Stígandi - 01.10.1946, Síða 39

bindindismennsku. En að því leyti reyndist þessi undansláttur
vel, að félaginu hélzt þá um sinn vel á félagsmönnum sínum, en
undanþágan var brátt numin úr lögum félagsins aftur. Er svo að
sjá, sem félaginu hafi vegnað vel, meðan Jón stýrði því.
Tveir voru nánastir vinir Jóns í sveitinni, Þorsteinn mágur
hans á Grýtubakka og Einar í Nesi. Sagt er, að þeir mágarnir hafi
heimsótt hvor annan á afmælum þeirra, þar til Jón gerðist bind-
indisfrömuður, en þá sagðist Þorsteinn eins geta drukkið kaffi
heima hjá sér og í Hvammi. Annars varð það þeim mágum ekki
að vinslitum, þó að hvor færi sína leið í áfengismálum, og er mælt,
að Þorsteinn liafi litið upp til Jóns bæði vegna manngildis hans
og siglingakunnáttu, þó að sjálfur væri Þorsteinn mikils metinn
í sveitinni, auðsælli maður en Jón og enn meiri aflamaður, er þeir
stunduðu báðir sjó. — Um þá Jón og Einar er því líkast sem þeir
hafi skipt með sér forystuhlutverkum í menningarviðleitni sveit-
arinnar. Var Einar formaður lestrarfélagsins en Jón bindindis-
félagsins, en þetta voru raunar tvær greinar á sama stofni, og
félagsmenn margir hinir sömu í báðum félögunum. Einnig voru
þeir aðalmennirnir í Framfarafélagi Grýtubakkahrepps, en það
félag hafði Einar stofnað áður en Jón flutti aftur í sveitina, og
vann það aðallega að framförum landbúnaðarins í sveitinni. Af
skýrslum félagsins má sjá, að Jón hefir verið einna mestur jarða-
bótamaður í sveitinni þau árin, er hann bjó þar, enda tekur Ein-
ar það fram í eftirmælum, 'er hann reit um Jón látinn, að hann
hafa lagt frábæra alúð við að bæta jörð sína og prýða. Annars eru
sagnir um það, að þegar fundum þeirra Jóns og Einrs hafi borið
saman, hafi tal þeirra oftast snúizt að sjómannafræðum og sjó-
mannakennslu. Er það ekki með ólíkindum, þar sem vitað er, að
báðir höfðu þá kennslu stundað, og er ekki ólíklegt, að þeir hafi
haft um það einhverja samvinnu fyrst eftir að Jón kom úr utan-
för sinni, og hafi það verið upphaf þess, sem reyndar má furðu-
legt telja, að Einar, sem aldrei hafði verið svo mikið sem háseti á
skipi, tók að kenna sjómannafræði.
Þar hefi ég séð Jón síðast nefndan til afskipta af máli, er hann
varð samferða Einari vini sínum í Nesi að Laufási 4. jan. 1883, er
Einar fór að lesa stefnu í Neshólmamálinu fræga yfir líkbörum
vinar þein'a beggja, sr. Bjarnar Halldórssonar, og reyndi Jón að
hafa Einar ofan af því, að ganga svo hart fram í málinu. Segir Vil-
hjálmur Bjarnarson í Kaupangi frá þessu í bréfi til Jóns á Gaut-
löndum 14. jan. 1883. En Einar hafði fortölur Jóns að engu, og
STÍGANDI 277