Læknablaðið - 15.03.2006, Blaðsíða 15

FRÆÐIGREINAR / KEISARASKURÐIR
Eru tengsl á milli tíðni keisaraskurða
og burðarmálsdauða á Islandi
undanfarin 15 ár?
Guðný Jónsdóttir'
ÞRIÐJA ÁRS LÆKNANEMI
Ragnheiður I.
Bjarnadóttir2
KVENSJÚKDÓMA- og
FÆÐINGARLÆKNIR
Reynir Tómas
Geirsson1,2
KVENSJÚKDÓMA- OG
FÆÐINGARLÆKNIR
Alexander
Smárason3
KVENSJÚKDÓMA- OG
FÆÐINGARLÆKNIR
Rannsóknin naut engra
fjárstyrkja.
'Læknadeild Háskóla
íslands og 2Kvennadeild
Landspítala Hringbraut, og
3Fjóröungssjúkrahúsinu á
Akureyri.
Fyrirspurnir og bréfaskriftir:
Ragnheiður I. Bjamadóttir,
Kvennadeild, Landspftala
Hringbraut, 101 Reykjavík.
Sími 543 1000.
ragnhib@landspitali. is
Lykilorð: keisaraskurður,
burðarmálsdauði, fagrýni.
Ágrip
Inngangur: Tíðni fæðinga með keisaraskurði hefur
víða margfaldast undanfarna áratugi án þess að
burðarmálsdauði (BMD) hafi lækkað á sama tíma.
Á íslandi hefur keisaraskurðum fjölgað verulega
og burðarmálsdauði haldist lágur. Óvíst er um
tengsl þar á milli. Flestir keisaraskurðir eru gerðir
hjá konum við fulla meðgöngu. Börn sem deyja á
burðarmálstíma eru einkum fyrirburar og heildar-
tölur um BMD gefa takmarkaða mynd af því hvort
fjölgun keisaraskurða skili sér í færri dauðsföllum
barna sem hafa náð eðlilegri fæðingarþyngd.
Tilgangur rannsóknarinnar var að meta hugsanleg
tengsl keisaraskurða við burðarmálsdauða hjá
einburum sem vógu >2500 g við fæðingu.
Efniviður og aðferðir: Upplýsingar um meðgöngu-
lengd, þyngd barns, fjölda barna, upphaf fæðingar
og fyrri keisaraskurði kvenna sem fóru í keisara-
skurð á rannsóknartímanum (1989-2003) voru
fengnar úr Fæðingaskráningunni og sjúkraskrám.
Af þeim voru allar konur með einbura >2500 g
valdar í rannsóknarhópinn. Sömu upplýsingar
voru fengnar um einbura >2500 g án alvarlegra
vanskapnaða sem dóu á burðarmálstíma, óháð
fæðingarmáta. Breytingar á tíðni keisaraskurða og
BMD voru metnar með Pearsons fylgnistuðli.
Niðurstöður: Alls fæddu 64514 konur 65619
börn árin 1989-2003. Þar af dóu 419 börn á
burðarmálstíma. BMD breyttist ekki marktækt
á rannsóknartíma og var að meðaltali 6,4/1000
(bil: 3,6-9,2/1000). Heildartíðni keisaraskurða
hækkaði marktækt úr 11,6% í 18,2% (p<0,001).
Alls fæddu 61633 konur einbura >2500 g, þar af
8332 með keisaraskurði. Af þeim börnum sem
dóu burðarmálsdauða voru 111 >2500 g. Tíðni keis-
araskurða í rannsóknarhópnum jókst úr 10,4%
í 16,7% (p<0,001). Ekki var marktæk fylgni við
BMD í þessum hópi, en meðaltalstíðni BMD var
1,8/1000 (bil: 0,8-4,1/1000). Meðal frumbyrja jókst
keisaratíðnin úr 12% í 18%, einnig án fylgni við
BMD (meðaltal 0,6/1000).
Ályktanir: Fjölgun keisaraskurða við fæðingu
einbura með fæðingarþyngd >2500 g hefur ekki
ENGLISH SUMMARY
Jónsdóttir G, Bjarnadóttir Rl, Geirsson RT,
Smárason A
No correlation between rates of caesarean
section and perinatal mortality in lceland
Læknablaðið 2006; 91:191-5
Introduction: Caesarean section rates have increased
over the past decades without a concomitant decrease
in perinatal mortality. In lceland the same trend has been
seen while at the same time perinatal mortality rate has
remained low. Most caesarean sections are done at term.
Crude perinatal mortality rates give limited information
about whether the increase in section rates leads to a
lower perinatal death rate among term non-malformed
singleton infants. The relation between caesarean section
and perinatal mortality rates in singleton, non-malformed
infants of birthweight >2500g in lceland during 1989-
2003 was studied.
Materials and methods: Information about gestational
length, birthweight, parity, onset of labour and previous
caesarean section was collected on all singleton births
>2500g from the lcelandic Birth Registration and from
maternity case records. The same data were obtained
for all perinatal deaths >2500g excluding malformed
infants irrespective of mode of delivery. The caesarean
section and perinatal mortality rates were calculated
and the relation between these evaluated by Pearson's
correlation coefficient.
Results: The total number of deliveries in the study
period was 64514 and the mean perinatal mortality rate
6.4/1000 (range: 3.6-9.2/1000). A significant increase
was found in the overall caesarean section rate, from
11.6% to 18.2% (p<0.001). There were 61633 singleton
infants >2500 g and 8332 were born by caesarean
section. There were 111 perinatal deaths among this
cohort giving a mean perinatal mortality rate (PNMR) of
1.8/1000 (range 0.8-4.1/1000). While for singleton non-
malformed infants the caesarean section rate increased
from 10.4 % to 16.7% (p<0.001), the PMNR did not
decrease significantly. For primiparous women the
caesarean section rate increased from 12% to 18% with
no correlation with the PNMR (0.6/1000).
Conclusion: Despite a 60% rise in the caesarean section
rate during the study period, no reduction of the perinatal
mortality rate among infants >2500g was found in this
population with a prior low perinatal mortality, neither
among primi- nor multiparous women.
Key words: caesarean section, perinatal mortality, term
pregnancy, audit.
Correspondance: Ragnheiður I. Bjarnadóttir,
ragnhib@landspitali.is
Læknablaðið 2006/92 191