Læknablaðið - 15.11.2013, Blaðsíða 44

UMFJÖLLUN O G GREINAR
NÝJUNGAR í LÆKNISFRÆÐI
Notkun snjallsíma
til töku hjartalínurits
Rætt við Davíð 0. Arnar og Jens V. Kristjánsson um nýtt app
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson
Snjallsímar, blanda af síma og tölvu,
hafa náð gríðarlegri útbreiðslu á undan-
förnum árum. Þetta hefur gjörbreytt
samskiptamöguleikum og til viðbótar
hafa ýmis smáforrit (öpp) gert skráningu
upplýsinga, meðal annars líffræðilegra
mælinga, mögulega. Þannig er hægt að
skrá hluti eins og lífsmörk og sitthvað
fleira með til þess að gera litlum við-
bótarbúnaði.
Nýlega komu á markað tvö slík öpp þar
sem maður getur tekið upp einnar leiðslu
hjartalínurit á snjallsíma með einfaldri
hulsu eða hlíf sem er smellt utan um
símann. Tveir fingur eru settir hvor á sitt
rafskautið á hulsunni. Við það fæst einnar
leiðslu hjartarit sem er ígildi leiðslu I á tólf
leiðslu hjartariti. Hjartalínuritið er vistað
í símanum með appi og síðan má ýmist
sýna lækninum það í næstu heimsókn eða
jafnvel senda það á hann sem viðhengi
með tölvupósti. Þetta er í raun mjög einfalt
og handhægt í notkun.
Davíð O. Arnar hjartalæknir segir að
þessi einfalda nýja tækni eigi eftir að
gerbreyta möguleikum á greiningu á
orsökum hjartsláttaróþæginda og ekki er
ólíklegt að þessi nálgun eigi eftir að koma
í stað Holter-síritunar í þeim tilgangi í ná-
inni framtíð. Þessar hulsur eru fáanlegar
án tilvísunar frá heilbrigðisstarfsmanni og
öppunum er hlaðið niður án endurgjalds.
Þá segir Davíð að mælingar á ýmsum
öðrum líffræðilegum gildum séu einnig
mögulegar með snjallsíma, með til þess að
gera einföldum viðbótarbúnaði. Búast má
við verulegri þróun við alls kyns mæling-
ar á næstu árum, til dæmis á lífsmörkum
og blóðsykri. Þessar tækninýjungar og ný
rafræn nálgun sjúklinga og heilbrigðis-
starfsmanna kunna þannig að kalla á ger-
breytt samskipti læknis og sjúklings.
Breytingar i samskiptum sjúklings og læknis
„í þessum heimi aukinna rafrænna sam-
skipta kann það að verða óþarfi í vissum
tilfellum að sjúklingur hitti lækni, heldur
verði samskiptin rafræn. Við höfum
þegar öðlast ákveðna reynslu hvað þetta
varðar með fjarvöktun á gangráðum og
bjargráðum," segir Davíð. „í svoleiðis til-
fellum hefur sjúklingurinn tæki heima
hjá sér sem metur starfsemi gangráðsins
eða bjargráðsins með reglulegu millibili
án þess að sjúklingurinn verði þess einu
sinni var. Þessar upplýsingar eru síðan
sendar til okkar á lokað vefsvæði til mats.
Þetta getur sparað tíma og fyrirhöfn án
þess að koma niður á öryggi sjúklingsins.
Þvert á móti hefur þetta leitt til þess að
við verðum vör við ýmiss konar frávik í
starfsemi tækjanna fyrr en ef þeir kæmu
einungis til eftirlits á göngudeild gangráða
og bjargráða á 6-12 mánaða fresti.
Nálgun heilbrigðiskerfisins í sam-
skiptum við sjúklinga hefur verið mjög
íhaldssöm til þessa," segir Davíð. „Því er
ólíkt farið til dæmis í bankakerfinu og
víðar. Vitaskuld er starfsemin þar gerólík
en hjá okkur en ég hygg þó að margir
hafi verið skeptískir á það á fyrir svona
20 árum að mögulegt yrði að sinna vel-
flestri bankastarfsemi í rólegheitunum við
tölvuna heima hjá sér. Það er alveg klárt
að veikir einstaklingar munu áfram þurfa
að koma og hitta heilbrigðisstarfsmann
en við ýmiss konar eftirlit og einfaldari
vandamál gæti verið mál til komið að taka
upp annað vinnulag á næstu árum. Það er
rétt að sýna varkárni í þessu en ég tel að
læknar komist tæplega upp með að breyta
ekki sínu vinnulagi eftir því sem tæknin
þróast. Auðvitað kallar þetta líka á breytt
skipulag vinnu þar sem rafrænum sam-
skiptum verður ekki svo auðveldlega bætt
við þá vinnu sem er fyrir. Reyndar finna
læknar þegar fyrir því að erfitt er orðið að
sinna vaxandi verkefnum eins og tölvu-
póstsamskiptum í dagsins önn."
Gagnlegt til að meta
orsök hjartsláttaróþæginda
„Við höfum prufukeyrt þessa tækni, með
hjartalínuritin, hjá nokkrum sjúklingum
á síðustu mánuðum með góðum árangri.
Gæði upplýsinganna sem við höfum feng-
ið eru fín. Þar sem um er að ræða einnar
leiðslu hjartalínurit getur þó verið erfitt
í vissum tilvikum að greina hvort takt-
truflun með gleiðum QRS-samstæðum er
af gátta- eða sleglatoga. Það liggur í loftinu
að ýmsar nýjungar af þessu tagi munu
á næstu árum gerbreyta möguleikunum
á því hvernig við stundum læknisfræði.
Tvö fyrirtækið hafa markaðssett þennan
búnað, bæði bandarísk, AliveCor í San
Francisco og ECG Check í Salt Lake City.
í fyrstu var eingöngu hægt að nota hann
við nýjar tegundir iPhone-síma en nú er að
koma á markað búnaður frá AliveCor sem
hægt er að nota með Android og iOS-stýri-
kerfum. Þessi búnaður verður fáanlegur
hérlendis innan skamms og mun kosta um
það bil 19.900 krónur. Sem stendur taka
Sjúkratryggingar ekki þátt í þeim kostn-
aði. Svo verður til viðbótar á einhvern hátt
að verðleggja tíma heilbrigðisstarfsmanna
532 LÆKNAblaðið 2013/99