Læknablaðið - 15.02.2010, Qupperneq 44

pétt ékvöröun
Reynsla sem treysta má2
CELEBRAT
(CELECOXIB)
Ábendingar Til meöhöndlunará einkennum slitgigtar, iktsýki og hryggikt. Ákvöröun um
aö ávísa sérhæfðum COX-2 hemli skal grundvallast á mati á heildaráhættu hvers
sjúklings. Skammtar og lyfjagjöf. Vegna þess aö hætta á hjarta- og æöasjúkdómum af
völdum celecoxibs getur hugsanlega aukist með auknum skömmtum og aukinni
meðferöarlengd, á meðferðartími aö vera eins stuttur og mögulegt er og nota á minnsta
virkan sólarhringsskammt. Endurmeta á reglulega þörf sjúklings fyrir verkjastillingu og
svörun við meöferð, einkum hjá sjúklingum með slitgigt. Slitgigt: Ráölagöur
sólarhringsskammtur er yfirleitt 200 mg einu sinni á sólarhring eöa skipt i tvo skammta.
Hjá sumum sjúklingum með ófullnægjandi linun einkenna getur veriö ávinningur í því aö
nota 200 mg tvisvar sinnum á sólarhring. Ef lækningalegur ávinningur hefur ekki náöst
eftir 2 vikur ætti aö íhuga önnur meöferóarúrræói. Iktsýki: Ráölagöur upphafs-
sólarhringsskammtur er 200 mg skipt í tvo skammta. Síðar meir má, ef þörf krefur, auka
skammtinn í 200 mg tvisvar á sólarhring. Ef lækningalegur ávinningur hefur ekki náöst
eftir 2 víkur ætti aö íhuga önnur meóferðarúrræöi. Hryggikt: Ráölagöur sólarhrings-
skammtur er 200 mg einu sinni á sólarhring eða skipt í tvo skammta. Hjá fáeinum
sjúklingum meö ófullnægjandi linun einkenna getur veriö ávinningur í því aö nota 400
mg einu sinni á sólarhring eöa skipt í tvo skammta. Ef lækningalegur ávinningur hefur
ekki náóst eftir 2 vikur ætti aö íhuga önnur meóferðarúrræöi. Ráölagóur hámarks-
skammtur á sólarhring, fyrir allar ábendingarnar, er 400 mg. Nota má Celebra meö eöa
án matar. Aldraðir: Eins og hjá íullorönum er ráölagöur upphafsskammtur 200 mg á
sólarhring. Síðar meir má, ef þörf krefur, auka skammtinn í 200 mg tvisvar á sólarhring.
Gæta skal sérstakrar varúöar hjá öldruóum sem eru innan við 50 kg aö líkamsþyngd.
Skerl lifrarstarfsemi: Hefja skal meöferð meö helmingi ráölagös skammts hjá sjúklingum
með staöfesta í meðallagi skerta lifrarstarfsemi sem hafa 25-35 g/1 af albúmíni í sermi.
Hvaö þennan sjúklingahóp varöar liggur einungis fyrir reynsla frá sjúklingum meö
skorpulifur. Skert nýmastarfsemi: Reynsla af notkun celecoxibs handa sjúklingum með
vægt til í meöallagi skerta nýmastarfsemi er takmörkuö og skal því meöhöndla slíka
sjúklinga meö varúö. Börn: Celecoxib er ekki ætlað bömum. Sjúklingar með skert
CYP2C9 umbrot: Gæta skal varúöar við gjöf celecoxibs handa sjúklingum, sem vitaö er
um eöa þarsem grunur leikurá að um skert CYP2C9 umbrot sé að ræöa, byggt arfgerð
eöa fyrri sögu/reynslu meö öðrum CYP2C9 hvarfefnum, þar sem hættan á
skammtaháöum aukaverkunum eykst. íhuga skal aö minnka minnsta ráölagöan
skammt um helming. Frábendingar Saga um ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju
hjálparefnanna. Þekkt ofnæmi fyrir sulphonamidum. Virkt ætisár eða blæöingar í
meltingarvegi. Sjúklingar sem hafa fengiö astma, bráöa nefslímubólgu, nefsepa (nasal
polyps), ofsabjúg, ofsakláöa eða annars konar ofnæmi eftir notkun asetýlsalisýlsýru eða
bólgueyðandi gigtarlyfja (NSAID) þar með taldir cyclooxygenasa-2 (COX-2) hemlar.
Meóganga og konur sem geta oróið þungaðar, nema notuö sé örugg getnaöarvöm. Hjá
þeim tveimur dýrategundum sem hafa verið rannsakaðar hefur komiö í Ijós aö celecoxib
getur valdiö vansköpunum. Hugsanleg áhætta fyrir þungaðar konur er ekki þekkt en ekki
er unnt aö útiloka hana. Brjóstagjöf. Alvarlega skert lifrarstarfsemi (albúmín í sermi < 25
g/l eða Child-Pugh 10). Sjúklingar með áætlaöa kreatínínúthreinsun < 30 ml/mín.
Bólgusjúkdómur í þörmum. Hjartabilun (congestive heart failure (NYHA ll-IV)).
Staöfestur hjartasjúkdómur vegna blóðþurrðar, sjúkdómar í útlægum slagæðum og/eöa
heilaæöa-sjúkdómur. Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur viö notkun Fylgikvillar í
efri hluta meltingarvegar (gatmyndun, sár eöa blæöingar) hafa komiö fram hjá
sjúklingum sem fengiö hafa meöferð með celecoxibi, og hafa stundum veriö banvænir.
Gæta skal varúöar hjá sjúklingum sem eru í mestri hættu á aö fá aukaverkanir frá
meltingarvegi í tengslum vió notkun bólgueyöandi gigtarlyfja (NSAID); aldraöir,
sjúklingar sem samhliöa nota önnur bólgueyöandi gigtarlyf eöa asetýlsalisýlsýru og
sjúklingar meó sögu um sjúkdóm í meltingarvegi t. d sár eöa blæðingu. Enn frekari
hætta er á aukaverkunum frá meltingarvegi (sár í meltingarvegi eöa aðrir fylgikvillar í
meltingarvegi) þegar celecoxib er notað samhliöa asetýlsalisýlsýru (jafnvel í litlum
skömmtum). I langtíma klínískum rannsóknum hefur ekki veriö sýnt fram á marktækan
mun hvaö varöar aukaverkanir á meltingarveg viö notkun sérhæfðra COX-2 hemla og
asetýlsalisýlsýru annars vegar og bólgueyðandi gigtarlyfja og asetýlsalisýlsýru hins
vegar. Forðast skal samtimis notkun celecoxibs og bólgueyöandi gigtarlyfja (NSAID),
sem ekki innihalda asetýlsalisýlsýru. Aukinn fjöldi alvarlegra hjarta- og aeðasjúkdóma,
aðallega hjartadrep, kom í Ijós í langtíma samanburöarrannsókn við lyfleysu hjá
sjúklingum með kirtilsepa (sporadic adenomatous polyps) sem fengu 200 mg tvisvar á
sólarhring eða 400 mg tvisvar á sólarhring af celecoxibi, samanborið við lyf leysu. Vegna
þess aö hætta á hjarta- og æöasjúkdómum af völdum celecoxibs getur hugsanlega
aukist með auknum skömmtum og aukinni meöferöariengd, á meðferöartími aö vera
eins stuttur og mögulegt er og nota á minnsta virkan sólarhringsskammt. Endurmeta á
reglulega þörf sjúklings fyrir linun einkenna og svörun við meóferö, einkum hjá
sjúklingum með slitgigt. Sjúklingar með marktæka áhættuþætti fyrir hjarta- og
æðasjúkdómum (t. d. háþrýsting, blóðfituhækkun, sykursýki, reykingar) á ekki aó
meöhöndla meö celecoxibi nema að vel athuguðu máli. Sértækir COX-2 hemlar koma
ekki í staö fyrirbyggjandi notkun acetýlsalicýlsýru gegn hjarta- og æöasjúkdómum af
völdum segareks, því þeir hamla ekki samloðun blóöflagna. Því skal ekki hætta meöferö
meö lyfjum sem hamla samloðun blóðflagna. Svo sem við á um önnur lyf sem hemja
nýmyndun prostaglandina hefur sést vökvasöfnun og bjúgur hjá sjúklingum sem nota
celecoxib. Því skal nota celecoxib meö varúð handa sjúklingum meö sögu um
hjartabilun, vanstarfsemi vinstri slegils eöa háþrýsting og hjá sjúklingum sem eru meö
bjúg af einhveni annarri ástæðu, vegna þess að hömlun prostaglandina getur haft för
meö sér versnandi nýmastarfsemi og vökvasöfnun. Einnig skal gæta varúöar hjá
sjúklingum sem nota þvagræsilyf eða geta af öörum orsökum verió í hættu á aö verða
fyrir blóöþurrð. Svo sem viö á um öll bólgueyðandi gigtariyf (NSAID), getur celecoxib leitt
til nýgengis háþrýstings eða versnunar á háþrýstingi sem þegar er til staöar, sem hvort
um sig getur leitt til aukinnar tíðni hjarta- og æðasjúkóma. Því skal fylgjast náiö með
blóðþrýstingi við upphaf meðferöar og á meðan meðferö stendur. Hjá öldruðum eru
meiri líkur á skertri nýma- eða lifrarstarfsemi og sér í lagi skertri hjartastarfsemi, og því
skulu læknar hafa viöeigandi eftirlit með sjúklingunum. Bólgueyöandi gigtartyf (NSAID),
þar meö talið celecoxib, geta valdið eiturverkun á nýru. í klínískum rannsóknum var sýnt
fram á aö celecoxib hefur svipuð áhrif á nýru og það bólgueyöandi gigtarfyf (NSAID) sem
miðaö var við. Þeir sjúklingar sem eru í mestri hættu á eiturverkun á nýru eru sjúklingar
sem hafa skerta nýmastarfsemi, eru með hjartabilun, eru með lifrarbilun og aldraöir.
Fylgjast skal náiö með þessum sjúklingum meöan á celecoxib meðferð stendur.í
tengslum viö notkun celecoxibs hefur veriö greint frá nokkrum tilvikum um alvarieg áhrif
á lifur, þar á meðal svæsinni lifrarbólgu (í sumum banvæn), drepi í lifur og lifrarbilun (í
sumum tilvikum banvæn eða krafðist lifrarígræöslu). í þeim tilvikum þar sem greint var
frá því hvenær áhrifin komu fram, komu flestar alvarlegustu aukaverkanimar á lifur fram
innan eins mánaöar frá því að meðferð með celecoxibi hófst. Ef starfsemi einhverra
ofannefndra líffæra versnar hjá sjúklingum á meðan á meðferð stendur, á aó gera
viöeigandi ráðstafanir og íhuga hvort hætta eigi meóferö meö celecoxibi. Celecoxib
hamlar CYP2D6. Enda þótt það sé ekki öflugur hemill þessa ensíms kann aö vera
nauösynlegt aö minnka skammta þeirra lyfja sem skömmtuð eru einstaklingsbundið og
umbrotna fyrir tilstilli CYP2D6. Gæta skal varúöar viö meöferö sjúklinga sem vitaö er aö
hafa lélega CYP2C9 ensímvirkni. Eftir markaðssetningu hefur verið greint frá
alvarlegum áhrifum á húö, sumum banvænum, þar með taliö skinnflagnings-bólgu,
Stevens-Johnson heilkenni og eitrunardrepi í húö í tengslum við notkun celecoxibs, en
þetta kemur örsjaldan fyrir. Svo virðist sem sjúklingar séu í mestri hættu fyrir þessum
aukaverkunum í byrjun meöferðar: í flestum tilvikum hafa þessi einkenni byrjaö aö koma
fram á fyrstu mánuöum meðferðar. Greint hefur veriö frá alvarlegu ofnæmi
(bráöaofnæmi og ofnæmisbjúg) hjá sjúklingum sem fengu celecoxib. Sjúklingar meö
sögu um ofnæmi fyrir sulphonamidum eða ofnæmi fyrir einhverju lyfi eru hugsanlega í
meiri hættu að fá ofnæmi. Hætta skal notkun celecoxibs strax og fram koma húöútbrot,
sár í slimhúö eða einhverjar aðrar vísbendingar um ofnæmi. Celecoxib getur dulið hita
og önnur merki um bólgu. Alvarlegar blæðingar hafa komið fyrir hjá sjúklingum sem
jafnframt nota warfarin. Gæta skal varúðar þegar celecoxib er notað samtímis warfarini
og öðrum blóðþynningarlyfjum til inntöku. Celebra 100 mg og 200 mg hylki innihalda
mjólkursykur (149,7 mg og 49,8 mg, talið í sömu röö). Sjúklingar með sjaldgæfan
arfgengan kvilla galaktósaóþol, Lapp laktasa skort eða glúkósa-galaktósavanfrásog
ættu ekki aö taka þetta lyf. Milliverkanir viö önnur lyf og aðrar milliverkanir
Lyfhrifamilliverkanir Fylgjast skal meö blóðstorkuvirkni, einkum fyrstu dagana eftir að
celecoxib meðferö hefst eða henni er breytt hjá sjúklingum sem nota warfarin eða önnur
blóðþynningarlyf, vegna þess að þessir sjúklingar eru í aukinni hættu á aö fá
blæðingafylgikvilla. Þess vegna er mikilvægt aö fylgjast vel meö prótrombíntíma INR hjá
sjúklingum sem nota blóðþynningarlyf til inntöku, sérstaklega fyrst eftir aö meöferö meö
celecoxibi hefst og þegar henni er breytt. Greint hef ur veriö f rá blæöingum í tengslum viö
lengingu prótrombíntíma, einkum og sér í lagi hjá öldruðum sjúklingum, sem nota
samtímis warfarin og celecoxib og hefur þetta í sumum tilvikum veriö banvænt.
Bólgueyöandi gigtarlyf geta dregið úr virkni þvagræsilyfja og háþrýstingslyfja. Eins og
viö á um bólgueyðandi gigtarlyf (NSAID), getur hætta á bráöri nýmabilun, sem venjulega
gengur til baka, aukist hjá sumum sjúklingum sem eru í hættu á skertri nýmastarfsemi
(t.d. sjúklingar með vessaþurrð eða aldraöir sjúklingar) viö samtímis notkun ACE hemla
eöa angíotensín II viðtakablokka og bólgueyöandi gigtarlyfja (NSAID), þar meö talið
celecoxib. Þess vegna á að gæta varúöar við samtímis gjöf þessara lyfja, sérstaklega
hjá öldruöum. Gefa á sjúklingum nægan vökva og íhuga eftirlit með nýmastarfsemi eftir
aö samhliða gjöf er hafin og reglulega þar á eftir. Á þaö hefur verið bent aö samtímis
notkun bólgueyðandi gigtarlyfja og ciclosporins eða tacrolimus geti aukiö eiturverkanir
ciclosporins og tacrolimus á nýru. Því skal fylgjast náið með nýmastarfsemi þegar
celecoxib er notaö samtímis öðru hvoru þessara lyfja. Nota má celecoxib samtímis litlum
skömmtum af asetýlsal isýlsýru en það kemur þó ekki í staö asetýlsalisýlsýru sem notuð
er til fyrirbyggjandi meðferðar við hjarta- og æðasjúkdómum. Eins og við á um önnur
bólgueyðandi gigtarlyf, benda rannsóknir til aö samtímis notkun celecoxibs og lítilla
skammta asetýlsalisýlsýru leiði til aukinnar hættu á sáramyndun í meltingan/egi og
öðrum fylgikvillum í efri hluta meltingan/egar, samanboriö viö celecoxib eitt og sér. Áhrif
á hæfni til aksturs og notkunar véla Sjúklingar sem finna fyrir sundli, svima eöa syfju
þegar þeir nota celecoxib eiga ekki að aka bifreið eða nota vélar. Aukaverkanir
(algengar) Sýkingar af völdum baktería og sníkjudýra: Skútabólga, sýkingar í efri hluta
öndunarvegar, þvagfærasýking. Ónæmiskerfi: Versnandi ofnæmi. Geðræn vandamál:
Svefnleysi. Taugakerfi: Svimi, ofstæling. Hjarta: Hjartadrep. Æðar: Háþrýstingur.
Öndunarfæri, brjósthol og miðmæti: Kokbólga, nefslimubólga, hósti, andnauð.
Meltingarfæri: Kviöverkir, niöurgangur, meltingartruflun, vindgangur, uppköst,
kyngingartregöa. Húð og undirhúð: Útbrot, kláöi. Almennar aukaverkanir og ástand
tengt ikomuleið: Flensulík einkenni, Bjúgur á útlimum/vökvasöfnun. Pakkningar og
verð: 1. janúar 2010: Hylki, hart 100 mg: 100 stk. (þynnupakkaö) 12.003 kr. Hylki, hart
200 mg: 10 stk. (þynnupakkað) 3.550 kr. Hylki, hart 200 mg: 20 stk. (þynnupakkaö)
5.271. kr. Hylki, hart 200 mg: 100 stk. (þynnupakkaö) 21.950 kr. Afgreiðslutilhögun: Lyfið
erlyfseöilsskylt. Greiöslufyrirkomulag: E.
Handhafi markaösleyfis: Rizer ApS, Lautrupvang 8, 2750 Ballerup, Danmörk.
Umboðsaöili á íslandi: Vistor hf., Hörgatúni 2,210 Garöabæ.
Samantekt um eiginleika lyfs er stytt í samræmi viö reglugerö um lyfjaauglýsingar.
Heimild: Celebra: Samantekt á eiginleikum lyfs, 12. júní 2009. www.lyfjastofnun.is
Heimildir: 1. Moore RA, Derry S, McQuay HJ. Cyclo-oxygenase-2 selective inhibitors
and nonsteroidal 1. anti-infl ammatory drugs: balancing gastrointestinal and
cardiovascular risk. BMC Musculoskeletal Disord 2007;8:73. 2. White WB, West CR,
Borer JS, Gorelick PB, Lavange L, Pan SX et al. Risk of cardiovascular 2. events in
patients receiving celecoxib: a meta-analysis of randomized clinical trials. Am J Cardiol
2007;99:91-8.