Morgunblaðið - 30.11.2013, Side 31

31
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 30. NÓVEMBER 2013
Framtíðarhorfur í byggðum lands-
ins eru bjartar að mati for-
ystufólks í atvinnulífi og sveit-
arstjórnum sem Morgunblaðið
leitaði til. Ekki er þó alveg jafn
áberandi bjartsýni á höfuðborg-
arsvæðinu og á landsbyggðinni.
Bjartsýnin um framtíðina er þó
ekki fyrirvaralaus. Áherslan er á
að tækifærin séu til staðar en það
ráði úrslitum hvernig spilað sé úr
þeim. Forsendur sem menn gefa
sér eru margvíslegar og mismun-
andi, gjarnan nokkuð breytilegar
eftir landshlutum. Algengast er að
menn á landsbyggðinni nefni í
þessu sambandi þörf fyrir sam-
göngubætur. Einnig nefna margir
að þörf sé fyrir þolinmótt fjár-
magn í margs konar atvinnuskap-
andi verkefni. Þá þurfi ríkisvaldið
að taka sér tak gagnvart lands-
byggðinni og marka raunverulega
byggðastefnu.
Óvissu verði eytt
„Ég er bjartsýnn á framtíð
byggðarlagsins,“ sagði útgerð-
armaður á Vesturlandi. Hann taldi
brýnt að óvissu um fiskveiðikerfið
yrði eytt. „Atvinuhorfur eru al-
mennt mjög góðar og lífskjör eru
mjög góð á svæðinu,“ sagði for-
ystukona í sveitarstjórn á Vest-
urlandi.
„Kröftug menning“
Embættismaður á Vestfjörðum
sagði að svæðinu hefði lengi verið
haldið í úlfakreppu. Tilfinning sín
væri að þetta hefði leitt af sér
„kröftuga menningu sem ekki læt-
ur mótbyr stöðva sig og einnig
frjóan jarðveg til vaxtar sem nýtir
hvert tækifæri sem býðst,“ eins
og hann komst að orði. „Við þurf-
um fyrst og fremst að bera gæfu
til þess að vanda til verka við
uppbyggingu svæðisins og gæta
þess að líta ekki á hvert tækifæri
sem býðst eins og síðasta sjens,
heldur vega það og meta með
sjálfbærni til framtíðar að leið-
arljósi,“ bætti hann við.
„Er frekar bjartsýnn á framtíð-
arhorfur,“ sagði sveitarstjórn-
armaður á Vestfjörðum. „Sér-
staklega ef umhverfi
sjávarútvegsins verður þannig að
fólk þarf ekki að hafa endalausar
áhyggjur af stórfelldum flutningi
aflaheimilda í burtu af svæðinu.“
Meiri samstöðu
Skólamaður á Norðurlandi
sagði að horfur í landshlutanum
væru mjög góðar ef tækist að
skapa fleiri störf fyrir háskóla-
menntað fólk og bæta samgöngur.
En þörf væri á meiri samstöðu í
landshlutanum „og ekki síður
skilning höfuðborgarsvæðisins á
að Ísland er meira en Reykjavík
og nágrenni“.
Sveitarstjórnarkona kvað at-
vinnulíf og mannlíf á svæðinu hafa
alla burði til að vaxa og dafna
þannig að íbúum fjölgaði og þjón-
usta ykist. „Ekki síst ef umgjörð
og starfsskilyrði atvinnulífs verða
löguð þannig að aðstæður skapist
á ný til vaxtar. Hér eru hagfelld
skilyrði til fjölbreyttrar fram-
leiðslu- og þjónustustarfsemi,
mannauður mikill og mannlífið
gott.“
Samfélagsbreytingar
„Ég hef væntingar um að at-
vinnulíf muni halda áfram að
blómstra á Austurlandi. Ýmsar
þær hugmyndir sem unnið er að
af bæði sveitarfélögum sem og
einkaaðilum eru til þess fallnar að
efla svæðið til lengri tíma litið og
er því ástæða til að ætla að sú já-
kvæða þróun, í atvinnulífs-
uppbyggingu og íbúaþjónustu,
sem átt hefur sér stað á umliðnum
árum muni halda áfram,“ sagði
sveitarstjórnarmaður á Austur-
landi.
„Á heildina litið virðist fram-
tíðin vera nokkuð björt, en ég ótt-
ast þó að samfélagsbreytingarnar
muni þó hægt og hægt grafa und-
an bæði byggð og atvinnulífi, ef
ekki verður brugðist rétt við í
tíma,“ sagði skólamaður á Austur-
landi. Vandamálið væri endurnýj-
un samfélagsins á svæðinu í ljósi
breyttra tíma og breyttra vænt-
inga ungs fólks. „Sífellt fleiri fara
í langskólanám og það unga fólk
finnur ekki störf við hæfi í sjáv-
arplássum eða sveitum. Verði ekk-
ert að gert munu þau störf sem
losna vegna kynslóðaskipta á
næstu árum og áratugum ekki
verða fyllt af heimamönnum (eða
jafnvel öðrum Íslendingum) og
samfélagið því smám saman
„þorna upp“ innan frá,“ sagði
hann.
Þörf fyrir virkjanir
„Hér eru möguleikarnir nokkuð
góðir,“ sagði sveitarstjórnarmaður
á Suðurlandi. Afar stöndug og góð
fyrirtæki væru rekin víða í lands-
hlutanum. Fram hefðu komið afar
metnaðarfullar hugmyndir um
uppbyggingu á sviði ferðaþjónustu
og þar væru miklir möguleikar.
Annar sveitarstjórnarmaður
sagði að horfurnar væru ágætar
ef virkjanamál kæmust í eðlilegt
horf og virkjanakostir færu í nýt-
ingarflokk úr biðflokki. „Ferða-
mannaþjónusta mun áfram fara
vaxandi og verða æ mikilvægari.
Það þarf engu að síður að tryggja
fjölbreytni í nýjum störfum. Það
er best gert með nýtingu orkunn-
ar, enda verða þá til störf í bygg-
ingariðnaði, verkfræði og iðnaði
sem eru vel launuð. Þjónusta við
fyrirtæki og heimili munu áfram
vaxa út frá grunnstoðunum sjáv-
arútvegi, ferðaþjónustu og orku-
geiranum. Þeir tveir síðarnefndu
eru aðalundirstaða nýrra starfa,“
sagði hann.
Góðar tengingar
„Framúrskarandi,“ sagði at-
vinnurekandi á Suðurnesjum um
horfurnar. Þrátt fyrir tímabundin
vandamál væri ekkert svæði á
landinu sem byggi yfir eins góðum
tækifærum til atvinnuuppbygg-
ingar. „Góðar tengingar hvort
sem er innanlands eða utan skapa
einstakt aðgengi að þekkingu og
fleiri þáttum sem nauðsynlegir
eru til að byggja upp atvinnu og
bæta lífskjör,“ bætti hann við.
„Framtíðarhorfur eru gríð-
arlega jákvæðar að gefnum þeim
forsendum að til þessa svæðis fá-
ist orka og að þau störf sem hér
verða til nýtist íbúum svæðisins
(ekki aðgreining betur launaðra til
höfuborgarsvæðisins eins og til-
hneiging hefur verið). Hér eru
góðar fiskiskipahafnir, góð fisk-
vinnsluhús og góð aðstaða til út-
flutnings bæði með flugvelli, FLE
og stórskipahöfn, Helguvík,“ sagði
bæjarstjórnarmaður á Suð-
urnesjum.
Hægur bati
„Útlit er fyrir að hægur bati
verði hérlendis á næstu árum.
Hættan er aftur á móti sú að
þrátt fyrir að áframhaldandi vöxt
hérlendis verði hann ekki nægur
til að bæta lífskjör til jafns við
þau lönd sem við viljum bera okk-
ur saman við,“ sagði verkalýðsfor-
ingi á höfuðborgarsvæðinu.
„Landið er gjöfult og hefur alla
kosti þess að veita íbúum sínum
velgengni – til þess þurfa ráða-
menn að þora að sjá nýjar leiðir
og reyna nýjar hugmyndir,“ sagði
annar forystumaður í stétt-
arfélagi.
Ljúka þarf viðræðum
Ekki voru allir bjartsýnir. „Ég
met horfurnar ekki góðar, sér-
staklega ef ríkisstjórnin ætlar
ekki að ljúka aðildarviðræðum við
ESB og fara út í leiðréttingar á
lánum sem hleypa verðbólgu á
flug,“ sagði framkvæmdastjóri
fyrirtækis í Reykjavík. „Næstu
2-3 verða erfið – en framhaldið
snýst um hvaða leiðir við veljum
svo. Til að setja þetta val upp á
mjög einfaldan hátt þá held ég að
lausnir „einangrunarsinna“ og „al-
þjóðasinna“ muni takast á og að
lífskjör hér næstu árin muni fara
mikið eftir því hvor fylkingin
verði ofan á,“ sagði annar fram-
kvæmdastjóri á höfuðborgarsvæð-
inu.
Almenn bjartsýni –
en margir fyrirvarar
 Mun jákvæðari tónn á landsbyggðinni en á höfuðborg-
arsvæðinu  Tækifærin eru til staðar  Þörf fyrir virkjanir
 „Kröftug menning sem ekki lætur mótbyr stöðva sig“
Morgunblaðið/Ernir
Samfélag Vitundarvakning hefur orðið um lífsgæði sem felast í búsetu í
minni samfélögum úti á landi þar sem umhverfið er fjölskylduvænt.
4Hvernig meturðu
framtíðarhorfur
atvinnulífs?