Læknablaðið - 15.02.2004, Blaðsíða 10

RITSTJORNARGREIN
A R
lega þjónustu og jafnvel betri en þau sjúkrahús sem fá
hærra verð fyrir hverja DRG-einingu. Þetta hefur
orðið til þess að sænskir stjórnmálamenn kallað nú
eftir skýringum frá öðrum sjúkrahúsum hvers vegna
þeim tekst ekki að nýta fjármuni með jafn hagkvæm-
um hætti og St. Göran sjúkrahúsið.
Athygli vakti hve mikla áherslu Birgir lagði á stöðu
sjúklinga og rétt þeirra í heilbrigðiskerfinu. Hið sama
gerði Otto Nordhus, læknir og forstjóri einkarekinnar
heilbrigðisþjónustu, sem einnig flutti fyrirlestur á
ráðstefnunni. Birgir nefndi réttilega að án sjúklinga
þyrfti ekkert heilbrigðiskerfi. Þetta er staðreynd sem
stundum virðist gleymast í umræðu um heilbrigðis-
kerfið. Birgir sagði að í Svíþjóð væri í vaxandi mæli
rætt um áhrif sjúklinga þegar kemur að stefnumótun í
heilbrigðismálum. Af þeim aðgerðum sem stjórnend-
ur LSH hafa nú gripið til verður ekki ráðið að sjúk-
lingar eigi sér marga málsvara í þeim hópi sem tekur
ákvörðun um hvernig hagræða ber í rekstri.
Staða sjúklinga í því umróti sem verið hefur í heil-
brigðiskerfinu síðustu vikurnar er mikið umhugsunar-
efni. Samkvæmt lögum um réttindi sjúklinga telst
sjúklingur hver sá sent notar heilbrigðisþjónustu.
Flest erum við því sjúklingar því flestir eiga einhver
samskipti við heilbrigðiskerfið á hverju ári. Við erum
sjúkratryggð á grundvelli búsetu hér á landi. Sam-
kvæmt lögum um heilbrigðisþjónustu eigum við að
eiga kost á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem á
hverjum tíma eru tök á að veita. Auðvitað vitum við
að heilbrigðisþjónustan er háð því að fjárveitingar
fáist. An fjármuna verður heilbrigðisþjónustan ekki
rekin.
En eiga landsmenn að þurfa að búa við það óör-
yggi sem nú ríkir um sjúkratryggingu og heilbrigðis-
þjónustu? A TR með einni tilkynningu að geta af-
numið fyrirvara- og skýringalaust rétt okkar til sér-
fræðilæknisþjónustu af því að samningur við sérfræði-
lækna rennur út? Kemur almenningi það eitthvað við
hver staða samninga við heilbrigðisstéttir er? Getur
yfirstjórn LSH ákveðið að hún telji þá fjármuni sem
hún fær til reksturs sjúkrahússins ekki duga, þótt fjár-
veitingavaldið telji annað og í kjölfarið farið í sam-
dráttaraðgerðir sem hafa ófyrirsjáanlegar afleiðingar
fyrir sjúklinga? Stjórnendur LSH halda því fram að
lengra verði ekki gengið í hagræðingu og þess vegna
sé niðurskurður eina færa leiðin. Þær fullyrðingar
ganga í berhögg við niðurstöðu Ríkisendurskoðunar,
sem verður ekki skilin með öðrum hætti en þeim að
hún telji að unnt sé að hagræða innan LSH og nýta
fjármuni betur án þess að draga úr þjónustu við sjúk-
linga.
Fjárveitingavaldið er greinilega sammála Ríkis-
endurskoðun og hefur gefið yfirstjórn LSH skýr skila-
boð um að fjármunir séu ekki nægilega vel nýttir á
sjúkrahúsinu. Yfirstjórnin virðir þau skilaboð að vett-
ugi og boðar stórfelldan samdrátt í þjónustu. Óöryggi
sjúklinga eykst og þeir geta ekki gengið að neinu vísu
varðandi heilbrigðiskerfið. Sjúklingar borga sem fyrr
sína skatta en þjónustan sem þeir fá fyrir þá á þessu
ári í heilbrigðiskerfinu, virðist eiga að minnka stór-
lega.
Miðað við reynsluna af rekstri St. Göran í Stokk-
hólmi vaknar sú spurning hvort nauðsynleg hagræð-
ing í rekstri heilbrigðiskerfisins náist ekki nema það
fái samkeppni frá einkareknum stofnunum um hag-
kvæmustu nýtingu fjármuna?
Fer ekki að verða tímabært fyrir sjúklinga að taka
höndum saman og mynda félagskap um hagsmuni
sína og sér í lagi að sett verði mörk á hvað hringla má
með þá þjónustu sem veitt er á hverjum tíma?
CRESTOR
AstraZeneca: SAMANTEKT Á EIGINLEIKUM LYFS
AstraZeneca

Crestor 10 mg, 20 mg og 40 mg, filmuhúðaðar töflur. Vlrkt innlhaldsefnl og styrklelkl: Hver tafla inniheldur 10 mg, 20 mg eða 40 mg rósúvastatin (sem rósúvastatín kalslum). Ábendingar: Eðlislæg kólesterólhækkun I blóði (tegund lla, þar
með talin arfblendin ættgeng kólesterólhækkun I blóði) eða blðnduð blóðfitutruflun (mixed dyslipidaemia) (tegund llb), sem viðbót við mataræði þegar sórstakt mataræði og ðnnur meðferð ón lytja (t.d. líkamsþjólfun og megrun) hefur ekki borið
viðunandi órangur. Arfhrein ættgeng kólesterólhækkun I blóði sem viðbót við sórstakt mataræði og aðra blóðfitulækkandi meðferð (t.d. LDL slun (LDL apheresis)) eða ef slik meðferð ó ekki við. Skammtar og lyfjagjöf: Áður en meðferð er hafin
ætti sjúklingurinn að vera ó stöðluðu kólesteróllækkandi fæði, sem skal haldið ófram meðan ó meðferð stendur. Skammtur ó að vera einstaklingsbundinn og I samræmi við meðferðarmarkmið og svar sjúklings við meðferðinni. Fylgja skal gildandi
viðmiðunarreglum. Róðlagður upphafsskammtur er 10 mg til inntöku einu sinni ó dag og með þessum skammti næst viðunandi órangur hjó meirihluta sjúklinga. Ef nauðsyn krefur mó breyta skammti i 20 mg að 4 vikum liðnum. Tvóföldun skammts
140 mg ætti eingöngu að hafa i huga fyrir sjúklinga með kólesterólhækkun I blóði ó hóu stigi og f mikilli hættu ó hjarta- og æðasjúkdómum. Crestor mó taka ó hvaða tíma dags sem er, með eða ón matar. Börn: Öryggi og verkun hefur ekki verið
staðfest hjó bömum. Þess vegna er Crestor ekki róðlagt bömum að svo stóddu. Aldraðir: Ekki er þórf ó að breyta skömmtum. Skammtar hjá sjúkllngum með skerta nýrnastartseml: Ekki er þörf ó að breyta skómmtum hjó sjúklingum með
vægt- til meðalskerta nýrnastarfsemi. Crestor er ekki ætlað sjúklingum með mjög skerta nýrnastarfsemi. Skammtar hjá sjúkllngum með skerta llfrarstartseml: Crestor er ekki ætlað sjúklingum með virkan lifrarsjúkdóm. Fróbendingar: Crestor
ó ekki að gefa sjúklingum sem hafa ofnæmi fyrir rósúvastatini eða einhverju öðru innihaldsefni lyfsins, sjúklingum með virkan lifrarsjúkdóm, þar með talið óútskýrða viðvarandi hækkun ó transamínösum i sermi eða hækkun ó transamínösum f
sermi upp fyrir þrefðld eðlileg efri mörk (ULN; upper limit of normal), sjúklingum með alvarlega skerla nýmastarfsemi (kreatínln úthreinsun <30 ml/mln.), sjúklingum með vöðvakvilla (myopathy), sjúklingum sem fó ciklósporln samtímis, ó meðgöngutima
og við brjóstagjðf og konum ó barneignaaldri sem ekki nota viðeigandi getnaðarvðm. Séritök varnaöarorö og varúðarreglur viö notkun. Áhrlf á nýru: Próteinmiga greind með strimilprófi og aðallega upprunnin i plplum, hefur komið fram hjó
sjúklingum sem höfðu fengið stóra skammta af Crestor, sérstaklega 40 mg en það var I flestum tilvikum tlmabundið eða ósamfellt. Ekki hefur verið sýnt fram á að prótein I þvagi sé fyrirboði um bróðan eða versnandi nýrnasjúkdóm. Áhrlt á
belnagrlndarvöðva: Eins og gildir um aðra HMG-CoA redúktasa hemla, hefur verið greint fró óhrifum ó beinagrindarvöðva t.d. vóðvaþrautum og vöðvakvilla (uncomplicated myalgia and myopathy), hjó sjúklingum ó meðferð með Crestor. Greint
hefur verið fró einstaka tilvikum rókvöðvalýsu hjó einstaklingum sem fengu rósúvastatln 80 mg i kliniskum rannsóknum en það tengdist stundum skertri nýmastarfsemi. öll tilvikin löguðust þegar meðferð var hætt. Áhrltá lltur: Eins og ó við um
aðra HMG-CoA redúktasa hemla, ætti að nota Crestor með varúð hjó sjúklingum sem neyta ófengis I miklum mæll og/eða eiga sögu um lifrarsjúkdóm. Róðlagt er að mæla lifrarstarfsemi óður en og þremur mónuðum eftir að meðferð er hafin.
Stóðva ætti meðferð með Crestor eða minnka skammta þess ef gildi transaminasa i sermi eru meira en þrefóld eðlileg efri mörk. Milliverkanir vlö önnur lyf og aðrar milliverkanlr: Clklósporin: Við samtimis meöferð með Crestor og ciklósporíni
var AUC gildi rósúvastalns að meðaltali 7 sinnum hærra en hjó heilbrigðum sjólfboðaliðum. Samtlmis meðferð hafði ekki óhrif ó plasmaþéttni ciklósporins. K-vítamín hemlar: Eins og ó við um aðra HMG-CoA redúktasa hemla getur orðið hækkun
ó INR við upphaf meðferðar með Crestor eða þegar skammtur er aukinn hjó sjúklingum sem samtimis fó meðferö með K-vitamin hemli (t.d. warfarfni). INR getur lækkað þegar meðferð með Crestor er hætt eða skammtur er minnkaður. Gemtibrózil:
Eins og ó við um aðra HMG-CoA redúktasa hemla, varð tvöföldun ó Cmax og AUC rósúvastatins við samtímis notkun ó Crestor og gemfibrózili. Sýrublndandl lyf: Við samtimis gjöf Crestor og sýrubindandi mixtúru, dreifu sem innihélt ól- og
magnesiumhýdroxlð lækkaði plasmaþéttni rósúvastatins um u.þ.b. 50%. Áhrifin voru minni þegar sýrubindarrdi lyfið var tekið 2 klst. ó eftir Crestor. Erýtrómýsin: Samtimis gjöf Crestor og erýtrómýsins leiddi til 20% lækkunar á AUC (0-t) og 30%
lækkunar á Cmax rósúvastatins. Getnaðarvarnalyt tll Inntöku/hormónauppbótarmoðtcrð (HRT; hormone replacement therapy): Samtimis gjöf Crestor og getnaðarvamalyfja til inntöku leiddi til 26% hækkunar á AUC etinýlestradíóis og 34%
hækkunar ó AUC norgestrels. Þessa auknu plasmaþéttni ætti að hafa I huga þegar skammtur getnaðarvamalyfs til inntöku er ókveðinn. Konur i kliniskum rannsóknum hafa samt sem óður oft tekið þessi lyf samtimis og þoldist það vel. önnur
lyt: Samkvæmt niðurstöðum úr sórtækum rannsóknum á milliverkunum er engra milliverkana með kliniska þýðingu að vænta við meðferð með dlgoxfni eða fenóffbrati. Gemfibrózfl. önnur fibrið og lípíð lækkandi skammtar (> eða jafnt og 1 g/dag)
af niaclni (nikótinsýru) auka hættu á vöðvakvilla þegar þau eru gefin samtimis sumum HGM-CoA redúktasa hemlum, sennilega vegna þess að þeir geta valdið vöðvakvilla þegar þelr eru gefnir einir sór. Cýtókróm P450 ensím: Niðurstöður in
vitro og in vivo rannsókna sýna að rósúvastatín hvorki hemur né hvetur cýtókróm P450 isóensím. Milliverkanir við rósúvastatin hafa hvorki komið fram við samtimis notkun flúkónazóls (CYP2C9 og CYP3A4 hemill) né ketókónazóls (CYP2A6 og
CYP3A4 hemill). Aukaverkanlr: Aukaverkanir sem hafa komið fram við meðferð með Crestor eru venjulega vægar og tímabundnar. Taugakerti: Algongar: Höfuðverkur, sundl. Meltingartæri: Algengar: Hægðatregða, ógleöi, kviðverkir. Stoðkerti,
stoðvefur og bein: Algengar: Vöðvaþrautir. Mjög sjaldgæfar: Vöðvakvilli. Almennar aukaverkanir: Algengar: Þróttleysi. Eins og ó við um aðra HMG-CoA redúktasa hemla hefur tiðni aukaverkana tilhneigingu til að vera skammtahóð. Áhrlt á nýru:
Próteinmiga, greind með strimilprófi og aðallega upprunnin i piplum, hefur komið fram hjá sjúklingum á meðferð með Crestor. i flestum tilvikum dró úr próteinmigu eða hún gekk sjálfkrafa til baka þegar meðferö var haldið ófram og ekki hefur
verið sýnt fram á að hún só fyrirboði um bráðan eöa versnandi nýmasjúkdóm. Áhrltá belnagrlndarvöðva: Eins og við á um aðra HMG-CoA redúktasa hemla, hefur verið greint frá áhrifum á beinagrindarvöðva t.d. vöðvaverkjum og vöðvakvilla
(uncomplicated myalgia andmypathy) hjá sjúklingum á meðferð með Crestor. öll tilvik gengu til baka þegar meðferð var hætt. Áhrlfá llfur: Eins og við ó um aðra HMG-CoA redúktasa hemla, hefur komið fram skammtahóð hækkun ó transamlnðsum
hjó fámennum hópi sjúklinga sem fengu rósúvastatln; meirihluti tilvikanna voru væg, tlmabundin og ón einkenna.
Helmlldaskré 1. Olsson AG, McTaggart F and Raza A. Rosuvastatin: a highly effective new HMG-CoA reductase inhibitor, Cardiovascular Drug Reviews 2002; 20(4); 303-328.2. Jones PH. Davidson MH, Stein EA et al. Comparison of the Efficacy
and Safety of Rosuvastatin Versus Atorvastatin, Simvastatin and Pravastatin Across Doses (STELLAR Trial), Am J Cardiol 2003; 92:152-160. 3. Schuster H on behalf of the MERCURY I Study Group. Effects of switching to rosuvastatin from
atorvastatin or other statins on achievement of international low-density lipoprotein cholesterol goals: MERCURY I Trial. J Am Coll Cardiol 2003 (Suppl): 227A-228A, Abs 1010-149. 4. Blasetto JW, Stein EA, Brown
WV et al. Efficacy of rosuvastatin compared with other statins at selected starting dosos in hypercholesterolemic patients and in special population groups. Am J Cardiol2003; 91 (Suppl): 3C-10C.
2003 (Suppl): 315A-316A, Abs 876-2.
Handhafi markaðsloyfIs: AstraZeneca A/S, Roskildevej 22, Albertslund, Danmörk. Umboð á fslandi: PharmaNor hf„ Hörgatúni 2, Garðabæ. Pakkningastærðir og verð: Filmuhúðaðar töflur 10 mg: 28 stk.
(þynnupakkað), kr. 4.233; 98 stk. (þynnupakkað), kr. 12.739. Filmuhúðaðar töflur 20 mg: 28 stk. (þynnupakkað), kr. 6.237; 98 stk. (þynnupakkað), kr. 18.551. Filmuhúðaðar töflur 40 mg: 28 stk. (þynnupakkað),
kr. 9.196; 98 stk. (þynnupakkað), kr. 28.168. ATC-flokkun: C 10 A A07. Afgreiðslutllhögun og grelðsluþátttaka: R, 0. Nánari upplýsingar er að finna f Sérlyfjaskrá. AstraZeneca, maf 2003.
rósúvastatín
o
CRESTOR
106 Læknablaðið 2004/90