Læknablaðið - 15.03.2006, Blaðsíða 39

UMRÆÐA & FRÉTTIR / FRÁ LÆKNADÖGUM / BRÉF TIL BLAÐSINS
aði. Þetta stuðlaði að uppbyggingu þekkingar og
færni í heilbrigðiskerfinu og fjölgaði tækifærum
til vísindarannsókna og þjálfunar ungra vísinda-
manna. Ingileif sagði þekkingu, færni og sjálfstæði
rannsakenda, heiðarleika og vönduð vinnubrögð
vera lykilatriði. Vonandi leiddi þetta allt á end-
anum til þess að hér á landi gætum við búið við
bestu heilbrigðisþjónustu sem hægt væri að veita.
Siðferðileg álitamál mýmörg
Að máli Ingileifar loknu flutti Ólöf Ýrr Atladóttir
starfsmaður Vísindasiðanefndar framsögu um sið-
ferðilega hlið vísindarannsókna. Hún lagði áherslu
á að þótt við byggjum við traustar reglur um upp-
lýst og óþvingað samþykki þyrftu þær stöðugt að
vera til umræðu og læknar yrðu að hafa hugfast í
öllu rannsóknarstarfi að verja trúnaðarsamband
sitt við sjúklinga. Hún sagði að stöðugt skytu upp
kollinum margvísleg álitamál sem vörðuðu hluti á
borð við greiðslur til lækna fyrir rannsóknastörf,
þátttöku barna í lyfjarannsóknum, notkun lyf-
leysu, lyfjaerfðafræði og þannig mætti áfram telja.
Hvatti hún lækna til að fylgjast vel með heimasíðu Kristinn Tómasson og
Vísindasiðanefndar því þar væru birtar ýmsar regl- Gunnar Guðmundsson.
ur sem nefndin hefur sett um klínískar rannsóknir.
Slóð nefndarinnar er www.visindasidanefnd.is
Heimild
1. Lexchin J, Bero LA, Djulbegovic B, Clark O. Pharmaceutical
industry sponsorship and research outcome and quality:
systematic review. BMJ 2003; 326:1167-70.
í Lœknablaðinu sem kom út í byrjun febrúar gagn-
rýnir fyrrverandi landlæknir Hagstofuna fyrir að
reikna útgjöld til heilbrigðismála á rangan hátt og
fá þannig óeðlilega háa útkomu. Telur hann ekki
um neina sóun að ræða í rekstri heilbrigðisþjón-
ustunnar.
Líta má á rnálið frá nokkuð öðru sjónarhorni.
Fyrir nokkrum árum gaf The Fraser Institute í
Kanada út mat á heilbrigðiskerfum OECD-land-
anna. Stofnunin bendir á að í Kanada fer um
42,5% útgjalda til að þjóna fólki eldra en 65 ára.
Hver einstaklingur á þeim aldri þarf fimm sinnum
meiri þjónustu að meðaltali en þeir í yngri aldurs-
flokkunum.
Fjöldi 65 ára og eldri er mjög misjafn í löndum
OECD. Hér á landi eru 11,7% mannfjöldans á
þessum aldri árið 2005. í Svíþjóð er þessi hópur
17,4%, á Ítalíu 19,4%. Meðalfjöldi 65 ára og eldri
er 14,6% innan OECD landa. Þessi aldurssam-
setning hefur því mikil áhrif á hve mikið kostar að
reka heilbrigðiskerfið og ætti því að vera okkur
hagstæð. Fraser Institute tekur því meðaltalið
og reiknar út að kostnaður við rekstur heilbrigð-
iskerfis landanna sé hæstur á íslandi og í Kanada
frá þessu sjónarmiði.
Spá OECD um hlutfall aldraðra hér á landi er
sú að árið 2015 verði þeir 13,9%, árið 2020 15,8%.
Að óbreyttu er því ljóst að kostnaður við rekstur
heilbrigðiskerfis okkar mun vaxa mjög mikið
næstu árin og verða kannski sá hæsti innan þessa
hóps ef ekki verður gripið til hagræðingar í rekstri
kerfisins.
Landspítali fær nærri þriðjung af því fé á fjár-
lögunt sem lagt er til. DRG-kerfið hefur verið
tekið í notkun í nágrannalöndum okkar en það
gildir eingöngu fyrir líkamlega bráðaþjónustu.
í Stokkhólmi er einkarekinn spítali sem þjónar
um 300 þúsund íbúum. Verð á DRG-einingu er
það lægsta í Svíþjóð, um 300 þúsund krónur, en
opinberu spítalarnir fá 10% hærra. Það vill svo
til að forstjóri spítalans er kollegi okkar, Birgir
Jakobsson. Á opinberu spítölunum í Svíþjóð hefur
kerfið einnig verið tekið upp og við það hefur
framleiðni aukist um 10-15% að mati sérfræðinga
OECD sem skoðuðu málið. Biðlistar hafa horfið.
Samkvæmt mínum útreikningum sem byggðir eru
á ársreikningi og upplýsingum fjármáladeildar
kostar DRG-einingin á Landspítala um 450 þús-
und krónur. Þurfum við því ekki að skoða rekstur
kerfis okkar?
Ólafur Örn
Arnarson
Höfundur er sérfræðingur í
þvagfæraskurðlækningum.
Læknablaðið 2006/92 215