Læknablaðið - 15.02.2010, Blaðsíða 15

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
Tafla V. Samanburður á íslenskum niðurstöðum við samantektir annarra þjóða á gjörgæsiusjúkiingum með H1N1 inflúensu 2009.
Samanburður við önnur lönd
Heimild (númer) l’sland Nýja-Sjáland og Ástralia (13) Spánn (19) Kanada (14) Mexíkó (34) Mexíkó (12) Chíle (35)
Fjöldi sjúklinga í rannsókn 16 722 32 168 58 18 75
Meðalaldur
miðgildi 48 40 36 44 38 45
meðaltal 46 32
APACHE II (meðaltal) 20 14 20 20 15 14
Hlutfall karla 75% 48% 73% 33% 47% 50% 59%
Hlutfall barna 6% 30% 28%
Hlutfall sjúkrahúsinnlagna sem þurfa gjörgæslu 10-20% 19% 6,5% 5%
Legutími
Dagar frá upphafi veikinda að innlögn (miðgildi) 4 4 4 4 6 5
Legutími á gjörgæslu (dagar, miðgildi) 10 7 12 14*
Legutími á sjúkrahúsi (dagar, miðgildi) 16 12 12
Hlutfall ófrískra kvenna af gjörgæslusjúklingum 0% 9% 6% 8% 9
Öndunarvélameðferð 75% 65% 69% 81% 83% 67% 75%
Tími öndunarvélameðferðar (dagar, miðgildi) 13 8 10 12 15*
Hjarta- og lungnavél (ECMO) 12% 12% 0 4% 0 6%
Blóðskilun 19% 22% 9%
Dánartíðni 6% 14% 19% 14% 40% 39%
"Gildi byggt á miðgildi sjúklinga sem lifðu af gjörgæslulegu.
þjóðum sem þegar hafa birt tölur um slíkt.1214
Sjúklingar þeir sem lögðust inn á sjúkrahús
höfðu flestir haft einkenni í þrjá til fjóra daga
og þeir sem voru lagðir inn á gjörgæsludeild
höfðu að meðaltali legið irtni á sjúkrahúsi í
eirtn sólarhring fyrir innlögn á gjörgæsludeild.
Sex sjúklinganna voru þó það veikir að þeir
fóru beint á gjörgæslu eftir komu á spítala. Þeir
sem þörfnuðust gjörgæslumeðferðar veiktust
flestir mjög alvarlega og lágu margir í tvær til
þrjár vikur á gjörgæsludeild og sumir lengur.
Öndunarbilun vegna útbreiddrar lungnabólgu
og bráðs andnauðarheilkennis (acute respiratory
distress syndrome, ARDS) var mest áberandi
og þurftu flestir sjúklingarnir ekki eingöngu
hefðbundna öndunarvélameðferð heldur einnig
svokallaða viðbótarmeðferð. Viðbótarmeðferð,
eins og grúfulegu í öndunarvél, fullri vöðvalömun,
níturoxíð innöndun (nitric oxide) eða hjarta- og
lungnavél (ECMO, extra corporeal membrane
oxygenation) var beitt þegar ekki nægði að
gefa sjúklingum 80% súrefni með hefðbundinni
svokallaðri lxmgnaverndandi öndunarvélameð-
ferð til að halda uppi viðunandi súrefnismettun
í blóði. Lungnaverndandi öndunarvélameðferð
felst í að takmarka þrýsting í öndunarvegum (<30
cm H,ö), takmarka rúmmál andardráttar (<6
ml/kg), nota hæfilegan þrýsting í lok útöndunar
(PEEP, positive end expiratory pressure) og
forðast notkun á meira en 80% súrefni. Áberandi
vandamál hjá þessum sjúklingum var mikið
og seigt slím í berkjum sem ekki náðist
upp við venjulega berkjusogun. Stundum var
því nauðsynlegt að hreinsa öndunarvegi með
berkjuspeglun, jafnvel daglega.
Þótt öndunarbilun hafi verið mest áberandi
hjá sjúklingunum á gjörgæsludeild sýndu margir
þeirra merki um truflanir á starfsemi annarra
líffæra, svo sem bráða nýrnabilun, sýklasóttarlost
og truflun á storkukerfi eða meltingarvegi.23'
24 Þrír sjúklinganna sem urðu fyrir truflun á
nýrnastarfsemi þurftu á stöðugri blóðskilun að
halda. Hjá einum þeirra lagaðist nýmastarfsemi,
en hinir tveir fengu langvarandi nýrnaskaða
(Loss class samkvæmt RIFLE skilmerkjum). Ólíkt
þeim sem fá bráða nýrnabilun eftir sýklasótt virð-
ast inflúensusjúklingarnir sjaldnast hafa orðið
fyrir vökvaskorti eða blóðþrýstingsfalli. Truflun
í nýrnastarfsemi er vel þekkt í tengslum við
inflúensusýkingar og stafar mögulega,26 að
minnsta kosti að hluta til, af vöðvaniðurbroti
(rhabdomyolysis) með tilheyrandi hækkun á
kreatínkínasa og mýóglóbíni í sermi. Miklir
beinverkir og vöðvaverkir hafa verið áberandi
í þessum inflúensufaraldri og hefur háum
kreatínkínasa gildum verið lýst í tengslum við
inflúensu af stofni A.27'28 Mýoglóbín í sermi var
mælt hjá einum sjúklingi og reyndist hækkað en
LÆKNAblaðið 2010/96 87