Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.01.2013, Page 47

Frjáls verslun - 01.01.2013, Page 47
FRJÁLS VERSLUN 1. 2013 47 óna Valgerður Kristjánsdóttir, for maður Landssambands eldri borgara, segir að núverandi kerfi sé fátæktargildra og mikil reiði sé á meðal félagsmanna sinna yfir því að aldraðir með lífeyrisrétt fái stór skertan ellilífeyri frá Tryggingastofnun. Hún segir ennfremur mikla óánægju með að tekjuháir ellilífeyrisþegar með lífeyrisréttindi greiði meira til dvalar­ eða hjúkrunarheimila og „greiði niður“ vistina fyrir þá sem ekkert hafa greitt í lífeyrissjóði. „Þessi tekjutenging er fátækargildra sem aldraðir eru lentir í og það er ekki mögulegt að komast út úr henni nema hætta að skerða lífeyri umfram lágmarkið. En það kostar ríkið peninga,“ segir Jóna Valgerður. „Það er ekki fyrr en lífeyrisréttindin eru orðin verulega mikil að lífeyrisþeginn nýtur sparnaðarins í lífeyrissjóði sínum í einhverjum mæli.“ Jóna Valgerður segir að starfshópur um endurskoðun almannatrygginga, sem Lands samband eldri borgara á aðild að, hafi lagt fram tillögur um að draga úr skerð­ ingunni í áföngum á næstu fjórum árum en sú áætlun hafi ekki enn komist inn á fjárlög. Núna hafi ríkisstjórnin afgreitt frumvarp um þessi mál og segir Jóna Valgerður afar litlar líkur á að það verði afgreitt á Alþingi þar sem um svo stórt mál er að ræða. Bent hefur verið á að í raun sé ekkert frá öldruðum tekið þótt ellilífeyrir Trygg­ ingastofnunar skerðist með aukn um lífeyrissparnaði aldraðra. Jóna Val gerð ur segir að ekki fari á milli mála að elli líf eyris ­ þegar hafi misst tekjur frá Trygg inga stofnun vegna tekjutenginga og að þær hafi raunar verið hertar í tíð núverandi ríkisstjórnar. „Lífeyrissparnaðurinn skilar sér ekki auka­ lega við ellilífeyrinn þegar á að taka hann út. Munurinn á milli þeirra sem hafa lagt í lífeyrissjóði og þeirra sem það hafa ekki gert er of lítill upp að 300 þúsund krónum á mánuði í lífeyristekjur. Þess vegna segja margir ellilífeyrisþegar að lífeyris sparn að ur­ inn þeirra sé í reynd orðinn sparn aður fyrir ríkissjóð.“ Jóna Valgerður spáir því að minnst tuttugu ár líði áður en hægt verður að tala um heildstætt lífeyriskerfi í landinu. „Það sitja ekki allir ellilífeyrisþegar við sama borð og tilraunir til að koma öllum að borðinu hafa vakið óánægju – og jafnvel leitt til dóms­ mála.“ Hún segir að eftir áratuga greiðslur í lífeyris sjóð fái eigandi lífeyrissparnaðar aðeins 20 þúsund krónum meira í vasa pen­ inga á mánuði þegar hann fer á hjúkr­ unar­ eða dvalarheimili en sá sem á engan lífeyrissparnað. Sá fyrrnefndi fær að halda eftir 70 þús. kr. á mánuði af lífeyristekjum sínum í ráðstöfunarfé en sá sem ekkert hefur sparað fær 50 þús. kr. á mánuði í vasapening frá Tryggingastofnun. Kerfið er tvöfalt og á meðan svo er kemur upp togstreita. Annars vegar er grunnlífeyrir og bætur frá Tryggingastofnun ríkisins. Hins vegar eru svo lífeyrisréttindin sem fólk öðlast með því að borga í lífeyrissjóð á langri starfsævi. Eðlilega eru þessi réttindi mjög breytileg eftir lífeyrissjóðum, starfsstéttum og þátttöku á vinnumarkaði. Grunnlífeyrir Tryggingastofnunar ríkisins getur núna mestur orðið 210.992 kr. á mán­ uði, 180.691 kr. í ráðstöfunartekjur eftir skatta, og þá fyrir fólk sem býr eitt. Hæstur getur ellilífeyririnn með lyfja­ og lækniskostnaði og uppbót vegna rekstrar bifreiðar hjá hreyfihömluðum orðið 231.453 kr. á mánuði hjá þeim sem búa einir og nam hann 271.625 kr. í desember sl. með desemberuppbót. Hjá þeim sem búa ekki einir er hámarksupphæð fyrir utan upp­ bætur um 175 þúsund kr. á mánuði. Heimavinnandi safnar til dæmis ekki í opinbera lífeyrissjóði og sjálfstæðir vinnu­ veitendur hafa stundum „sparað“ sér líf­ eyrisgreiðslurnar. Lífeyriseign á Íslandi er raunar með því mesta sem gerist í heiminum – en réttindin breytileg. fátæKtargiLdra jÓna ValGERðuR kRiStjÁnSdÓttiR, foRmaðuR landSSamBandS EldRi BoRGaRa Það er ekki mögulegt að komast út úr þessari fátæktargildru nema hætta að skerða lífeyri umfram lág- markið en það kostar peninga. Lífeyrissparnaður er núna fyrst og fremst orðinn sparnaður fyrir ríkið. Jóna Valgerður Kristjánsdóttir, formaður Landssambands eldri borgara. „Þessi skarpa tekju tenging er fá­ tæktargildra sem aldraðir eru lentir í og það er ekki mögu legt að komast út úr henni nema hætta að skerða líf eyri umfram lág­ markið.“ Grunnlífeyrir Trygg ­ ingastofnunar rík­ i s ins getur núna mestur orðið 210. 992 kr. á mán uði, eða 180.691 kr. í ráðstöf unartekjur eftir skatta.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Frjáls verslun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.