Morgunblaðið - 16.12.2013, Blaðsíða 22

22 UMRÆÐANBréf til blaðsins
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 16. DESEMBER 2013
L
Mikið úrval af fatnaði og gjafavöru
Faxafeni 14, 108 Reykjavík | Sími 551 6646 | Laura Ashley á Íslandi
Opnunartími: Virka daga 10-18, Laugardag 11-18 og Sunnudag 13-16
CRONUT
Opnunartími Dalvegi:
Mánudaga til föstudaga frá 6:00 til 18:00
laugardaga frá 6:00 til 17:00
sunnudaga frá 7:00 til 17:00
Frá Bandaríkjunum til Evrópu og nú
hjá Reyni Bakara í Kópavoginum!
CRONUT er snilldar blanda af Crossant og Donut.
Nýbakaður og fylltur með vanillufyllingu
Dalvegi 4 - 201 Kópavogur
Hamraborg 14 - 200 Kópavogur
Sími: 564 4700
Endalaus óánægja með kaup og
kjör virðist vera landlægur and-
legur faraldur á Íslandi. Mörgum
útlendingnum þykir samt hvergi
betra að vera. Þeir sjá ekki krepp-
una umtöluðu og hafa það marg-
falt betra en í heimalandi sínu
hvað efnahagslega afkomu varðar.
Svo hafa fjölmargir útlendingar
sem búa á Íslandi tjáð mér. En ég
hef einnig minn samanburð, enda
búið erlendis öðru hverju hátt í
tvo áratugi.
Viðhorf Íslendinga er einfald-
lega neikvætt hvað lýtur að lífs-
afkomu. Hinn síhljómandi kvört-
unartónn yfirgnæfir jafnvel
heilbrigða skynsemi. Mér finnst
Íslendingar van-
þakklátir með
allt, eftir að hafa
kynnst mannlíf-
inu í öðrum
löndum. Það
segir kannski
sína sögu, þetta
ergelsi þeirra.
Þeir eru vanir
því besta. Það
hefur verið
dekrað við þá og þeir lifað við lúx-
usinn stöðugan og sjálfsagðan frá
fæðingu. Viðhorfið er þetta: Ég á
rétt á því, eða kannski miklu
fremur: Ég á heimtingu á því.
Svona hugsar venjulegt fólk
ekki í útlöndum. Því er kennd til-
hlýðileg auðmýkt og kurteisi,
þakklæti og einhverslags sið-
menntað lítillæti. Ég held að Ís-
lendingar hafi tapað þessum
mannkostum í góðæri undanfarna
áratugi. Við Íslendingar þekkjum
ekki annað en allsnægtir, bara
misjafnlega miklar.
Verum þakklát með það sem við
eigum og fáum að njóta. Íslend-
ingar eru lánsöm og gæfurík þjóð.
Svo er landi og þjóðhöfðingjum að
þakka; landsins gæðum og þeim
er ráða yfir landi og þjóð.
Íslendingar hafa það gott. En
þeir þurfa stórfellda viðhorfs-
breytingu til að sjá það.
EINAR INGVI MAGNÚSSON,
höfundur er áhugamaður um
samfélagsmál.
Íslendingar hafa það gott
Frá Einari Ingva Magnússyni
Einar Ingvi
Magnússon
Það hefur lengi
tíðkast að tala um
landsbyggðarfólkið
og afæturnar á möl-
inni. Skoðum þetta
nánar. Þegar maður
ákveður að setjast að
á mölinni þá afsalar
maður sér ákveðnum
lífsgæðum, sem eru
fólgin í opinni víðáttu
sveitanna og sjáv-
arþorpanna.Við þurfum að haga
daglegu lífi okkar með tilliti til ná-
granna á næstu hæð fjölbýlishúss
eða á næstu lóð eða í næsta húsi
sem er yfirleitt mjög nálægt eigin
húsi. Taka þarf allar ákvarðanir
með tilliti til og í sátt við ná-
granna. Þetta er okkur sem lifum í
þéttbýli höfuðborgarsvæðisins
sjálfsagt og eðlilegt, en takmarkar
ýmsar athafnir. Við greiðum hærri
fasteignagjöld og erum með meiri
bílakostnað til daglegra nota. Sá
sem ákveður að taka sér búsetu
utan þéttbýlisins hefur rýmra
svæði, aukið frelsi til ýmissa at-
hafna sem annars eru ekki heim-
ilar í þéttbýli, lægra fasteignamat
og fasteigaskatta. Bílanotkun er
mun minni þar sem þjónustan er
yfirleitt í göngufæri svo og önnur
fríðindi sem ekki eru heimil í þétt-
býli. Þessir tveir möguleikar hafa
báðir sýna kosti og galla. Við get-
um ekki fengið í fámennu sam-
félagi alla kosti þéttbýlisins, á
sama hátt getum við sem veljum
þéttbýlið ekki fengið alla þá kosti
sem fylgja dreifbýli. Á Íslandi er
hlutunum snúið á haus, á höf-
uðborgarsvæðinu býr meirihluti
þjóðarinnar, en þessi sami fjöldi
fær minni hluta af skattafé, t.d. því
sem ætlað er til vegamála, þar er
stærsti hluti bílaflota landsins, sem
greiðir meiripartinn af gjöldum
með beinum og óbeinum sköttum á
ökutæki og með eldsneyti dags-
daglega. Við verðum að gera okk-
ur grein fyrir því að með ákvörðun
um búsetu erum við að velja okkur
þjónustustig sem óumflýjanlega er
og verður alltaf mismunandi eftir
búsetu og sættum okkur við það
eins og það er. Við getum ekki
tryggt sömu þjónustu alls staðar á
landinu. Landsbyggð, það brengl-
aða orðskrípi, nær yfir allt landið,
dreifbýli og þéttbýli. Ísland er ein
landsbyggð, ekki bara utan
Reykjavíkursvæðisins, svo einfalt
er það. Það skýtur skökku við þeg-
ar rætt er um kosningar og vægi
kjósenda. Tökum dæmi. Á Kjal-
arnesi við syðri enda
Hvalfjarðarganga, þar
er vægi 1 maður – eitt
atkvæði, norðan sömu
ganga er vægið allt
annað, þar er 1 maður
með vægi á við 2,10
Kjalnesinga. Þetta
litla dæmi sýnir svo
einfaldlega að nauð-
synlegt er að gera
landið að einu kjör-
dæmi, þar sem vægi
atkvæða yrði jafnt.
Þannig standa allir
landsmenn jafnir í kosningum. Það
liggur því fyrir að þessari skekkju
þarf að breyta eins og svo mörgu í
þessu þjóðfélagi. Alþingismenn eru
ekki færir um að gera þessa leið-
réttingu, þeirra eru hagsmunirnir
að viðhalda þessu ójafnvægi. Að
framansögðu er ljóst að dreif-
býlisbúar og aðrir landsmenn
verða að sættast á þau sjónarmið
að við erum ein þjóð, að þetta er
allt ein landsbyggð með mismun-
andi þjónustustig og gæði með
þeim kostum og göllum sem fylgja
hvoru íbúaformi sem hvert okkar
kýs hvar sem við erum á landinu.
Það kann að virðast fjarstæðu-
kennt að tala um að Ísland sé
sjálfstæð þjóð á meðan þjóðin
skuldar mun meira en hún getur
nokkurn tímann greitt, þó svo að
deila megi um hverjir séu söku-
dólgar þess að svona er komið. Á
meðan þetta varir, sem það mun
gera um ókomna tíð, þá erum við
ekki sjálfstæð. Lánardrottnar geta
sett okkur í gjaldþrot og hirt búið.
Það yrði ef til vill okkar lán að ein-
hver þjóð myndi vera svo heimsk
að taka þetta yfir. Þetta eru sorg-
legar staðreyndir, ef til vill var
það stærsta skekkjan, þegar við
sögðum okkur undan Danaveldi.
Við munum ávallt greiða mismun-
andi skatta af eignum okkar eftir
búsetu. Þéttbýlisbúar munu ávallt
greiða hærri fasteigna- og neyslu-
skatta í formi eldsneytisgjalds á
meðan þeir sem búa utan þétt-
býlisins bera lægri gjöld af sam-
bærilegum eignum. Þetta verðum
við að sætta okkur við. En landið
allt á að vera eitt kjördæmi með
jafnt vægi atkvæða, hvar svo sem
við búum, einn maður – eitt at-
kvæði.
Búseta á Íslandi –
jöfnun atkvæða
Eftir Guðjón
Jónsson
Guðjón Jónsson
» Það er brýnt að jafna
atkvæðisrétt. Einn
maður, eitt atkvæði,
landið eitt kjördæmi.
Þjónusta hlýtur alltaf að
verða mismunandi eftir
búsetu á landinu.
Höfundur er fv. skipstjórnarmaður.
Aukablað um bíla fylgir
Morgunblaðinu alla þriðjudaga
WWW.MBL.IS/MOGGINN/IPAD
GRÍPTU
TÆKIFÆRIÐ!