Læknablaðið - 15.05.2008, Side 50

UMRÆÐUR 0 G
SJÚKRASKRÁR
F R É T T I R
Óviðunandi ástand
Umræður og undirbúningur að heildstæðri rafrænni sjúkraskrá hafa staðið árum saman. Skýrslur hafa verið skrifaðar,
ráðstefnur haldnar og kerfi hafa verið sett upp en staðan í dag að áliti þeirra lækna sem Læknablaðið hefur rætt við er
einfaldlega óviðunandi. „Erum allt að áratug á eftir í þróun þessara mála/' segir einn viðmælanda Læknablaðsins. Nýtt
frumvarp heilbrigðisráðherra um rafræna sjúkraskrá liggur nú fyrir og má búast við að það verði lagt fram í haust.
Aðgangur og skráning sjúkraupplýsinga um sjúklinga á helstu sjúkrastofnimum landsins er í ólestri. Rafræn kerfi
í notkun í eru mörg og aðgangur á milli þeirra þunglamalegur en þó er ekki nema hluti upplýsinga á rafrænu formi
því enn eru í mörgum tilfellum færðar skýrslur á pappír. Þetta eykur líkur á því að mikilvægar sjúkraupplýsingar um
sjúklinga komist ekki til skila þegar ákvarðanir um meðferð eru teknar.
Rafræn samskipti milli heilsugæslunnar og sjúkrahúsanna eru lítil og aðgangur að sjúkrarskrárupplýsingum á milli
þessara tveggja stærstu aðila í heilbrigðiskerfinu er mjög svo takmarkaður. Sjúkraskrárkerfið Saga sem verið hefur í
þróun um nokkurra ára skeið hefur alls ekki staðið undir væntingum.
í umræðu undanfarin misseri um rafræna sjúkraskrá og aðgang að upplýsingum um sjúklinga hefur persónuvernd
skipað verðugan sess en að áliti þeirra sem Læknablaðið ræddi við hefur sú umræða tafið framgang málsins og spurt er
hvort ekki sé mikilvægast að læknar hafi greiðan aðgang að öllum nauðsynlegum upplýsingum þegar á þarf að halda.
Frá því í fyrra hefur nefnd á vegum heilbrigðisráðherra unnið að samningu nýs frumvarps um rafræna sjúkraskrá
og var jafnvel búist við að það yrði lagt fram á yfirstandandi þingi. Dögg Pálsdóttir er formaður nefndarirtnar og sagði
hún í samtali við Læknablaðið að nefndin hefði lokið störfum og skilað af sér frumvarpinu til heilbrigðisráðherra fyrir
tveimur vikum. Ólíklegt verður að telja að frumvarpið verið lagt fram í vor þar sem samkvæmt þingsköpum skulu
stjórnarfrumvörp lögð fram fyrir 1. apríl. Líklegra verður að telja að frumvarpið verði lagt fram í haust.
Hávar Sigurjónsson
Birna Jótisdóttirformaður
Læknafélags íslands.
Trúnaður milli læknis og sjúklings
„í umræðu um rafræna sjúkraskrá er mér umhug-
að um að halda mig við grundvallaratriðin og það
sem ég tel mikilvægast er að tryggja að aðgangur
að upplýsingum í rafrænni sjúkraskrá sé takmark-
aður við heilbrigðisstarfsmenn og hagsmunir
sjúklinga ráði ferðinni," segir Bima Jónsdóttir
formaður Læknafélags íslands.
„Við læknar verðum að gera okkur grein fyrir
því að endanlegar ákvarðanir um þetta eru ekki í
okkar höndum, heldur stjórnmálamannanna, og
ég ber ugg í brjósti um að stjómvöld myndu fá
óviðráðanlega þörf til að valsa um með þessi gögn
til að draga út úr þeim upplýsingar í nafni „hag-og
heilbrigðisstjórnunar".
Bæði læknar og sjúklingar verða að geta treyst
því að sjúkraskráin sé trúnaðargagn á milli þeirra
og engra annarra. Trúnaður lækna er fyrst og
fremst við sjúklingana og við verðum að gæta
að því að þeir sem selja sjúkraskrárkerfin og þeir
sem kaupa þau eru hvorki læknar né sjúklingar
heldur sölumenn og stjórnmálamenn. Ég hef orðið
vitni að svo gegndarlausri sölumennsku á þessu
sviði að mér hefur orðið um og ó, ekki síst vegna
þess að sölumennskan gengur öll út á að stjóm-
málamennirnir eiga að spara svo og svo mikið
með því að kaupa þetta kerfið en ekki hitt. Þama
verðum við sem fagmenn og gæslumertn trúnaðar
við sjúklinga að gæta vel að okkur og láta ekki
þyrla moldryki í augu okkar og missa sjónar á að-
alatriðinu."
Bima segir að grundvallarreglan eigi að vera
sú að allar upplýsingar eigi að fara í sjúkraskrá og
hún eigi að vera aðgengileg fagfólki í heilbrigð-
isstéttum. Sjúklingur verði hins vegar að hafa
rétt til að neita því að ákveðnar upplýsingar fari í
sjúkraskrána.
„Upplýsingar um geð- og kynheilsu eru við-
kvæmar fyrir þorra fólks og því þarf að ganga
mjög varlega um þær. Mín skoðun er engu að
síður sú að til þess að rafræn sjúkraskrá nái til-
gangi sínum þurfi hún að vera opin og aðgengileg
læknum og öðm fagfólki í heilbrigðisþjónustunni.
Engu að síður verður að virða ákvörðunarrétt
sjúklingsins til að neita því að ákveðnar upplýs-
ingar fari í sjúkraskrá. Flann verður að hafa fullan
rétt til þess en hann þarf að hafa fmmkvæði að
því," segir Birna Jónsdóttir.
402 LÆKNAblaöið 2008/94