Skessuhorn - 19.12.2007, Blaðsíða 75
75 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER
stofn un Fisk ræktar stöðv ar Vest ur
lands við Lax eyri. Þá var ég for mað
ur Bún að ar fé lags Staf holtstungna
og bún að ar fé lög um á svæð inu var
boð ið að koma að stofn un stöðv ar
inn ar. Það voru tölu verð átök í að
koma henni á og kannski ekki all
ir sem trúðu á þetta verk efni. Stöð
in varð að mínu mati allt of stór.
Mein ing in var að þar yrðu fram
leidd seiði, bæði laxa og sil unga
seiði og við sem stóð um í þessu ætl
uð um að vera sjálf um okk ur nóg ir
um fram leiðslu fyr ir okk ar vatna
svæði. Hins veg ar var í fjár hags
eða rekstr ar á ætl un sem unn in var
fyr ir þetta verk efni krafa um stóra
stöð og fjár magn ið mið að við það.
Þar var með al ann ars gert ráð fyr
ir að seiði yrðu flutt út til Nor egs.
Af því varð aldrei. Það lok að ist fyr
ir þann mark að af ein hverju or sök
um. Því fór sem fór, stöð in fór á
haus inn. Stöð sem fram leitt hefði
seiði fyr ir árn ar hér á Hvít ár vatna
svæð inu hefði lík lega ver ið hæfi leg
á þess um tíma og get að geng ið. En
í dag er stöð in vel rek in og afar fag
legt á all an hátt sýn ist mér. Það eru
Rangárn ar sem eiga hana.“
Fé lags mál kosta
lang an vinnu dag
Krist ján hef ur kom ið við á fleiri
stöð um í fé lags mál um en tengdu
kaup fé lagi og lax veiði. Hann hef ur
að sjálf sögðu ver ið í bún að ar fé lagi
og sauð fjár rækt ar fé lagi sinn ar sveit
ar og hér aðs. Hann var einnig einn
af stofn end um björg un ar sveit ar
inn ar Heið ars og stjórn henn ar um
ára bil. Hef ur einnig set ið í svæð is
stjórn á svæði 4 í all mög ár. Eins og
all ir þeir vita sem að fé lags mál um
hafa kom ið, taka þau mik inn tíma
og ekki alltaf spurt um hvort eigi
eft ir að mjólka kýrn ar eða henda
tugg unni í kind urn ar þeg ar á kveð
ið er með fund ein hvers stað ar. Til
þess að hafa tíma fyr ir þessi sam fé
lags og á huga mál hef ur Krist ján
oft unn ið lang an vinnu dag og seg ist
ekki hafa talið það eft ir sér því hann
hafi gam an að þessu stússi. Lík lega
hefur hjálp að hon um eitt hvað að
vera ekki þurfta frek ur þeg ar kem ur
að svefn stund um hvern sól ar hring.
Alltaf ver ið fyrst og
frems t bóndi
„Ég hef alltaf haft mest gam an af
því að búa og eins og ég sagði í upp
haf inu vildi ég aldrei verða ann að,
þeg ar ég yrði stór. Ég hafði einnig
„ Þetta voru eft ir minni leg jól,
bæði að eign ast sitt fyrsta barn og
það á að fanga dags kvöldi. Og ég
var á kaf lega ham ingju söm þeg ar
ég vakn aði og fékk barn ið til mín
á jóla dags morg un,“ seg ir Sig ur
veig Sig urð ar dótt ir sál fræð ing ur á
Akra nesi. Fyrsta barn sitt af fjór um
átti Sig ur veig seint á að fanga dags
kvöld árið 1971. Þá var hún að eins
19 ára göm ul og bjó í for eldra hús
um í Kópa vogi. Til Akra ness flutti
Sig ur veig á samt fjöl skyldu sinni
árið 1988.
„Barn ið átti að fæð ast í kring
um ára mót in en eitt hvað varð til
þess að það kom viku fyrr í heim
inn. Ég man að á Þor láks messu var
fólk ið heima í önn um eins og jafn
an er á þess um degi. Það var bras
á yngri bræðr um mín um. Þeir
voru að breyta í her berg inu sínu
og mér fannst það ganga seint hjá
þeim. Þeir voru að baksa við að
færa rúm in sín til og ég sá á stæðu
til að hjálpa þeim. Kannski var það
nóg til að setja þetta fyrr af stað hjá
mér. Ég varð vör við að eitt hvað
var að ger ast hjá mér um nótt
ina og um morg un inn höfð um við
sam band við fæð inga deild ina. Mér
var sagt að taka það bara ró lega
og reyna að liggja sem mest fyr ir,
sem ég gerði all an dag inn og var
því enn þá heima þeg ar jóla há tíð
in gekk í garð. Borð aði jólamat inn
þó lyst in væri frek ar lít il. Ég náði
að taka upp jóla pakk ana, en þeg
ar því var lok ið var orð ið tíma bært
að fara með mig á fæð ing ar deild
ina. Það sem mér þótti verst, var
að ekki var við ann að kom andi en
að sjúkra bíll yrði send ur eft ir mér.
Ég var greini lega ekki eina mamm
an sem var að fæða jóla barn þetta
kvöld. Þrengsl in á fæð ing ar deild
inni voru slík að ég var sett inn á
bekk í bað her berg inu.“
Og voru ekki þeir nán ustu við
stadd ir fæð ing una?
„Nei, á þess um tíma var það
ekki al gengt. Ég var því ein þarna
á þröng um bekk á bað her berg inu
og fannst það svo lít ið ó nota og
ein mana legt. Ljós mæð urn ar og
hjúkr un ar fólk ið var mjög í önn
um og mér fannst líða langt á milli
þess að lit ið væri inn til mín. Ég
var samt ó trú lega ró leg, þó á tíma
bili væri ég far in að leiða hug ann
að því hvort ég myndi virki lega
fæða barn ið þarna. En það varð nú
ekki og þetta gekk allt sam an fljótt
og vel, þeg ar ég var færð inn á fæð
inga stof una.
Um ell efu leyt ið um kvöld ið var
Siggi minn kom inn í heim inn og
það var ekk ert nema ham ingja að
vera kom in með frum burð inn í
fang ið, patt ara leg an strák. Við vor
um svo á fæð inga deild inni í góðu
yf ir læti í nokkra daga eins og tíðk
að ist á þess um tíma. Mig minn ir
að ég hafi far ið heim dag inn fyr ir
gaml árs dag.“
Sátt ur við
af mæl is dag inn
Þarna var sem sé kominn í heim
inn Sig urð ur Sæv ars son sem núna
býr á samt fjöl skyldu sinni í Belfast á
Ír landi. Sig ur veig seg ist hafa ver ið
með vit uð um að drengn um myndi
nú kannski ekki líka það sér lega vel
að eiga af mæli á jól un um.
„En hann virt ist strax vera
á nægð ur með það. Ætt ingj ar og
vin ir tóku strax upp þá venju að
færa hon um líka pakka með af
mæl is gjöf inni fyr ir jól in. Við tók
um einnig upp þann sið að bjóða
ætt ingj um í kaffi og snitt ur klukk
an tíu á að fanga dags kvöld. Það var
hans af mæl is veisla. Við leyfð um
hon um að opna af mæli s pakk ana
um morg un inn, þannig að þetta var
alltaf lang ur af mæl is dag ur hjá hon
um. Þeg ar við bjugg um nokk ur ár
í Dan mörku og vin ir og ætt ingj ar
voru ekki leng ur á næstu grös um,
tók um við upp þá venju að færa af
mæl is barninu heitt súkkulaði og
konfekt í rúm ið. Það kom í stað inn
fyr ir af mæl is veisl una.“
Ekið um með kort in
En er eitt hvað sem þér finnst
öðru vísi við jól in eft ir að þú flutt ir
á Skag ann fyr ir tæp um 20 árum?
„Já, þeg ar við kom um hing að
furð uð um við okk ur á því af hverju
fólk var svona á fleygi ferð um bæ
inn eft ir há degi á að fanga dag. Þá
voru það bæj ar bú ar að keyra út
jóla kort in hver til ann ars. Við tók
um líka upp þenn an sið, sem mér
finnst mjög skemmti leg ur. Svo á
ég líka frænd fólk hér á Skaga og
hefð var að hitt ast heima hjá einni
fræn kunni um há deg is bil á að
fanga dag og borða jóla graut. Það
bæt ast alltaf við nýir sið ir, þeg ar
að stæð ur breyt ast, og sum ir sið irn
ir lifa leng ur og verða hefð ir, aðr
ir leggj ast af eins og geng ur,“ sagði
Sig ur veig að lok um.
þá
Krist ján að koma heim með eft ir legu kind, eins og oft áður.
Fór ir ætt lið ir. Lengst til vinstri er móð ir Krist jáns, Krist ín Krist jáns dótt ir, síð an Krist ján og Krist ín yngri með frum burð sinn í fang inu,
Lilju Rann veigu Sig ur geirs dótt ur.
Þröngt á fæð ing ar deild inni þessi jól
Sig ur veig Sig urð ar dótt ir átti sitt fyrsta barn á jól un um
gíf ur lega gam an af því að rækta og
gerði tölu vert mik ið af því. Það er
mik ill mun ur á þeim tækj um sem
ég var að byrja með upp úr 1970
og þeim sem not uð eru í dag, bæði
hvað varð ar rækt un og hey skap.
Þeg ar ég var að byrja var mark mið
ið að vera bú inn í hey skap í á gúst/
sept em ber. Þá var allt sum ar ið und
ir í því en öld in er önn ur í dag.
Tæk in eru af auk inni stærð og að
sama skapi fljót virk ari í dag og því
hægt að ná miklu betra fóðri en hér
áður fyrr. Hey skap ur inn tek ur mun
minni tíma og er ekki eins háð
ur veð ur far inu og var. En það sem
hef ur hjálp að mér mest og orð ið til
þess að ég hef get að sinnt fé lags
mál um eins og raun ber vitni er að
ég er kvænt ur konu og á með henni
fjór ar dæt ur, eins og áður seg ir. Þær
komu auð vit að oft að bú stör f un um
og meira þeg ar ég var fjar ver andi.
Án þeirra hefði þetta fé lags mála
vafst ur mitt aldrei geng ið upp,“
sagði Krist ján Frank lín Ax els son að
lok um.
bgk
Sig urð ur Sæv ars son, jóla barn ið frá 1971, á samt konu sinni Ás dísi Lín dal Finn boga dótt
ur og börn um í Belfast á Ír landi.
Sig ur veig Sig urð ar dótt ir átti sitt fyrsta barn á að fanga dags kvöld.