Morgunblaðið - Sunnudagur - 24.03.2013, Blaðsíða 30

30 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24.3. 2013
Matur og drykkir
Þ
að kom margt á óvart,“ segir Friðrik
V. Karlsson sem undirbýr síðustu
kvöldmáltíðina. „Þegar ég eldaði
miðaldamat hélt ég að maturinn
yrði grár og ég stóð í þeirri meiningu að
Biblíumatur yrði enn grárri! Það var algjör
misskilningur. Hráefnin eru meira og minna
þau sömu, meira að segja pylsur! Þær voru
oft úr geitum.“
Á skírdag verða framreiddir sælkeraréttir
úr hráefnum þess tíma í safnaðarheimili
Neskirkju og verður veislan í anda tilefn-
isins. Hjónin Friðrik og Arnrún Magn-
úsdóttir standa fyrir viðburðinum ásamt
Sigurði Árna Þórðarsyni presti í Neskirkju
og konu hans Elínu Sigríði Jónsdóttur.
„Þetta er fyrir alla þá sem hafa áhuga á
upplifunaratburði í kirkjulegu samhengi og
með einum besta kokki á Íslandi,“ segir Sig-
urður. Áhugasamir geta nálgast miða á
Miði.is.
Borð í húsum kristinna manna
Sigurður segir altarið miðpunktinn í öllum
kirkjum, sem þýði að borð sé í öllum húsum
kristinna manna. „Þar minnumst við þess að
Jesú brýtur brauðið til að undirstrika við
vini sína sem voru viðstaddir að hann sé
brauð lífsins,“ segir Sigurður.
Og kvöldmáltíðin verður í anda þessarar
borðhefðar. „Gestir endurupplifa að ein-
hverju leyti það sem gerðist í máltíð Jesú
og fá um leið margrétta máltíð. Hráefnin
eru í anda Biblíunnar, svo sem bitrar jurtir,
ósýrt brauð og vín, og allt hefur þetta tákn-
rænu hlutverki að gegna.“
Andblær dagsins verður notaður til að
huga að eðli manna og lífsins og skírskota
til lífsreynslu hvers og eins, að sögn Sig-
urðar. „Ég geri ráð fyrir að Júdas Ískariot
verði í salnum, en ég ætla ekki að segja þér
meira um það. Það verður mikið lagt upp úr
matseldinni, að tengja saman skynjun og
skírdag, himin og jörð, mannlíf og eilífð.“
Mikið um mat í Biblíunni
Kvöldverðurinn hefst kl. 17.45 og síðan er
messa frá 20-21 eins og hefð er fyrir á skír-
dag í Neskirkju. „Það er gengið til altaris í
þeirri messu og í lokin eru ljósin slökkt í
kirkjunni og allt sem er á altarinu borið út,
kertaljós, bikar, Biblía og dúkur. Það verður
borið inn aftur með viðhöfn á páskadag. En
við leggjum fimm rósir á altarið sem verða
þar til páskadags,“ segir Sigurður.
Hann bendir á að nánast í hverjum ein-
asta kafla Biblíunnar beri mat á góma, en
þar sé hinsvegar enga uppskrift að finna. Þó
megi segja að hráefnið í réttunum sé heilsu-
fæði nútímans. „Hann veit helling um mat,
en ég veit ekkert um trú,“ segir Friðrik
brosandi, kominn fram úr eldhúsinu á veit-
ingastaðnum Friðriki V. á Laugavegi, þar
sem samtalið fer fram.
Sætvín, döðlur og fíkjur
„Þemað er að nota engin hráefni sem ekki
voru notuð á þeim tíma, en við matreiðum
þau eins og okkur hentar,“ segir Friðrik.
„Fyrir utan að við eldbökum brauðið og
steikjum það á hellu. Menn voru ekki með
ofna á þessum tíma.“
Víngerðin hefur breyst mikið, en borin
verða fram sætvín eins og tíðkaðist á dögum
Krists. „Þau voru líka krydduð og með hun-
angi. Það var aðalsætuefnið. Eins var hun-
angið afgerandi í kökunum og sætir ávextir,
döðlur og fíkjur. Svo var fullt af ávöxtum
sem þar til nýlega voru framandi fyrir okk-
ur, eins og granatepli og ástaraldin.“
Friðrik segir það upplifun að takast á við
síðustu kvöldmáltíðina. „Það er stór áfangi í
mínum leiðangri. Einu sinni hélt ég hrossa-
veislu í Skagafirði, sem ég hafði talið
ómögulegt, og nú á ég bara eftir hvalaveislu
á Húsavík.“
– Það gæti orðið þín síðasta kvöldmáltíð.
„Gæti verið,“ svarar hann og hlær.
Innblástur frá Da Vinci
Þegar talað er um síðustu kvöldmáltíðina er
ekki annað hægt en að minnast á málverkið
eftir Leonardo da Vinci. „Við veltum því
fyrir okkur þegar við skipulögðum veisluna,“
segir Friðrik. „Að öllum líkindum sitjum við
bara öðrum megin við borðið og við erum
að athuga hversu nærri við komumst með
borðbúnaðinn, til dæmis leirskálar, könnur
og bast.“
– En mætir fólk í lökum?
„Við höfum ekki gert kröfu um það, en
við myndum ekki reka neinn út.“
„Eina vandamálið er að það er svo mikið
um teygjulök,“ skýtur Arnrún inn í og
blandar sér í samræðurnar. „Svo kemur
fótaþvotturinn síðar! Ef þetta verður end-
urtekið að ári megum við ekki spila út öllum
trompunum strax.“
Og fótaþvottur er raunar meðal þess sem
er á dagskrá hjá unglingum úr safn-
aðarstarfi kirkjunnar sem verða með vöku
alla nóttina í safnaðarheimilinu.
EINSTAKUR VIÐBURÐUR Á SKÍRDAG
Síðasta
kvöldmáltíðin
EFNT VERÐUR TIL SÍÐUSTU KVÖLDMÁLTÍÐARINNAR Á SKÍRDAG Í
SAFNAÐARHEIMILI NESKIRKJU. HRÁEFNIÐ VERÐUR ÞAÐ SAMA OG Á
DÖGUM KRISTS OG INNBLÁSTUR AÐ STEMMNINGUNNI SÓTTUR Í MÁL-
VERK DA VINCIS. ÞÁ VERÐUR TÆKIFÆRIÐ NOTAÐ TIL AÐ HUGLEIÐA
EÐLI MANNSINS OG LÍFSINS.
Pétur Blöndal pebl@mbl.is
Eldaður perlulaukur.
Friðrik og Sigurður bollaleggja veisluna. Ósýrt brauð eldað á heitri pönnu.
Ljúffengt leirpottaeldað lambakjöt verður borið á borð.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Allskyns flatfiskur var notaður á tímum Krists.
Nú er árstíð rauðsprettunnar.
Fulleldað ósýrt brauð.
Fyrir 4
800 g beinlaust lambalæri eða lambabóg-
steik
6-8 stk. lárviðarlauf
2-3 stk. rósmarínkvistar
4-5 stk. timjankvistar
20 stk. perlulaukar
10 stk. vorlaukar
3-4 stk. hvítlauksrif
½ dl ólífuolía
Sjávarsalt
Nýmalaður pipar
Aðferð
Nuddið vöðvann með ólífuolíunni og krydd-
ið með salt og pipar, setjið laukinn í botninn
á jarðleirspotti. Ég nota íslenskan en þeir eru
til margskonar. Einnig er hægt að nota ofn-
potta eins og margir eiga úr stáli. Setjið
lambið ofan á laukinn og kryddjurtirnar þar
ofan á. Setjið inn í kaldan ofn þannig að leir-
potturinn hitni með ofninum upp í 150°. Lát-
ið malla þar í 1½-2 klst.
Takið út úr ofninum leyfið að standa 30 mín.
áður en kjötið er sneitt og borið fram með
lauknum og jurtunum. Gott er að hafa ósýrt
brauð með.
Ofnbakað lambakjöt
í leirpotti