Morgunblaðið - Sunnudagur - 26.01.2014, Blaðsíða 8

8 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26.1. 2014
Öll gerum við einhvern tímann mistök ístarfi. Enginn er þar undanskilinn. Þessvegna er reynt að skapa vinnuferli sem
draga úr líkum á mistökum. Góður vinnustaður er sá
sem tekst vel upp í því efni. Sumir vinnustaðir eru
viðkvæmari en aðrir og sumar starfsstéttir sinna
verkefnum þar sem mistök eru afdrifaríkari en hjá
öðrum.
Augljósasta dæmi um þetta er heilbrigðiskerfið.
Heilbrigðisstarfsmaður sem gerir mistök í starfi get-
ur átt þátt í því að sjúklingur verður örkumla eða
jafnvel lætur lífið. Varla þarf að fjölyrða um þann
harm sem slíkt veldur ástvinum þess sem fyrir verð-
ur. Sama á við um þann sem er valdur að mistök-
unum. Það vill stundum gleymast.
Blessunarlega farnast mörgu heilbrigðisstarfs-
fólki giftusamlega í starfi en þó getur enginn gengið
að slíkri gæfu sem vísri. Þess vegna þarf heilbrigð-
iskerfið stöðugt að íhuga leiðir til að verða sífellt bet-
ur í stakk búið til að sinna verkefnum sínum áfalla-
laust.
En hvað er til ráða þegar þetta tekst ekki og slys-
in henda? Ég er þeirrar skoðunar að heilbrigð-
iskerfið eigi þá að taka á mistökunum. Fari svo að
mistök þyki svo alvarleg að varði við skaðabóta-
skyldu þá er það stofnunin sem á að mæta slíku –
ekki starfsmaðurinn.
En bjóðast aðrar leiðir? Einn valkost höfum við
fyrir sjónum vestur í Bandaríkjunum. Þar leyfa
læknar engum manni að leggjast undir skurðarhníf
sinn án þess að sá eða sú hafi áður undirritað alls
kyns pappíra sem tryggja hag læknisins. Þetta mun
vera almenna reglan. Slíkri pappírsgerð sinna her-
deildir lögfræðinga en tilvist þeirra í heilbrigðiskerf-
inu bandaríska er ein ástæða þess að bandaríska
heilbrigðiskerfið er eins dýrt og raun ber vitni.
Að sjálfsögðu þarf heilbrigðiskerfið á aðhaldi að
halda – helst stöðugu – og rannsaka þarf í þaula öll
hugsanleg mistök. Við slíka rannsókn kæmi þá í ljós
hvenær annars vegar um er að ræða ásetningsbrot
einsog dæmi eru um erlendis, og svo hins vegar
mannleg mistök. Hin síðari geta verið kerfislæg og
rannsókn því leitt í ljós hvað í kerfinu þarf að laga.
Þá þurfa að vera strangar siðareglur og viðurlög inn-
an kerfisins ef starfsmenn gerast sekir um mjög
vítaverða framgöngu. En mín skoðun er sú að saka-
mál gegn einstaklingi hljóti að byggjast á ásetningi
hans um að fremja brot.
Ég spái því að ef við sem eigum undir heilbrigð-
iskerfið að sækja, gerumst mjög harðdræg gagnvart
því muni það snúast til varnar með svipuðum hætti
og gerst hefur vestanhafs.
Og hví ætti læknir sem kallað er eftir í flugvél þar
sem farþegi hefur orðið fyrir hjartastoppi yfirleitt að
gefa sig fram ef hann á það á hættu að verða sóttur
til saka fyrir að gera ekki allt nákvæmlega eins og
best verður á kosið? Af hverju ætti hann ekki að sitja
í sæti sínu og láta lítið fyrir sér fara – eins og við hin?
Þetta breytir ekki því að heilbrigðiskerfi sem
bregst sjúklingum ber undanbragðalaust að grípa til
ráðstafana og ef mistök hafa verið gerð sem eru þess
eðlis að bætur geti dregið úr erfiðleikum, sársauka
og harmi ber að haga lögum og reglum á þann veg
að heilbrigðiskerfið standi skil á slíkum bótum.
Þegar þessi mál eru rædd erum við komin að
kviku tilfinninganna. Og þær tilfinningar eru á báða
bóga, gleymum því aldrei. Það þýðir ekki að um-
ræðuna eigi að forðast. Þvert á móti þá er hún bráð-
nauðsynleg.
Í kviku tilfinninganna
* Sakamál gegn einstaklingi hljóta aðbyggjast á ásetningi hans
um að fremja brot.
ÚR ÓLÍKUM ÁTTUM
Ögmundur Jónasson
ogmundur@althingi.is
Fjölmiðlamaðurinn Helgi Seljan
birti meinlegar stafsetningarvillur í
bæklingi sem kom inn um lúguna
hjá honum og birti leiðréttingar á
fésbókarsíðu
sinni: „Sjálfstæð-
isfélagið í hverfinu
mínu auglýsir
fund. Þar verður
Halldór Hall-
dórsson „oddvit“ sérstakur gestur.
Sá hlýtur að vera skarpur. Fund-
urinn verður að vísu í „janúrar“
þannig að ég kemst sjálfsagt ekki.
Svo bý ég ekki í „Norðurmýrir“
þannig að mér yrði eflaust ekki
hleypt inn.“ Íþróttalýsing Harðar
Magnússonar á viðureign Man-
chester United og Sunderland í
enska deildarbik-
arnum á Stöð 2
sport fór eins og
eldur um sinu um
netheima. Þar fór
Hörður á kostum
og lifði sig inn í magnaðar lokamín-
útur. „Það er enginn íþróttalýsir í
heiminum sem lýsir óvæntum
augnablikum í fótbolta eins vel og
@HoddiMagnusson. Einstök
ástríða,“ tísti Sólmundur Hólm,
skemmtikraftur.
Þóra Tómasdóttir, fráfarandi
ritstjóri Nýs Lífs, er greinilega
nátthrafn og vílar ekki fyrir sér að
drekka kaffi seint um kvöld. „Ég
veit ekki með ykkur nine-to-five
fólkið en ég er að hella mér uppá
kaffi. Tíu-tvö á kvöldin er minn
skrifstofutími.“ Fjölmargir voru
ánægðir með
Þóru og við-
urkenndu að fá
sér 10 dropa seint
um kvöld og jafn-
vel skúffuköku.
Heiða Kristín Helgadóttir,
stjórnarformaður Bjartrar fram-
tíðar og framkvæmdastjóri Besta
flokksins, vinnur á tveimur vinnu-
stöðum. Hún tísti í vikunni um
þann mun sem hennar tveir vinnu-
staðir hafa að bjóða. „Í störfum
mínum hef ég komist að því að
helsti munurinn á Alþingi og Ráð-
húsinu er sá að á Alþingi eru
ókeypis dömubindi.“
AF NETINU
Snjóbrettakappinn Halldór Helgason komst ekki áfram í svokallaðri
Slopestyle á vetrar X-leikunum sem nú fara fram í Bandaríkjunum.
Halldór leggur enga áherslu á þessa tegund af keppni og var þarna
meira til að skemmta sér og öðrum. Akureyringurinn fékk 19,33 stig í
fyrri ferðinni og var í 13. sæti eftir fyrri ferð. Í seinni ferðinni gerði
hann betur og fékk 44,33 stig og endaði í 14. sæti.
Norðmaðurinn Torstein Horgmo vann þessa keppni en hann fékk 93
stig. „Þetta gekk alveg eins og ég hafði áætlað. Mér tókst að komast
niður án þess að detta of mikið,“ sagði Halldór á Twitter eftir keppnina.
Snjóbrettakappinn hæfileikaríki
Halldór Helgason er ekki allt-
af með fæturna á jörðinni.
AFP
Halldór í háloftunum
Einn þekktasti bifhjólalög-
reglumaður landsins, Árni Frið-
leifsson, er mjög ánægður með
nýjustu viðbótina hjá embætti lög-
reglustjórans á höfuðborgarsvæð-
inu. Embættið fékk tvö ný Yamaha
FJR-1300 bifhjól afhent í vikunni.
„Við erum með nokkur svona
hjól fyrir, þannig að það er verið
að bæta við. Við höfum verið með
gömul Harley Davidson hjól og
hægt og rólega er verið að skipta
þeim út.“
Hann segir mikinn mun að
keyra þessi tvö hjól. „Maður á ekk-
ert að bera saman epli og appels-
ínur,“ segir hann og hlær.
„Þetta eru hjól sem eru búin
þeim öryggisstöðlum sem lög-
reglan er að fara eftir í dag. Þau
hafa ABS hemlakerfi, þau eru afl-
meiri og með spólvörn sem er
mjög spennandi nýjung.“ Árni
segir að hjólið henti bæði körlum
og konum þó engin kona vinni
þessa stundina á bifhjóli hjá lög-
reglunni.
Árni ánægður
Árni Friðleifsson lögregluvarðstjóri
er ánægður með nýju hjólin sem
lögreglan fékk á dögunum.
Vettvangur
Tökur á bresku sjón-
varpsþáttunum Forti-
tude hefjast í næstu
viku á Reyðarfirði og
Eskifirði. Fyrsti töku-
dagur er áætlaður 28.
janúar. Í helstu hlut-
verkum verða þau Sofie
Gråbøl, danska leik-
konan úr Forbrydelsen,
Michael Gambon, sem þekktur er sem Dumble-
dore í Harry Potter-myndunum, og Stanley
Tucci sem margir þekkja úr Hungurleikunum.
Sögusviðið verður smábærinn Fortitude en
að sögn Snorra Þórissonar, forstjóra Pegasus,
sem aðstoðar við gerð og tökur þáttanna, er
verkefnið risastórt. Tökur á Austurlandi munu
standa yfir í þrjár vikur en einnig verður tekið
upp í Lundúnum.
Tökur á Forti-
tude að hefjast
Sofie Gråbøl kemur til
landsins á næstu dögum.