Læknablaðið - 15.07.2006, Blaðsíða 29

FRÆÐIGREINAR / RISTRUFLANIR
uðu könnuninni gefi skekkta mynd af þeim 60%
sem kusu að svara ekki. Til að meta hugsanleg
áhrif svörunar á hlutfall ristruflunar var ristruflun
greind eftir því hvernig og hvenær menn svöruðu.
I ljós kom að meðaleinkunn ristruflana var mjög
svipuð í öllum flokkum (19,9-22,0). Þetta er talið
vísbending um að vandamálið sem slíkt ráði engu
um það hvort menn svara eða ekki. Annað atriði
sem styður að um trúverðugan þverskurð af þjóð-
félaginu sé að ræða er að hlutfall karla sem reykja
daglega er sambærilegt því sem aðrar rannsóknir
hafa sýnt (13).
Niðurstöður sýndu að lægst svarhlutfall var
meðal einhleypra karlmanna. I svarendahópnum
er töluvert hærra hlutfall giftra/í sambúð heldur en
í þjóðskrá og þá um leið lægra svarhlutfall í hópi
einhleypra/fráskilinna. Samkvæmt þjóðskrá voru
74,2% karlmanna á aldrinum 45-75 ára kvæntir/í
sambúð en rúm 85% í svarendahópnum í könn-
uninni. Aðrar rannsóknir sýna að svarhlutfall er alla
jafna lægra hjá ungum einhleypum karlmönnum
sem hlotið hafa litla formlega menntun (14-16).
Lokaorð
Tíðni risvandamála er síst minna hérlendis en í
öðrum löndum. Um 35% íslenskra karlmanna á
aldrinum 45-75 ára hafa ristruflun á einhverju stigi.
Minnst ber á ristruflun meðal yngri karlmanna en
mest meðal þeirra eldri. Daglegar reykingar og
sykursýki auka mest líkurnar á ristruflun. Aðrir
marktækir áhættuþættir eru kólesteról, kvíði og
þunglyndi. Helstu áhættuþættir ristruflana eru
þeir sömu og fyrir hjarta- og æðasjúkdóma og því
gilda sömu almennu ráðleggingarnar til karlmanna
í báðum tilvikum, það er að reykja ekki, halda sér
í kjörþyngd og leitast við að halda blóðsykri og
blóðfitu innan eðlilegra marka.
í rannsókninni kom fram að kynlíf skiptir karl-
menn á öllurn aldri miklu rnáli. Margir karlmenn
eiga erfitt með að ræða kynlífsvanda við lækninn
sinn og læknar eiga sjaldan frumkvæðið að um-
ræðu um ristruflanir. Jafnframt kom í ljós að þeir
fáu sem leituðu eftir aðstoð fengu í flestum til-
vikum einhverja bót.
Þakkír
Við viljurn þakka lyfjafyrirtækinu Pfizer fyrir fjár-
hagslegan stuðning við rannsóknina.
Heimildir
1. NIH Consensus Developmenl Panel on Impotence: Impotence.
JAMA 1993;270:83-90.
2. Prins J, Blanker MH, Bohnen AM, Thomas S, Bosch JL.
Prevalence of erectile dysfunction: a systematic review of
population-based studies. Int J Impot Res 2002; 14:422.
3. Feldman HA, Goldstein I, Hatzichristou DG, Krane RJ.
McKinlay JB. Impotence and its medical and psychosocial
correlates, results of the Massachusetts Male Aging Study. J
Urol 1994;151:54-61.
4. Seftel AD, Sun P, Swindle R. The prevalence of hypertension,
hyperlipidemia, diabetes mellitus and depression in men with
erectile dysfunction. J Urol 2004; 171:2341.
5. Shabsigh R, Perelman MA, Lochcard DC, Lue TF, Broderick
GA. Health issues of men: prevelance and correlates of
erectile dysfunction. J Urol 2005;174:662-7.
6. Hreiöarsson A, Ásbjömsdóttir NB, Einarsson GV, Jensdóttir
SY, Jóhannesson A. Prevalence of erectile dysfunction in an
outpatient population of men with diabetes - relationship to
glycemic control. Int J Impot Res 2003; 15, suppl. 6.
7. Rosen RC, Capelleri JC, SmithMD, Lipsky JPena BN.
Development and evaluationa of an abriged, 5-item version
of the International Index of Erectile Function (IIEF-5) as a
diagnostic tool for errectile dysfunction. Int J Impot Res 1999;
11:5 9-74.
8. SPSS (2001). Answer Tree 3.0 User's guide. Chicago: SPSS
Inc.
9. SPSS (1999). AnswerTree Algorithm Summary. Technical
Report ATALGWP-0599. Chicago: SPSS Inc.
10. Chiurlia E, D’Amico R, Ratti C, Granata AR, Romagnoli R.
Modena MG. Subclinical coronary artherosclerosis in patients
with erectile dysfunction J Am Coll Cardiol. 2005; 46:1503-6.
11. Esposito K, Giugliano F, Di Palo C, Giugliano G, Marfella
R, DAndrea F, et al. Effect of lifestyle changes on erectile
dysfunction in obese men: a randomized controlled trial.
JAMA 2004; 291:2978.
12. Shabsigh R, Perelman MA, Laumann EO, Lockhart DC.
Drivers and barriers to seeking treatment or erectile
dysfunction: a comparison of six countries. BJU Int 2004; 94:
1055.
13. Lýðheilsustöð. Umfang reykinga - samantekt 2004. Sótt 6.
nóvember 2005 af www.lydheilsustod.is/media/tobaksvarnir/
rannsoknir//13448_tobak_arsskyrsla_191104.pdf
14. Fowler FJ Jr. Nonresponse Bias in mail Surveys of Health Plan
Members. Proceedings of the American Statistical Association,
Section on Survey Research Methods. Alexandria, VA:
American Statistical Association 1998:576-80.
15. Lasek RJ, Barkley W, Harper DL, Rosenthal GE. An
Evaluation of the Impact of Nonresponse Bias on Patient
Satisfaction Surveys. Medical Care 1997; 35:646-52.
16. McHorney CA, Kosinski M, Ware JE. Comparisons of the
Costs and Quality of Norms for the SF-36 Health Survey
Collected by Mail Versus Telephone Interview: Results from a
National Survey. Medical Care 1994; 32:551-67.
Læknablaðið 2006/92 537