakobsdóttur – bara taka heilann úr konunni –
flott.
Börn Arbats eftir Rybakov sagði mér enn og aftur hve valdið er
hættulegt, hið sama með Forseta lýðveldisins eftir Asturias.
Ég dett í höfunda: eftir Homo Faber Max Frisch komu aðrar
bækur hans, sama gilti með Bulgakov eftir Meistarann og Marga-
ritu, Toni Morrison eftir Beloved.
Að ógleymdum dásemdarhöfundum: Pedro Almodovar, André
Breton, Anaïs Nin …
Bækur Auðar Jónsdóttur skrifaðar með ótrúlegri yfirvegun og
hlýju og Kristínar Eiríksdóttur sem er svo gammelklog – að það
hálfa er nóg.
Og Gyrðir allur.
Enginn þarf að örvænta – nóg að lesa!
Í UPPÁHALDI
BIRNA
ÞÓRÐARDÓTTIR
Birna Þórðardóttir örvæntir ekki enda hefur hún nóg að lesa.
Morgunblaðið/Golli
Sigfús Daðason