Stígandi - 01.10.1946, Page 40

„kvað sig eigi varða, þó að Laufásprestur væri dauður" (Vilhj.
merkir þessi orð með tilvitnunarmerkjum). Jón hefir augljóslega
skilið þær sálfræðilegu ástæður, er til þess lágu, að þessi málsmeð-
ferð gat verið Einari háskasamleg. Einar vildi hins vegar á það eitt
líta, hver væri lagaleg málsmeðferð og hvernig helzt mætti tryggja
framgang þess málstaðar, er hann hugði réttan. Hann leit einnig
svo á, að hann ætti ekki í þessu máli við sr. Björn sem mann og
enn síður sem gamlan vin, heldur við I.aufásprest, og varðaði þá
engu, þó að sá maður, er um hríð liéfði verið prestur að Laufási,
hvíldi á líkbörunum. Jón skildi, hvernig fólkið í sveitinni mundi
líta á málið, og að því mundi finnast sem Iiér væri níðzt á hollvini
þess, góðum dreng, er nýlega hafði kvatt það hinztu kveðju, og
hann mat álit fólksins, hvort sem hann hefir talið það rétt eða
eigi. Einar hvorki skildi almenningsálitið né mat það að nokkru.
Þrátt fyrir kynborið áræði og aindlega og líkamlega yfirburði yfir
flesta menn, bjó Jón yfir veiklyndi, sem því hafði va'ldið, að hann
gekk út af þeim vegi, sent hann sýndist sjálfkjörinn að hafa for-
göngu á, meðan hann lifði, en það veiklyndi átti jafn mikinn þátt
í því sem yfirburðir hans, að hvar sem hann fór, var hann mitt í
kviku þess þjóðlífs, er hann lifði og hrærðist í, alls staðar framar-
lega, en með vini og velunnara til beggja handa. Því skildi liann
líka betur aðra menn en vinur hans Einar, vitmaðurinn mikli, er
fengið hafði þann kjark, er aldrei brast, við harða baráttu og
sjálfsögun og jafnframt hafði áunnið sér rneiri yfirsýn og framsýn
en allir þeir, er hann umgekkst, en var alltaf furðu einangraður
mitt í allri sinni félagsstarfsemi og umhyggju fyrir velferð sam-
tíðar og framtíðar.
Skömmu eftir 'nýárið 1883 lagðist Jón banaleguna og dó eftir
langvarandi þjáningar 28. maí, 47 ára að aldri. Einar í Nesi
minntist hans í blaðagrein (Fróði 9. júlí 1883), þar sem getið er
nokkurra æviatriða hans og starfa. En um manninn sjálfan fer
Einar svofelldum orðum, sem hann augljóslega vill stilla í hóf:
„Jón sál. var einn meðal 'hinna merkustu bænda, vel að menntun
og mannkostum búinn, sannur framfaramaður, er jafnan var boð-
inn og búinn til að styðja og styrkja hvert mál, er til gagns og góða
horfði, hvort heldur fyrir einstaka menn, sveitarfélagið eða önn-
ur félög.----Manna var hann háttprúðastur í allri umgengni,
réfitsýnn og reglusamur og því almennt virtur og elskaður af
þeim, er til hans þekktu. Það er því að vonum, að hans sé sárt
saknað, ekki aðeins af eftirlifandi ekkju og öllum nákomnum,
278 STÍGANDI