Læknablaðið - 15.07.2006, Blaðsíða 3

RITSTJÓRNARGREINAR
Læknablaðið
THE ICELANDIC MEDICAL IOURNAL
www. laeknabladid. is
515 Að skima eftir ristilkrabbameini. Hvers vegna, hvernig og hvenær?
Ásgeir Theodórs
519 Sjúkdómsgreiningar: Trúverðug lýsing á heilbrigðisvanda eða
villandi hálfsannleikur?
Ludvig Guðmundsson
FRÆfllGREINAR
521 Skimun fyrir krabbameini í ristli og endaþarmi. Samvinna milli
stjórnmálamann og vísindamanna er nauðsynleg
Michael Bretthauer, Anders Ekbom, Nea Malila,Tryggvi Stefánsson,
Anders Fischer, Geir Hoff, Elisabete Weiderpass, Steinar Tretli,
Laufey Tryggvadóttir, Hans Storm, Iben Holten, Hans-Olov Adami,
NordlCC
Krabbamein í ristli og endaþarmi er eitt hið algengasta slíkra meina sem hrjáir
jarðarbúa og það er sérstaklega algengt á Norðurlöndunum. Sumstaðar í Evrópu
og Bandaríkjunum er ristilspeglun ráðlögð sem skimunaraðferð fyrir þessu krabba-
meini. Engar rannsóknir eru til á áhrifum aðferðarinnar á nýgengi, dánartíðni,
mögulega fylgikvilla eða neikvæð áhrif á almenning. Hér eru leidd rök að mikilvægi
samnorrænnar slembirannsóknar á skimun með ristilspeglun.
524 Birting íslenskrar fræðigreinar í erlendu tímariti
527 Algengi offitugreiningar hjá öryrkjum á íslandi 1992-2004
Sigurður Thorlacius, Sigurjón B. Stefánsson,
Laufey Steingrímsdóttir
Sé offita fyrsta sjúkdómsgreining örorkumats er hún að öllum líkindum meginorsök
örorkunnar. Frá 1992 til 2004 fjölgaði öryrkjum á Islandi með offitu sem fyrstu
sjúkdómsgreiningu í örorkumati marktækt meira en öryrkjum fjölgaði almennt.
Fjölgunin var líka mun meiri en hlutfallsleg fjölgun of feitra íslendinga frá árunum
1990 til 2002 því samkvæmt könnun Manneldisráðs hafði hlutfall fólks með offitu
aukist úr 6,5% í 12,4% meðal 15-80 ára karla en úr 8,5 í 12,3% meðal kvenna á
þessu tímabili.
533 Áhættuþættir og algengi ristruflana meðal íslenskra
karlmanna á aldrinum 45-75 ára
Guðmundur Geirsson, Gestur Þorgeirsson, Óttar Guðmundsson,
Guðmundur Vikar Einarsson
Þátttakendur voru 4000 karlmenn 45-75 ára gamlir. Þeir fengu spurningar til
að meta ristruflanir skv. alþjóðlegum kvarða (International Index of Erectile
Function), einnig var spurt um sjúkdóma, lyf og kynlífsheilsu. Svarhlutfall var
40,8%. Ristruflanir meðal þátttakanda reyndust algengar, 35,5% í yngsta hópnum
fá 21,6% karlmanna ristruflanir og 62,3% í elsta hópnum. Áhættuþættir auk aldurs
eru reykingar, sykursýki, hátt kólesteról, kvíði og þunglyndi.
7./8. tbl. 92. árg. júlí/ágúst 2006
Aðsetur
Hlíðasmára 8, 201 Kópavogi
Útgefandi
Læknafélag íslands
Læknafélag Reykjavíkur
Símar
564 4104 -564 4106 (fax)
Ritstjórn
Bryndís Benediktsdóttir
Engilbert Sigurðsson
Karl Andersen
Tómas Guðbjartsson
Þóra Steingrímsdóttir
Jóhannes Björnsson,
ábm. og ritstjóri
Ritstjórnarfulltrúi
Védís Skarphéðínsdóttir
vedis@lis.is
Auglýsingastjóri og ritari
Brynja Bjarkadóttir
brynja@lis.is
Blaðamaður
Hávar Sigurjónsson
havar@lis.is
Umbrot
Sævar Guðbjörnsson
saevar@lis.is
Upplag
1700
Áskrift
6.840,- m. vsk.
Lausasala
700,- m. vsk.
© Læknablaðið
Læknablaðið áskilur sér rétt
til að birta og geyma efni
blaðsins á rafrænu formi,
svo sem á netinu.
Blað þetta má eigi afrita
með neinum hætti, hvorki
að hluta né í heild án leyfis.
Prentun og bókband
íslandsprent ehf.
Steinhellu 10
221 Hafnarfirði
Pökkun
Plastpökkun ehf.
Skemmuvegi 8m
200 Kópavogi
ISSN: 0023-7213
Læknablaðið 2006/92 511