Fréttablaðið - 22.03.2014, Qupperneq 22

22. mars 2014 LAUGARDAGUR| HELGIN | 22
Kristín er í óða önn að koma sér fyrir á skrifstofu leikhússtjórans og seg-ist varla geta beðið eftir að taka til starfa. Daginn sem viðtalið er tekið hafa borist fregnir af því að forveri hennar, Magnús Geir Þórðarson,
hafi byrjað feril sinn sem útvarpsstjóri með
því að segja upp framkvæmdastjórn Ríkisút-
varpsins, hyggst Kristín fylgja fordæmi hans
og hreinsa til í efstu lögum leikhússins? „Það
er óhjákvæmilegt að nýju fólki fylgi einhverj-
ar breytingar og allir staðir, sérstaklega leik-
hús, þurfa að vera á hreyfingu. Stöðnun þýðir
að við erum ekki á réttri leið. Ég er að skoða
allt með opnum huga og meta hvað ég þarf að
gera, þannig að það mun bara koma í ljós á
seinni stigum hvaða breytingar verða gerðar.“
Hversu mikið vald hefur leikhússtjór-
inn? „Leikhússtjórinn hefur yfirumsjón með
öllum ráðningum, listrænni stefnu og í raun
allri stýringu hússins þannig að hann hefur
mjög mikið vald ef maður skoðar það þannig.
Hann starfar auðvitað í umboði stjórnar en
stjórnin hefur í sjálfu sér ekkert að gera með
listrænar ákvarðanir. Hér starfar líka verk-
efnavalsnefnd og ég hef setið í henni síðastlið-
in ár sem fastráðinn leikstjóri. Við höfum haft
það fyrir reglu að fá alla fastráðna leikara til
að lesa yfir þau verk sem koma til skoðunar
og skila inn sínu áliti. Mér finnst sú nálgun
mjög spennandi því heildin hugsar alltaf mun
sterkar en einhver einstaklingur. Ég held að
það sem skipti mestu máli í þessu starfi sé að
hlusta á fólk, vera opinn fyrir hugmyndum og
virkja mannauðinn sem liggur í þessu húsi.
Það er ótrúlega margt skapandi fólki hérna og
ég vil að hópurinn upplifi að hann hafi áhrif á
það sem við erum að gera.“
Það hefur hlaupið mikill kippur í umræðu
um leikhús og stefnu þeirra að undanförnu,
er það jákvæð þróun? „Já, það finnst mér. Við
höfum svo litla hefð fyrir faglegri umræðu
um leikhús og alltof algengt að fólk hlaupi í
skotgrafirnar og stilli stofnanaleikhúsun-
um upp sem andstæðingum grasrótarinnar
sem skilar okkur ekkert áfram. Sú umræða
steypir bæði stofnanaleikhúsunum og grasrót-
inni í eitthvert fast mót, en mér finnst miklu
áhugaverðara að brjóta þetta upp og blanda
saman. Ég er mjög spennt fyrir því að taka
sprotana meira inn í Borgarleikhúsið og opna
fyrir það samtal. Við munum auðvitað halda
áfram að vera með breitt litróf og gera stórar
fjölskyldusýningar en mér finnst spennandi
að kanna hvað við getum farið langt í hina átt-
ina líka. Ég vil efla leikritun og frumsköpun,
að sýningar séu búnar til frá grunni og geti
brugðist við samfélaginu hér og nú.“
Ætlaði að verða söngkona
Þótt Kristín hafi mikla ástríðu fyrir leikhús-
inu þá átti hún sér allt aðra drauma á yngri
árum. Hvaðan kemur hún og hvernig lá leiðin
í leikhúsið? „Ég er alin upp á Seltjarnarnesi,
gekk í grunnskóla þar og fór síðan í Kvenna-
skólann. Ég var alltaf mikið í tónlist, var í
hljómsveit og spilaði á gítar, var í klassísku
söngnámi og ætlaði mér alltaf að verða tón-
listarmaður. Gaf út plötuna Liti þegar ég var
21 árs, tíu frumsamin lög með eigin textum.
Platan fékk góðar viðtökur og var valin ein
af plötum þess árs af gagnrýnendum. Ég var
auðvitað mjög ung en það er margt á þessari
plötu sem ég er mjög stolt af enn í dag. Ég
söng líka og spilaði með hljómsveitinni Rokk-
slæðum, enda ætlaði ég alltaf að verða söng-
kona, en fór samt í nám í bókmenntafræði
eftir stúdentspróf. Þar tók ég einn leikhús-
áfanga sem kveikti áhugann á leiklistinni
og ég ákvað að fara í nám í leikhúsfræðum,
eða dramatúrgíu, í Árósum, þar sem hún
var ekki kennd hér. Fjörutíu prósent af því
námi var verklegt þannig að við rákum okkar
eigið leikhús og settum upp sýningar. Ég leik-
stýrði lokasýningunni hjá mínum árgangi og
þá varð ekki aftur snúið. Ég kom heim og fór
að vinna sem aðstoðarleikstjóri í Þjóðleikhús-
inu og lærði alveg ótrúlega mikið á því. Vann
sem dramatúrg og aðstoðarleikstjóri úti um
allt í fimm ár og fór svo í mastersnám í leik-
stjórn 2006 til London. Eftir að ég útskrifaðist
úr því var mér boðið að setja upp verk í Þjóð-
leikhúsinu sem heitir Sá ljóti. Sú sýning gekk
framar vonum og ég hlaut í kjölfarið Grím-
una sem leikstjóri ársins fyrir hana. Þetta
var mín fyrsta sýning í stóru leikhúsunum og
það var ótrúlega hvetjandi að fá þessa viður-
kenningu sérstaklega í ljósi þess að ég og leik-
hópurinn fórum mjög afgerandi leið í þessari
sviðsetningu. Í kjölfarið setti ég upp Rústað
hér í Borgarleikhúsinu og fékk fastráðningu
sem leikstjóri upp úr því. Hef síðan sett upp
tvö verk á ári auk þess að vera í þessari list-
rænu stjórnun við verkefnavalið, sem aftur
kveikti áhuga minn á þessu starfi sem ég er
komin í núna. Þetta er algjörlega mín ástríða
og draumaverkefni og mig klæjar í puttana
að fá að hefjast handa en fyrst mun ég klára
frumsýningu á Ferjunni og eftir það get ég
helgað mig leikhússtjórninni alfarið.“
Hið fullkomna augnablik
Annar langþráður draumur rættist fyrir átta
mánuðum þegar dóttirin Día kom í heiminn.
Kristín og eiginkona hennar, Katrín Oddsdótt-
ir lögfræðingur, höfðu reynt að eignast barn í
sex ár en ekkert gengið og voru nánast búnar
að gefa þann draum upp á bátinn. „Við vorum
báðar búnar að fara í glasafrjóvganir mörg-
um sinnum. Það auðvitað tekur á, andlega,
líkamlega og fjárhagslega, en við vildum ekki
gefast upp. Vorum samt alvarlega farnar að
ræða það að hætta að reyna. Þegar þetta loks-
ins gerðist svo kom það alveg á óvart. Ég hafði
farið í uppsetningu á fósturvísi úr eggi Katr-
ínar tveimur vikum áður, guð má vita í hvaða
skipti, og við áttum von á einu símtalinu enn
þar sem okkur yrði sagt að þetta hefði ekki
tekist. Vanalega höfðum við alltaf mælt okkur
mót heima og tekið á móti símtalinu saman en í
þetta sinn vorum svo vissar um að svarið væri
neikvætt að Kata var bara í bíl einhvers stað-
ar úti í bæ og ég var í vinnunni og sat hérna
fyrir framan tölvuna þegar það var hringt. Um
leið og ég svaraði heyrði ég að hjúkrunarkon-
an var allt öðruvísi en í fyrri símtölum. Mér
leið eins og heimurinn væri að leysast upp og
endaði öskrandi inni á Smíðaverkstæði. Náði
ekki í Kötu því hún var alltaf á tali og hékk
með símann inni á klósetti að bíða eftir að hún
svaraði. Við höfðum ætlað að vanda okkur við
að gera þetta að fullkomnu augnabliki en ég
komst að því að þótt ég væri ein inni á klósetti
þá var augnablikið algerlega fullkomið. Það
voru þessar fréttir sem skiptu máli, ekki hvar
maður var staddur þegar þær komu.“
Samkynhneigð pör ekki samþykkt
Datt ykkur ekkert í hug að ættleiða á þessum
árum sem þið voruð að reyna? „Jú, við hefð-
um gjarnan viljað það og vorum fyrsta sam-
kynhneigða parið sem fór í gegnum allt það
ferli og fékk forsamþykki fyrir því að ættleiða
barn. Þar strandaði það, við gátum ekki ætt-
leitt vegna þess að ekkert land, sem Ísland er
með ættleiðingasamning við, samþykkir ætt-
leiðingu til samkynhneigðra para. Við gátum
ekki einu sinni farið á biðlista neins staðar
nema eftir íslenskum börnum, en það er sem
betur fer mjög sjaldgæft að ung íslensk börn
séu ættleidd þannig að það gekk ekki heldur.
Við vorum sem sagt búnar að vera með alla
öngla úti en svo loksins var það hún sem kom
til okkar, þetta dásamlega barn. Þessi bið var
algjörlega þess virði og við erum alveg vissar
um að það var hún sem átti að koma til okkar.“
Dýpkar allar tilfinningar
Það hefur verið sagt að ráðning Kristínar
í starf Borgarleikhússtjóra sé sú ráðning
sem best tikki í box pólitískrar rétthugsun-
ar af öllum ráðningum; ung samkynhneigð
kona sem er nýorðin móðir. Hún gefur lítið
fyrir það og segist einmitt fagna því mjög að
stjórnin hafi verið einhuga um að ráða hana
og þessi ráðning sé eins langt frá því að vera
pólitísk og hugsast geti. „En auðvitað skiptir
það máli að konur séu í ábyrgðarstöðum. Bæði
upp á það hvaða áherslur eru lagðar og ekki
síður sem fyrirmyndir fyrir dætur okkar.
Það hefur orðið ákveðið bakslag í kynjaum-
ræðunni og ég upplifi það sem móðir stelpu
að það hafi orðið mikil afturför síðan ég var
lítil stelpa. Allt í einu er allt orðið fullt af
prinsessu bókum fyrir stelpur og sjóræningja-
bókum fyrir stráka og í barnaafmælum eru
stelpurnar oft svo fínt klæddar að þær geta
ekki leikið sér. Við vorum bara í jogginggöll-
um með stutt hár, vorum bara börn og ekkert
að pæla í þessum hlutum þegar ég var lítil.
Mér finnst þetta hættuleg þróun því það er
svo hætt við því að stelpur gangi bara inn í
ákveðin hlutverk til að þóknast strákunum og
almenningsálitinu. Við verðum að vera vak-
andi fyrir þessu.“
Hverju hefur það breytt að verða loksins
móðir? „Það dýpkar allar tilfinningar um
mörg prósentustig. Þetta átta mánaða undur
er einfaldlega langskemmtilegasta manneskj-
an í mínu lífi, ég fæ bara ekki nóg af þessu
barni. Ég er líka jarðtengdari og skipulegg
tíma minn betur til að geta verið meira með
henni. En auðvitað breytist allt við það að
eignast barn og það getur tekið á. Við Kata
erum búnar að vera saman í ellefu ár og gera
bara nákvæmlega það sem okkur sýnist,
höfum átt mjög aktíft félagslíf og ferðast út
um allan heim, en það þýðir líka að við erum
búnar að sinna þeim þætti og orðnar mjög til-
búnar í foreldrahlutverkið. Við það að verða
foreldri fer maður líka að hugsa hlutina í öðru
samhengi og skoða upp á nýtt hvað það er sem
skiptir máli, hver maður vill vera og hverju
maður vill skila af sér.“
Talandi um hverju maður skilar af sér.
Mun hinn almenni áhorfandi verða var við
einhvern mun á starfsemi Borgarleikhúss-
ins eftir að þú ert tekin við? „Ég ætla nú bara
að leyfa því að koma í ljós. Þetta verða mjög
mjúkar og hægar breytingar. Ég er að opna
fyrir allt akkúrat núna, tala við fólk og safna
hugmyndum, hlaða byssurnar. Ég mun svo
bara skýra frá breytingum jafnóðum þegar
það er tímabært. Við munum að sjálfsögðu
einblína á það að gera gott leikhús sem á
erindi við fólk, það er eftir sem áður mikil-
vægast.“
Við gátum ekki ættleitt vegna þess að ekkert land sem Ísland
er með ættleiðingasamning við samþykkir
ættleiðingu til samkynhneigðra para.
Draumarnir hamast við að rætast
Kristín Eysteinsdóttir tekur formlega við starfi Borgarleikhússtjóra á mánudaginn. Hún segir þetta algjört draumastarf sem
hún hlakki mjög til að takast á við. Annar draumur rættist fyrir átta mánuðum þegar dóttirin Día fæddist, en Kristín og kona
hennar, Katrín Oddsdóttir, höfðu reynt að eignast barn í sex ár. Það er óhætt að segja að hamingjan sé henni hliðholl.
HIN FULLKOMNA
FJÖLSKYLDA
Kristín og Katrín
með langþráða
barnið Díu.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Friðrika
Benónýsdóttir
fridrikab@frettabladid.is