Morgunblaðið - 16.12.2013, Blaðsíða 34

34 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 16. DESEMBER 2013
Það er mikið ánægjuefni að fá í hend-urnar í desemberbyrjun þrjár íslensk-ar djassskífur, sem allar teljast í
fremstu röð norrænna djassskífna ársins. Ein
þeirra, The Eleventh Hour Sigurðar Flosa-
sonar, er gefin út af Storyville í Kaupmanna-
höfn, en hinar hér í Reykjavík, Bassanótt
Tómasar R. Einarssonar og Mold Árna Karls-
sonar. Ekki er minna gleðiefni að síðsumars
komu út tveir píanótríó-djassdiskar í sama
gæðaflokki: Distilled Sunnu Gunnlaugsdóttur
og Meatball Evening K-tríós Kristjáns Mar-
teinssonar. Það er sama hvar borið er niður í
íslenskri tónlist: tónskáldatónlist, djassi eða
poppi, allt stenst það samanburð við það besta
hjá nágrannaþjóðum okkar og víðar.
Í þungum svítustraumi
Árni Karlsson Tríó – Mold bbbbn
Kongó, 2013.
Árni Karlsson er
traustur píanisti og tón-
höfundur sem byggir
bæði á hinni „jarrettsku“
hefð og leitar aftar í sög-
una – til rómantíska
tímabilsins. Það skilur
hann dálítið frá helstu
impressjón-djassistum
okkar af hans kynslóð, Agnari Má og Sunnu
Gunnlaugs.
Þessi diskur er rökrétt framhald af Mæri,
er út kom 2009, þar léku Gunnar Hrafnsson
og Matti Hemstock með honum, en nú er það
tvíeyki Sunnu, Þorgrímur Jónsson og Scott
McLemore. Það er dálítið öðruvísi að leika
með Niels-Henning en Charlie Haden á bass-
ann og sama má segja um að leika með Gunna
eða Togga. Nýja platan er öll myrkari en
Mæri og ógnarsterkur bassaleikur Togga set-
ur mikið mark á hana. Tónsmíðarnar eru ekki
eins eftirminnilegar hver fyrir sig og sumar á
Mæri, en renna fram í þungum svítustraumi.
Þó eiga „Heylykt“, „Mold“og hin glaðlega
„Spretta“eftir að fylgja manni lengi.
Latíndjassinn sýður á keipum
Tómas R. Einarsson – Bassanótt bbbbm
Blánótt, 2013
Bassanótt Tómasar R. Einarssonar er gulls
ígildi. Það þarf ekki að koma þeim á óvart er
heyrðu tónleika hans á Jazzhátíð í ágúst.
Það eru engir blásarar
á þessari plötu, ólíkt hin-
um klassísku latíndjas-
splötum Tomma, nema
Samúel J. Samúelsson,
básúnuleikari númer eitt
í Íslandsdjassinum
ásamt Birni R. Sammi
blæs heitan sóló í „Dípoppalúla“ sem er eins-
og nafnið gefur til kynna af ætt boppdjassins.
Fæst laganna sækja þangað en eru frekar af
ætt hinna klassísku söngdansa, sem djass- og
danstónlistarmenn sóttu hvað mest í að túlka
alla síðustu öld. Sum laganna spretta svo eðli-
lega af þeim meiði að það er einsog maður hafi
þekkt þau langa ævi. Ég nefni bara „Hvítan
kjól“ og „Laugar“, en þar heyrum við vatnsnið
í lokin, sem vísar til hins mikla óðs Tómasar
til róta sinna „Strengs“. Svo er auðvitað Kar-
íbahafið allt um kring.
En þetta er engin söngdansaplata. Lat-
índjassinn sýður á keipum í hverju lagi og
trumbusláttur Matthíasar M.D. Hemstocks
og Sigtryggs Baldurssonar er sterkur og
stundum bætist Sammi í hópinn með guiro.
Þegar Tómas ber uppi laglínur er það hinn
þungi voldugi bassaleikur hans sem ljær tón-
listinni þennan sérstaka svip, sem við þekkj-
um öll, og hefur slegið í gegn í latíndjassheim-
inum. Eyþór Gunnarsson er á heimavelli,
hvort sem hann leikur einfaldar laglínur eða
hleður inn blokkhljómum og Óskar Guð-
jónsson, með treslíkan gítarhljóm sinn, gæti
verið strákur úr Karíbahafinu. Ég er sann-
færður um að þetta er besta latíndjassplata
Tómasar, en margt hefur hann þó gert frá-
bærlega sem ekki flokkast undir þá tónlist-
arstefnu, og dæma verður frá öðru sjónar-
horni.
Hvert tónverk hefur sína sögu
Sigurður Flosason – The eleventh hour
bbbbm
Storyville records, 2013.
Sigurður Flosason tekur flugið á splunku-
nýrri skífu með Kaupmannahafnarkvartetti
sínum, Nicolaj Hess á píanó, Lennart Ginman
bassa og Morter Lund trommur: the eleventh
hour. Ginman hefur verið tíður gestur á skíf-
um Sigurðar og Morten Lund er einn fremsti
trommari Norðurlanda af yngstu djass-
kynslóðinni. Nikolaj Hess er gamall refur,
sem hefur komið víða við,
bæði vestan hafs og aust-
an. Komið hér með Ettu
Cameron og þaðan
þekkti ég hann fyrst og
fremst. Hann kom mér
glettilega á óvart á þess-
ari plötu og byggir ekki
síst upp dramatíkina sem hlýtur að láta á sér
kræla á elleftu stundu. Frábær hrynsveit – en
blásarinn toppurinn. Sigurði hefur tekist að
sameina hráan órólegan stíl sinn er ríkti forð-
um í hraðari tempóum, hinum mjúktóna stíl
sem heyra má næsta fullkominn á „Night fall“
frá því í fyrra. Hann má þegar telja einn alf-
remsta saxófónleikara sinnar kynslóðar í nor-
rænum djassi og jafnvel evrópskum. Alla tíð
hefur mátt þekkja altóstíl Sigurðar eftir fá-
eina takta og hann hefur náð æ betri tökum á
tónsmíðum, skrifar að ýmsu leyti í þessum
klassíska eftirboppstíl sem víða ríkir, en
fellur aldrei í þá gryfju að endurtaka for-
tíðina og hvert tónverk hefur sína sögu að
segja og þær oft æði persónubundnar.
Mér finnst þetta besta skífa Sigurðar
ásamt „Leiðinni heim“ frá 2005. Það er
kannski ekki neinn smellur þarna
einsog „Stjörnur“, en mörg verkana
eru áleitin og eiga eftir að lifa
lengi: Ég nefni bara „By Myself
All Alone“ með seiðandi sveiflu
„While the Nights Linger“ með
ellingtonísku píanóupphafi, hið
dramatíska „The Eleventh Ho-
ur“ og ballöðuna gullfallegu „No
One Knows“.
Íslenskur djass í
hæstum hæðum
Yfirlit yfir nýútkomnar
íslenskar djassskífur
Vernharður Linnet linnet@simnet.is
Morgunblaðið/Einar Falur
Píanistinn „Nýja platan er öll myrkari en
Mæri,“ segir rýnir um Mold Árna Karlssonar.
Morgunblaðið/Einar Falur
Bassaleikarinn „Ég er sannfærður um að
þetta er besta latíndjassplata Tómasar.“
Sigurður „Frábær
hrynsveit – en blás-
arinn toppurinn.“
pastellitir, heldur sterkir og heitir
litir þar sem skuggarnir undir-
strika hið litríka.
Fyrri hluti plötunnar gefur tón-
inn: Leiksviðið er sveipað skuggum
og myrkri, þung og klunnaleg hús-
gögn, dökkklæddar persónur reika
um sviðið, fangar eigin fordóma,
þröngsýni og heiftar, sólin sest
ekki, hún fellur,
hrapar, og
myrkrið skellur
á. Það er ekki
fyrr en í því frá-
bæra lagi Siam
sem birtir til og
smám saman
leysast skuggarnir upp, tónlist og
textar drífa okkar áfram að loka-
laginu: Við munum endurlifa góða
tíma, góða tíma. Sigra hið vonda,
endurlifa góða tíma.
Fram kom í viðtali við Benedikt
hér í blaðinu að platan hefði orðið
til í Skotlandi og verið unnin þar
og það skýrir kannski að einhverju
leyti hve frábrugðin hún er fyrri
Benna Hemm Hemm plötum.
Óhætt er að segja að dvöl Her-
manns ytra hefur gert honum gott,
miðað honum áfram í tónsmíðum
og textagerð og skilað framúrskar-
andi skífu.
Tónlist Benedikts Her-manns Hermannssonarhefur alla jafn yfir sérheiðríkju og gleði, hvort
sem sú gleði felst í lögunum sjálf-
um, eða útsetningum þeirra. Text-
arnir gera svo sitt til að skapa hug-
ljúfa stemningu, en sem betur fer
er á stundum kryddað með smá
myrkri eða depurð – við þurfum að
þekkja súrt til að meta sætt.
Á nýrri skífu Benedikts, Elim-
inate Evil, Revive Good Times, er
myrkari svipur en oft áður, meiri
vigt í textunum og gott ef það eru
ekki líka skarpari og dekkri litir í
tónlistinni líka, ekki sólbleiktir
Endurlifum
góða tíma
Tregapopp
Benni Hemm Hemm – Eliminate Evil,
Revive Good Times bbbbn
Hljómplata Benedikts Hermanns Her-
mannssonar, Benna Hemm Hemm, sem
hann hljóðritaði í Edinborg með aðstoð
ýmissa tónlistarmanna skoskra. Bene-
dikt gefur sjálfur út.
ÁRNI
MATTHÍASSON
TÓNLIST
56 10 000
TAXI
BSR
Góð þjónusta í 90 ár