Morgunblaðið - 06.04.2013, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. APRÍL 2013
Fallegu Færeyjar nefnist ferða-
kynning sem haldin verður í Nor-
ræna húsinu í dag, laugardag, milli
kl. 13 og 16. Gestum verður boðið
að smakka færeyskan mat og
hlusta á færeyska tónlist.
Matinn framreiðir Leif Sørensen
í samstarfi við Dill restaurant en
Leif er brautryðjandi í norrænni
matargerð og starfar á veitinga-
staðnum Koks í Færeyjum.
Bárður Enni og bróðir hans
Tróndur Enni skemmta gestum
með færeyskri tónlist og söng.
Allir sem koma geta tekið þátt í
getraun um Færeyjar og eiga
möguleika á að vinna ferðir með
flugi eða Norrænu.
Ferðakynningin er á vegum
Smyril Line - Norrænu og Atlantic
Airways. Allir eru velkomnir.
Fegurð Tindhólmur í Færeyjum.
Færeyjakynning í
Norræna húsinu
Samtök um kvennaathvarf bjóða til
morgunverðarfundar með fulltrú-
um þeirra stjórnmálahreyfinga sem
bjóða fram til Alþingis á Hallveig-
arstöðum, þriðjudaginn 9. apríl kl.
8.30-10.30.
Rædd verður afstaða frambjóð-
enda til sértækra aðgerða gegn
kynbundnu ofbeldi, réttarbóta til
handa þolendum ofbeldis í nánum
samböndum, sértækrar aðstoðar
við börn sem verða vitni að ofbeldi
og til fjárframlaga til Kvenna-
athvarfsins.
Í lok fundar verður athöfn sem
markar lok uppboðs sem Kvenna-
athvarfið stendur fyrir dagana 3.-8.
apríl í samvinnu við bland.is og
nokkra af vinsælustu hönnuðum
landsins.
Ræða aðgerðir gegn
kynbundnu ofbeldi
Þriðjudaginn 9. apríl kl. 9 verður
haldinn morgunfundur á Hótel
Sögu, salnum Kötlu. Þar mun Mich-
ael Dresnez, varaforseti Inter-
national Road Federation, halda
fyrirlestur um „verndandi vegi“
(Forgiving Highways). Fundurinn
hefst kl. 09:00. Reiknað er með því
að hann standi í um tvo tíma.
Fundurinn er opinn og eru þeir
sem hafa hug á að sækja hann beðn-
ir að senda tilkynningu um það á
netfangið fib@fib.is.
Morgunfundur um
verndandi vegi
STUTT
SVIÐSLJÓS
Jón Heiðar Gunnarsson
jhg@simnet.is
Samkvæmt nýlegum úrskurði Evr-
ópudómstólsins er Dönum óheimilt
að gera upp á milli einstaklinga innan
ESB-svæðisins varðandi skólastyrki.
Nú þurfa námsmenn frá öðrum ESB-
löndum sem búsettir eru í Danmörku
eingöngu að vinna í tvo mánuði í land-
inu áður en nám hefst eða vinna í 10-
12 klukkutíma á viku samhliða námi
til að fá svokallaðan SU-skólastyrk
frá danska ríkinu. Áður fyrr þurftu
námsmenn að vera búsettir í Dan-
mörku í að minnsta kosti fimm ár eða
leggja stund á vinnu í landinu í að lág-
marki tvö ár til að fá styrkinn. Ljóst
er að niðurstaða Evrópudómstólsins
mun hafa gríðarlega mikil áhrif á
danska menntakerfið í heild og jafn-
framt íslenska námsmenn sem hafa
margir hverjir verið duglegir við að
nýta sér styrkinn. Það eru til að
mynda um 700 íslenskir námsmenn
sem nýta sér SU-styrkinn um þessar
mundir samkvæmt tölum frá LÍN.
Auðveldara fyrir Íslendinga
„Þessar nýju reglubreytingar
munu að öllum líkindum einnig gilda
fyrir Íslendinga í gegnum EES-
samninginn,“ segir Alma Sigurðar-
dóttir, verkefnastjóri hjá upplýsinga-
þjónustu Norrænu ráðherranefndar-
innar. Alma telur úrskurðinn opna
ýmsar leiðir fyrir íslenska náms-
menn. „Nú verður mun auðveldara
fyrir Íslendinga að fara í nám til Dan-
merkur. Miðað við þann mikla áhuga
sem er nú þegar til staðar varðandi
styrkinn þá er ekki ólíklegt að fjöl-
margir íslenskir námsmenn eigi eftir
að nýta sér þetta úrræði á næstunni,“
segir Alma. Hún bendir jafnframt á
að þeir sem fengu áður neitun frá
danska ríkinu geti hugsanlega óskað
eftir því að mál þeirra verði tekin aft-
ur upp.
„Ég hef áhyggjur af framtíðinni því
þetta mun kosta danska ríkið mikinn
pening,“ segir Hjördís Jónsdóttir,
framkvæmdastýra hjá Sambandi ís-
lenskra námsmanna erlendis. „Við
fyrstu sýn gætu margir haldið að
þetta væru gleðitíðindi fyrir íslenska
námsmenn þar sem danska ríkið
neyðist til að lækka kröfurnar mikið.
Ég er hinsvegar hrædd um að Danir
þurfi að gera stórtækar breytingar á
kerfinu sínu þar sem þetta fyrir-
komulag gengur varla til frambúðar
án þess að setja þá hreinlega á haus-
inn. Ég óttast því að Danir reyni að
finna upp leiðir til að breyta kerfinu
og reyni jafnvel að takmarka aðgang
að því. Þetta gæti því verið mjög
slæmt fyrir íslenska námsmenn sé lit-
ið til lengri tíma,“ segir Hjördís. Hún
leggur áherslu á að upp sé komin al-
gjörlega ný staða og að enn ríki óvissa
um viðbrögð danskra stjórnvalda.
„Við munum fylgjast vel með þróun
mála enda eru gríðarlega miklir hags-
munir í húfi fyrir íslenska náms-
menn.“
Bannað að mismuna þegnum
Kjarninn í úrskurði Evrópudóm-
stólsins er sá að danska ríkinu er
óheimilt að gera upp á milli náms-
manna og verkamanna á frjálsum
innri markaði ESB. Þegar fólk er
skilgreint sem verkafólk í Danmörku
er óheimilt að neita því um félagsleg-
ar bætur til jafns við aðra, þar á með-
al SU-skólastyrkinn. Málið kom upp
þegar ónefndum erlendum náms-
manni var neitað um SU-styrk í Dan-
mörku á þeim forsendum að hann
kom upprunalega til Danmerkur til
að vinna. Hann skipti síðar um skoð-
un og fór í nám við Viðskiptaháskól-
ann í Kaupmannahöfn og vildi þá fá
SU-styrk líkt og allir aðrir danskir
námsmenn eiga rétt á. Danska
menntamálaráðuneytið áætlar að úr-
skurðurinn mun kosta danska ríkið
um 200 milljónir danskra króna á ári.
Núverandi kostnaður við SU-kerfið
er um 17-19 milljarðar danskra króna
á ári.
„The Copenhagen Post“ greindi
frá þessu máli.
Mega ekki gera upp á milli fólks
 Evrópudómstóllinn hefur skyldað Dani til að lækka kröfur varðandi skólastyrki  Mun hafa
gríðarlega mikil áhrif á danska menntakerfið í heild og jafnframt íslenska námsmenn í Danmörku
Fjölþjóðlegt Danir sjá fram á fjölgun námsmanna. Ýmsir þjóðfánar í Viðskiptaháskólanum í Kaupmannahöfn.
SU-styrkur
» Núverandi kostnaður við
SU-kerfið er um 17-19 millj-
arðar danskra króna á ári.
» Um 700 íslenskir náms-
menn nýta sér SU-styrkinn um
þessar mundir samkvæmt töl-
um frá LÍN.
» Fjölmargir Íslendingar hafa
áhuga á því að nýta sér styrk-
inn á næstunni.
Alma
Sigurðardóttir
Hjördís
Jónsdóttir
„Úrskurður ESB mun breyta öllu
menntaumhverfi í Danmörku,“
sagði Morten Østergaard, mennta-
málaráðherra landsins, í viðtali.
Hann telur líklegt að erlendum
námsmönnum muni fjölga mikið og
að fjárhagslegur kostnaður ríkisins
muni samhliða aukast til muna.
„Ákvarðanataka ESB er afleiðing af
þátttöku okkur í bandalaginu og við
verðum að fara eftir þessum ákvörð-
unum, líka þegar þær henta okkur
illa,“ sagði ráðherrann.
Ernst Hemmingsen, konsúll hjá
danska sendiráðinu í Reykjavík, tek-
ur í svipaðan streng en bendir á að
þetta sé ekki eingöngu neikvæð þró-
un. „Stór hluti
námsmanna
verður eftir í
landinu að námi
loknu. Það er
alltaf kostur að
fá inn fleiri vel
menntaða ríkis-
borgara og ég
held að Íslend-
ingar séu ávallt
velkomnir,“ segir Hemmingsen.
Hann bætir þó við að mikill straum-
ur námsmanna frá öðrum löndum
ESB geti haft alvarlegar afleiðingar
fyrir danskt samfélag og að skóla-
kerfið geti ekki tekið endalaust við.
Íslendingar velkomnir
DANSKA SKÓLAKERFIÐ TEKUR EKKI ENDALAUST VIÐ
Ernst
Hemmingsen