Hrund - 01.12.1967, Blaðsíða 5

Þegar við tölum við aldraða menn og konur um jólin í
barnæsku þeirra, heyrum við oftast frásagnir af kyrrlátri
jólagleði við húslestra, kertaljós og spil „og allir fengu
eitthvað nýtt á kroppinn, því að enginn mátti fara í jóla-
köttinn, og búrið var fullt af mat“. Og við finnum, að í
hugum öldunganna lifir minningin um jólin, sem ógleym-
anlega hátíð ljóssins, kærkomna í svörtu skammdegi og
einangrun. Kertaljósin lýstu í hverjum krók og kima, sem
ella voru dimmir. Nýju fataplöggin voru mikill fengur,
vegna þess, að yfirleitt var fólk heldur klæðlítið. Og allur
maturinn í búrinu var því eftirsóknarverðari og lystilegri,
sem hann var oft af skornum skammti endranær.
Nú er þetta allt breytt, og eldri sem yngri kvarta um, að
jólagleðin og jólahelgin sé víðast horfin. Við höfum margfalt
meiri og f)ölbreyttari mat en áður, margfalt stærri og dýrari
gjafir en áður, meiri og skærari ljós en áður, ríkmannlegri
og glæsilegri fatnað en áður, en í hugum manna og hjörtum
séu minni jól en áður. Menn trúi ekki lengur á Guð og séu
hættir að dýrka Krist. Nú dýrki þeir einungis Mammon og
geri undirbúning jólanna að örvæntingarfullu kapphlaupi
og slíkri fjárhagsbyrði, að mörg heimili fái tæpast undir
staðið. Allt er þetta satt og rétt og vitnisburður um það,
hvernig mennirnir geta leiðzt út í blindgötur, sem þeir
finna síðan ekki leið út úr aftur.
Hversvegna skvldum við leggja slíkt ofurkapp á fínan fatnað
á jólum, þegar við höfum nógan fatnað árið um kring?
Hversvegna þetta óskaplega umstang við jólamatinn, þegar
búrin eru full og borðin hlaðin árið um kring? Og hvað
erum við svo að halda hátíðlegt? Fæðingarhátið Krists?
Vissulega. Að minnsta kosti þeir, sem trúaðir eru. En sé
það rétt, að jólahelgina vanti, er þá ekki trúnni eitthvað
ábótavant? Víst fara menn í kirkju á jólum, - fleiri nú en
fyrir nokkrum árum, segja prestar. Skyldi það vera vegna
vaxandi trúar eða fara menn í kirkju í þeirri von að finna
þar eitthvað, sem ekki var í matnum eða gjöfunum? Ef til
vill í von um að finna friðsamlega stund, klukkustundarhlé
frá háværum matmálstímum og klið fjölskylduboðanna?
Hvert, sem erindið er, væri óskandi, að kirkjan gæti veitt
þeim úrlausn, sem til hennar leita.
En er ekki hægt að lifa jólahelgi, án þess að vera mjög
trúaður? Geta þeir, sem ekki treysta sér til þess að trúa á
Guð eða Kirkjuna, ekki haldið jólahátið í minningu Jesú
Krists, hver sem hann var og hvort sem hann var eingetinn
sonur Guðs eða ekki; geta þeir ekki minnzt hans sem hins
mikla boðbera kærleikans, sem meiri áhrif hefur haft á okkar
siðfræði og félagslegan hugsunarhátt en nokkur annar fyrr
eða síðar? Getum við ekki minnzt fæðingarhátíðar Krists
með því að dýrka það góða í manninum, kærleikann, vin-
áttuna, tengzlin milli foreldra og barna?
Því ekki að gera það með gjöfum að einhverju leyti - en
muna þó að það er hvorki stærð gjafarinnar né verð sem
máli skiptir. Því ekki gera það með góðum og ljúffengum
rriatarréttum - en muna þó, að það er meira um vert að hafa
móður sina glaða og káta yfir fljótgerðum og auðveldum
réttum, heldur en sjá hana þjótandi milli borðstofunnar og
eldhússins, úfna um hár, rauðeygða af þreytu og áhyggjufulla
af að ná ekki að koma öllu á borðið í tæka tíð. Því ekki gera
það með söng og leikjum - en muna, að ánægjan er ekki
endilega fólgin í hávaða. Því ekki hitta fjölskyldu sína og
vini - en muna þó að betra er að láta það vera, ef mann
langar ekki til þess. Hversvegna taka þátt í fjölskylduboði,
sem farið er í með þeirri hugsun, að það verði eflaust óþolandi
og koma heim að því loknu og segja: „Guði sé lof að þetta
er afstaðið“. Því ekki fara í kirkju, ef maður trúir eða telur
sig hafa af því ánægju - en muna þó, að trúin er ekki mæld
í kirkjuferðum. Þeir eru til, sem finna meiri trúarhelgi og
frið á göngu í hreinum snjó undir stjörnubjörtum himni en í
kirkju, hversu skrautleg sem hún er, hversu mikið sem þar
er af rauðum og gylltum litum, margradda sálmasöng og
hátíðlegum ræðuflutningi.
Skyldu ekki allir geta dýrkað sannleikann og kærleikaop
á jólunum, hvort sem þeir eru trúaðir eða ekki?
5