Læknablaðið - 15.02.2010, Síða 12

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
Fjöldi innlagna á gjörgæslu
Tímabil
Mynd 1. Innlagnir
sjúklinga með HlNl
inflúensusýkingu á
gjörgxsludeildir Landspítala
og Sjúkralnissins á
Akureyri.
fengu mjög alvarlega lungnabólgu og brátt
andnauðarheilkenni (acute respiratory distress
syndrome, ARDS) og margir fengu auk þess
fjöllíffærabilun. Dánartíðni gjörgæslusjúklinga var
há eða 40% í Mexíkó,1214% í Ástralíu og Nýja-
Sjálandi13 og 14% í Kanada.14
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna
tíðni, eðli og umfang sjúkdómsins á íslenskum
gjörgæsludeildum á þremur mánuðum á seinni
hluta ársins 2009. Einnig voru könnuð afdrif
sjúklinganna 28 dögum eftir greiningu.
Efniviður og aðferðir
Tilskilin leyfi til að framkvæma þessa rannsókn
fengust hjá Vísindasiðanefnd, Persónuvernd,
framkvæmdastjórum lækninga á Landspítala og
Sjúkrahúsinu á Akureyri. Ekki var gerð krafa um
upplýst samþykki í þessari rannsókn þar sem
engin inngrip voru gerð í meðferð. Rannsóknin
var gerð á öllum þremur gjörgæsludeildum
á íslandi, tveimur á Landspítala og einni á
Sjúkrahúsinu á Akureyri, samtals með 25 rúm.
Aldursdreifing sjúklinga
c
Aldursbil í árum
Mynd 2. Aldursdreifing sjúklinga með HlNl inflúensu á gjörgæsludeildum á Landspítala og
Sjúkrahúsinu á Akureyri.
Allir sjúklingar sem lögðust inn á einhverja
ofangreindra gjörgæsludeilda (börn og fullorðnir)
vegna staðfestrar inflúensu A (HlNl) á tímabilinu
23. maí til 1. desember 2009 voru teknir með í
rannsóknina. Inflúensa A (HlNl) var staðfest
með fjölliðunarhvarfi (reverse transcriptase-
polymerase chain reaction, RT-PCR) hjá öllum
sjúklingunum.
Upplýsingum um eftirfarandi var safnað úr
sjúkraskrá: aldur, kyn, hæð, þyngd, sjúkrahús,
sjúkdómsgreiningu, undirliggjandi sjúkdóma,
líkamshita, blóðþrýsting, hjartsláttarhraða,
öndunartíðni, önnur flensueinkenni, súrefnisþörf,
blóðgös, blóðsölt, nýmastarfsemi, blóðgildi, aðrar
sýkingar í gjörgæslulegu, niðurstöður ræktana,
tíma frá fyrstu einkennum að innlögn, legutíma
á gjörgæslu, legutíma á spítala, dánarorsök,
dánardægur, fylgikvilla (fjöllíffærabilun, sýkla-
sóttarlost, blæðingar) og meðferð með veirulyfjum
(oseltamivir eða zanamivir), öðrum sýklalyfjum,
næringu, öndunarvél, æðavirkum lyfjum og
blóðskilun. Alþjóðleg matskerfi, APACHE II skor
(acute physiology and chronic health score), SAPS
II skor (simplified acute physiology score), RIFLE
skor (risk, injury, failure, loss of kidney function,
end stage kidney disease score) og SOFA skor
(sequential organ failure assessment), voru notuð
til mats á alvarleika veikinda sjúklinganna.15
Eftirfarandi teljast undirliggjandi sjúkdómar
í rannsókninni: alvarlegur kransæðasjúkdómur,
langvinn hjartabilun, lungnabilun, lifrarbilrm eða
nýrnabilun, sjúkdómar f heilaæðum, sykursýki,
offita (líkamsþyngdarstuðull (BMI) >30), krabba-
mein eða langvinn ónæmisbælandi meðferð.
Upplýsingar um háþrýsting, reykingar, þungun
eða barnsburð innan 30 daga frá upphafi veikinda
voru skráðar.
Meginendapunktur rannsóknarinnar var and-
lát innan 28 daga frá greiningu, en afleiddir
endapunktar voru tími í öndunarvél, legutími á
gjörgæsludeild og legutími á sjúkrahúsi.
Tölfræði og úrvinnsla gagna: Notast var
við einfalda lýsandi tölfræði. Meðalgildi og
staðaldreifing voru notuð um breytur með normal-
dreifingu en miðgildi og dreifing fyrir hinar.
Niðurstöður
Frá 25. september til 8. nóvember 2009 lögðust 16
sjúklingar inn á gjörgæsludeildir á íslandi vegna
lungnabólgu og staðfestrar inflúensu A (HlNl)
sýkingar (mynd 1 og tafla I). Þeir höfðu að meðaltali
verið veikir í þrjá og hálfan dag fyrir innlögn á
sjúkrahús og legið á sjúkrahúsi einn sólarhring fyrir
innlögn á gjörgæsludeild (tafla I). Sex sjúklingar
voru lagðir beint inn á gjörgæsludeild við komu
84 LÆKNAblaðið 2010/96