Læknablaðið - 15.03.2006, Qupperneq 27

FRÆÐIGREINAR / ANDNAUÐ
Tafla II. ARDS á íslandi 1988-1997.
Ár Fjöldi Látnir Dánar- hlutfall Aldur APACHE II LIS Pa02/Fi02 Mannfjöldi á íslandi Mannfjöldi >15 ára Tilfelli/100 þús.íbúa Tilfelli/100 þús.íbúa >15 ára
1988 n 7 63,6 51,6 17,3 3,2 82,2 249,885 188,707 4,40 5,8
1989 14 5 35,7 50,7 13,1 3,0 86,9 252,746 190,339 5,54 7,4
1990 14 3 21,4 54,2 16,2 3,1 93,9 254,788 192,157 5,49 7,3
1991 13 7 53,8 61,5 17,6 2,9 87,1 257,965 195,436 5,04 6,7
1992 10 6 60,0 54,0 14,8 2,7 96,6 261,103 197,158 3,83 5,1
1993 18 9 50,0 57,0 15,9 3,0 87,7 263,783 199,238 6,82 9,0
1994 14 7 50,0 47,8 14,2 3,1 76,7 266,006 201,351 5,26 7,0
1995 13 7 53,8 55,5 17,5 3,1 100,4 267,380 202,949 4,86 6,4
1996 22 7 31,8 53,6 14 2,9 97,7 268,927 205,074 8,18 10,7
1997 26 4 15,4 43,7 13,1 3,0 95,4 270,915 207,800 9,60 12,5
Alls/meöal 155 62 40,0 52,3 15,0 3,0 92,9 261,350 198,021 5,90 7,78
1988-1992 12,4 5,6 46,9 54,4 15,8 3,0 89,3 255,297 192,759 4,80 6,44
1993-1997 18,6 6,8 40,2 51,5 14,9 3,0 91,6 267,402 203,282 6,90 9,13
p-gildi 0,043 0,305 0,552 0,386 0,478 0,794 0,665 0,001 0,001 0,059 0,060
Taflan sýnir áramun í tíöni, aldri, dánarhlutfalli og ástandsstigun 1988-1997.
greininguna á BAH, 82 konur og 73 karlar. Yfir
allt tímabilið greinast því að meðaltali 15,5 sjúk-
lingar með BAH á ári og 5,9 sjúklingar á hverja
100.000 íbúa á ári. Ef miðað er við mannfjölda
eldri en 15 ára er nýgengi 7,8 sjúklingar/100.000/
ár. Meðalaldur sjúklinga var 52,3 ár (12-86 ára).
Alls greindust 82 sjúklingar á Borgarspítala/
Sjúkrahúsi Reykjavíkur, 53 á Landspítala, 12 á
Landakotsspítala og 8 á Fjórðungssjúkrahúsinu
á Akureyri. Tafla II sýnir nýgengi milli ára og
sést þá fjölgun sjúklinga með BAH seinni hluta
tímabilsins, frá 4,8/100.000 íbúa/ár 1988-1992 í
6,9/100.000 íbúa/ár 1993-1997 sem reyndist vera
á mörkum þess að teljast tölfræðilega marktækt
(p=0,059). Mynd 1 sýnir mun í tíðni, dánarhlutfalli
og APACHE II stigum eftir árum. Dánarhlutfall
er lægra árin 1989-1990 og síðan aftur 1996-1997
en þessi ár eru meðal APACHEII stig einnig lægri
sem bendir til þess að þá hafi sjúklingar ekki verið
eins alvarlega veikir og hin árin.
Alls létust 62 sjúklingar úr þessurn sjúkdómi
á tímabilinu, eða 40%. Dánarhlutfall var lægra
seinni hluta tímabilsins (40,2% á móti 46,9%) en
sá munur var ekki tölfræðilega marktækur. Þeir
sem lifðu af höfðu marktækt lægri APACHE
II stig, hærra PaO,/Fi02 hlutfall og styttri legu-
tíma á sjúkrahúsi í samanburði við þá sem létust.
Meðallegutími á gjörgæsludeild var 21 dagur (±21
dagur) og meðallegutími á sjúkrahúsi var 39 dagar
(± 35 dagar). Lengsta lega á gjörgæsludeild var 127
dagar og lengsta lega á sjúkrahúsi var 166 dagar.
Alls þurftu 93% sjúklinga meðferð í öndunarvél
og tími í öndunarvél var að meðaltali 16,5 dagar
(±20 dagar). Lengsta meðferð í öndunarvél var
125 dagar. Síðustu tvö ár rannsóknarinnar var
hátíðniþeytiöndunarvél (high frequency jet ventil-
ation) var notuð í 12 tilfellum (dánarhlutfall 58%),
innandað nituroxíð (NO) var notað í einu tilfelli,
prostacyclín dreypi var notað í tveimur tilfellum
og grúfulega var notuð í 12 tilfellum (dánarhlutfall
33%). Einn sjúklingur fékk meðferð í hjarta- og
lungnavél (Extra corporal lung assist, ECLA) með
góðum árangri. Tafla III sýnir yfirlit um öndunar-
vélarmeðferð. Pegar fyrri og seinni hluti tímabils-
ins eru bornir saman sést mikil aukning á notkun
þrýstingsstýrðrar (pressure control) öndunarvélar-
meðferðar. Sjúklingar sem fengu þrýstingsstýrða
öndunarvélarmeðferð höfðu tölfræðilega mark-
tækt lægra dánarhlutfall (38,7%) en þeir sem
meðhöndlaðir voru með rúmmálsstýrðri öndun
(45,7%) þrátt fyrir lægra PaO,/Fi02 hlutfall.
Læknablaðið 2006/92 203