Morgunblaðið - Sunnudagur - 12.05.2013, Blaðsíða 34

TÍSKAN FER Í HRINGI EINS OG
ALLIR VITA. ÞAÐ Á EKKI SÍÐUR VIÐ
UM FARSÍMA EN FATNAÐ, SKÓ,
FERÐAMANNASTAÐI OG MAT.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
nú mögulegt að sækja upplýsingar á vefsíður og notfæra sér
margs konar þjónustu þeirra“. Það var sem sagt hægt að fara
á netið, sem þykir jafn eðlilegt í dag og að fólk opni augun
þegar það vaknar. „Morgunblaðið getur nú boðið lesendum
sínum að tengjast slíkri þjónustu hafi þeir yfir að ráða gsm-
síma með WAP-tækni,“ sagði í þessari sömu frétt.
Farsímar, hvað þá gsm-símar sem hægt var að fara með til
útlanda, voru bylting á sínum tíma. Og sem betur fer litlir…
Sá sem þetta skrifar var við störf á vegum blaðsins í Svíþjóð
sumarið 1995 þegar síminn hringdi; það var í fyrsta skipti
sem undirritaður fór með farsíma úr landi. Sat í makindum í
sporvangi í Gautaborg. Þá segir maðurinn hinum megin á
„línunni“: Ég varð bara að prófa að hringja í þig. Vissi að þú
myndir svara alveg sama hvar þú værir.“
Þ
að sem þykir æðislegt í dag verður gjarnan hallær-
islegt á morgun og jafnvel aftur æðislegt hinn
daginn.
Farsímar eru ekkert öðruvísi en annað í þessum
efnum. Stórir og voldugir þóttu símar frábærir á upphafs-
árunum – enda ekki aðrir til í þá daga – svo minnkuðu þeir
niður í nánast ekki neitt; þá voru töffararnir í góðum málum
ef einhver ruglaðist á símanum þeirra og kveikjara. Svo snér-
ist dæmið við á ný og nú er enginn maður með mönnum
nema vera með að minnsta kosti lófastóra myndavél við eyr-
að, lesi póstinn sinn, kíki á Facebook og panti pítsu á milli
þess sem hann talar í myndavélina. Fyrirgefiði, símann. Eða
ætti e.t.v. að nota bara orðið tölva yfir græjuna?
Ég hringi bara
„Ég man þegar ég tók í fyrsta skipti upp 480 gramma far-
síma, leit á samstarfsmann minn og sagði: Þeir geta nú ekki
minnkað mikið úr þessu,“ sagði gamalkunnur símasölumaður
við Sunnudagsblað Morgunblaðsins. Raunin varð þó aldeilis
önnur; ekki voru liðin mörg ár til léttustu símarnir vógu ekki
nema 78 grömm!
Þessi sami maður segist kannski hafa verið full vanafastur,
svona eftir á að hyggja, og ekki hafa trúað á allar tækninýj-
ungar þrátt fyrir að vera í þessu starfi. „Þegar okkur var
fyrst kynnt sms-tæknin spurði ég viðkomandi hvort hann
væri fáviti. Hvort hann héldi að ég ætti einhvern tíma eftir að
senda mönnum textaskilaboð? Ef ég þyrfti að hafa samband
við einhvern á annað borð myndi ég einfaldlega hringja í við-
komandi…“ Textaskilaboð þótti í sjálfu ekki merkileg mjög
lengi heldur staðalaðgerð og fyrr en varði var hægt að senda
ljósmyndir úr símanum. Og svo koll af kolli. Nú dugar síminn
í nánast allar þarfir mannsins!
„Við vissum það alveg í símabransanum að oft þegar fínir
karlar hittust dró einhver einn gjarnan upp farsímann og þá
gerðu hinir slíkt hið sama. Það þótti stöðutákn á sínum tíma
að eiga flottan síma. Fyrst bara að eiga síma, en eftir því sem
tímar liðu var flottara að síminn væri sem minnstur.“ Nú er
öldin líkast til önnur.
Farsímar á við litlar ferðatöskur…
Það var árið 1994 sem Póstur og sími (eins og ríkisfyrirtækið
sem sá um þá málaflokka) opnaði GSM-farsímanet. Áður var
notast við NMT-kerfið svokallaða og sumir símarnir voru þá
eins og litlar ferðatöskur að stærð! Fyrstu gemsarnir þóttu
hins vegar mjög nettir. Í Morgunblaðinu fyrr þetta sama ár
sagði m.a. að um vasasíma væri að ræða sem jafnvel væri
hægt að fara með til útlanda. Þeir væru aðeins nokkur hundr-
uð grömm og jafnvel hægt að geyma þá í vasa eða veski.
Þetta þætti ekki mikil frétt í dag og ótrúlega stutt síðan.
Árið 2000 var WAP-tæknin kynnt til sögunnar. Þá sagði í
frétt í Morgunblaðinu að ný tegund farsíma gerði „notendum
*Græjur og tækniVandann við að geyma ljósmyndir á tölvutæku formi má leysa með því að skrifa þær í skýin »36
verðið á koltrefjastellum lækkar, muni þau ná yfirhöndinni fyrir það
hvað hjólin verða létt og meðfærileg.
Alla jafna hjóla ég í vinnuna á 29" hybrid-hjóli með álblöndustelli og
því forvitnilegt að fá að prófa koltrefjahjól eins og Cube Reaction GTC
Pro 29 sem Tri ehf. á Suðurlandsbraut flytur inn. Cube-hjólin eru
þýsk og Cube reyndar stærsti hjólaframleiðandi Þýskalands. Hjólið
sem um ræðir kostar sitt, 349.990 kr., stendur á vefsetri Tri, tri.is, en
það er líka mikið í það lagt.
Stellið er úr koltrefjum og fislétt; hjólið er ekki nema 11,9 kg með
öllu. Skiptingin er fáránlega hröð Shimano SLX XT 3x10, Shimano
BR-M395 vökvastýrðar diskabremsur, Sun Ringlé Radium gjarðir og
Schwalbe Rapid Rob 2.25 dekk. Mér leist nú ekkert á
dekkin við fyrstu sýn, enda eru þau mun sverari en
þau sem ég nota dags daglega og því meiri mótstaða
eðli málsins samkvæmt. Annað kom þó á daginn
þegar ég lagði af stað í vinnuna – mun létt-
ara var að hjóla en á gamla hjólinu og
sjálfsagt hjálpast þar að léttara stell,
mýkri dekk og snarpari skipting. Stýr-
ið er líka breiðara en gengur og gerist
sem gefur betri stjórn í beygjum;
meira vogarafl = meiri nákvæmni. Frá-
bært fjallahjól.
Koltrefjar eru til margs brúklegar og ekki síst í hjólasmíði, því kol-trefjahjól eru alla jafna mun léttari en hjól úr álblöndu, að ekkisé talað um hjól með stálstelli. Þótt þau séu léttari þýðir það
ekki að þau séu ekki eins sterk, því vandað koltrefjahjól stendur ál-
blönduhjóli lítt að baki hvað varðar högg og hnoð, þótt stálið sé eðli-
lega sterkast. Kúnstin við að setja saman kolt-
refjahjól er að því stífara sem stellið er því
stökkara verður það, en eftir því sem tækninni
hefur fleygt fram hafa menn sett saman kolt-
refjastell sem eru í senn stíf og sveigjanleg
eftir því sem við á og hvar átakið kemur á
stellið. Að því sögðu þá er um-
ræðan um meintan stökkleika
koltrefjahjóla áþekk og umræðan
um það þegar álstell
leystu stálstell af
hólmi fyrir fjórum
áratugum eða svo – þá sögðu menn að álið
væri of stökkt til að hægt væri að nota
það, spáðu því að gaffallinn myndi brotna
ef hjólað væri á stein eða í holu, en í dag
eru nánast allir á álhjólum. Það er og trúa
mín að þegar fram líða tímar, eftir því sem
FRÁBÆRT FJALLAHJÓL
ÞAÐ SKIPTIR EKKI SVO MIKLU Á HVERJU MAÐUR BYRJAR AÐ HJÓLA, GAMLI GARMURINN GETUR DUGAÐ VEL, EN
EFTIR ÞVÍ SEM FÆRNIN EYKST FER MANN AÐ LANGA Í FLOTTARA HJÓL, EINS OG TIL AÐ MYNDA CUBE REACTION.
Græja
vikunnar
* Þeir sem prófað hafa diska-bremsur vilja helst ekki annað, en
þær hafa sína ókosti, eins og til
að mynda að snúnara er að hugsa
um þær, ekki síst vökvabremsur
eins og eru á téðu hjóli. Ekki ótt-
ast það þó – ég hef hjólað þús-
undir kílómetra á hjóli með
vökvabremsum án vandkvæða.
* Kostirnir við koltrefjastelleru ótalmargir en það eru líka
ókostir á þeim, þótt sumt sé
kannski ekki rétt að kalla svo.
Þannig þarf að gæta vel að því
hvernig skrúfur eru hertar og
best að fá sér herslulykil með
átaksmæli ef til stendur að sýsla
með stellið heima í skúr.
ÁRNI
MATTHÍASSON
* Eins og við má búast erudemparar á hjólinu, en aðeins að
framan (hardtail); Manitou Marvel
TS Air 29. Eins og heitið ber
með sér eru það loftdemparar og
hægt að læsa þeim frá stýrinu,
sem er bráðnauðsynlegt þegar
hjóla á upp brekkur.
Því stærri
því betri –
eða ekki
* Um er að ræða vasasíma semjafnvel er hægt að fara með tilútlanda. Vega aðeins nokkur
hundruð grömm og hægt að geyma
þá í vasa eða veski.