Læknablaðið - 15.06.2002, Blaðsíða 47

UMRÆÐA & FRÉTTIR / ALÞJÓÐASAMSTARF
EFMA og WHO
European Forum of Medical Associations and
WHO, samdrykkja evrópskra læknafélaga og Al-
þjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar, hefur átt sér
stað árlega frá 1984. Samstarfið hófst að frumkvæði
WHO í Kaupmannahöfn, sem taldi að erfitt yrði að
koma fram markmiðum ríkisstjórna í heilbrigðismál-
um í Evrópu án náins samstarfs við samtök lækna.
Aðalfundur Læknafélags Islands (LI) 1991 heimilaði
stjórn félagsins að taka þátt í samtökum þessum. Um
er að ræða óformlegan félagsskap án laga eða skrif-
legs sáttmála að einhverju leyti. Einstök læknafélög
hafa tekið að sér að fóstra fyrirbærið. Undanfarin
mörg ár hefur breska læknafélagið, BMA, séð um
lækni í hlutastarfi til að veita EFMA forstöðu og fyrir
skrifstofuaðstöðu. Svisslendingar hafa nú tekið það
að sér. Ekki er greitt sérstakt árgjald, en þátttöku-
gjald í fundum er hátt, um 130 þúsund íslenskra
króna fyrir einn til tvo fulltrúa en 65 þúsund fyrir
áheyrnarfulltrúa. Þessi háu gjöld eru síðan sögð not-
uð til að greiða niður þátttöku fulltrúa frá fátækari
ríkjum Evrópu og fyrrum lýðveldum Sovétríkjanna.
WHO, það er stofnun viðkomandi ríkja, virðist að
litlu leyti aflögufær til þessa umræðuvettvangs sem
hún kom á laggimar í upphafi.
LÍ hefur ekki tekið reglulega þátt í þessum fund-
um þrátt fyrir áðurnefnda aðalfundarsamþykkt. Hef-
ur mestu ráðið óhóflegur kostnaður miðað við annað
alþjóðlegt samstarf og efasemdir um að kostnaðurinn
skilaði því gagni fyrir okkur og aðra sem ætlast mætti
til. Þó hefur LI í eitt eða tvö skipti styrkt lækni til
þátttöku þegar sérstakar umræður hafa verið um
átak gegn reykingum.
Undirritaður fór á vegum LÍ á árlegan fund
EFMA í Vínarborg í liðnum aprilmánuði. Fyrst og
fremst var um kurteisisheimsókn að ræða þar sem ég
hafði ítrekað verið spurður um fjarveru LÍ bæði af
fulltrúum norrænna samstarfsfélaga og formælend-
um EFMA. Viðfangsefni fundarins voru svo dæmi
séu tekin reykingavamir, misnotkun sýklalyfja, út-
breiðsla smitsjúkdóma í Austur-Evrópu, áhrif stað-
reyndasöfnunar EBM á þróun klínískrar læknisfræði
og ábyrgð sjúklinga á heilsu sinni. Hvað varðar reyk-
ingavarnir verður að segjast eins og er að baráttan,
einkum í Austur-Evrópu, beinist að því að vinna við-
horfum í samfélaginu brautargengi sem fyrir löngu
hafa hlotið hljómgrunn hér á landi og haft áhrif á lög
og reglur. Hins vegar var athyglisverð umræðan um
réttindi og skyldur sjúklinga, meðal annars erindi
Leu Wapner frá ísraelska læknafélaginu. Kom þar
berlega fram að tímabært er að færa sjónarhornið frá
einhliða vangaveltum um skyldur lækna gagnvart
sjúklingum sínum yfir til skyldna sjúklinga gagnvart
sjálfum sér og yfir til réttinda lækna, þegar kröfur
sjúklinga og samfélagsins eru annars vegar. Eg spái
því að viðfangsefni þetta verði meira áberandi á al-
þjóðavettvangi lækna þegar fram í sækir.
Ég tel að LÍ eigi ekki að taka reglulega þátt í
EFMA í framtíðinni frekar en verið hefur. Nota ber
hina takmörkuðu fjármuni sem við höfum til er-
lendra samskipta til að styrkja það samstarf sem við
höfum ræktað. Er það fullnægjandi í augnablikinu að
mínu mati.
Sigurbjörn
Sveinsson
Læknablaðið 2002/88 511