Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2000, Side 44

ÁGRIP ERINDA / XIV. ÞING FÉLAGS (SLENSKRA LYFLÆKNA
gefur uppælýsingar um vatns- og saltmagn það sem inn er tekið og
loks fæðumagn það sem neytl er.
Niðurstöður: Niðurstöður okkar benda til þess að langreyðurin láti
frá sér um 1.020 lítra af þvagi og éti 1.250 lítra af krilli á sólarhring
og sandreyðurin á sama hátt 660 og 815 lítra.
E 68 Líkamsvísar við fæðingu og blóðsykurgildi síðar á ævinni
Bryndís E. Birgisdóttir1, Ingibjörg Gunnarsdóttir', Helgi Sigvaldason2,
Gunnar Sigurðsson2,3, Guðmundur Þorgeirsson24, Inga Þórsdóttir1,
Vilmundur Guðnason2, Rafn Benediktsson23
Frá 'rannsóknastofu í næringarfræði við Landspítala og matvælafræðiskor HÍ,
'Hjartavernd, 'Landspítala Fossvogi, 4Landspítala Hringbraut
Netfang: beb@hi.is
Inngangur: Fjöldi erlendra rannsókna hafa bent lil tengsla milli
fósturþroska og algengra sjúkdóma á miðjum aldri, til dæmis sykur-
sýki af gerð 2. Markmið okkar var að kanna þessi tengsl hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Urtak var 2.423 karlar og 2.405 konur fædd í
Reykjavík og nágrenni 1914-1935 og tóku þátt í hóprannsókn
Hjartaverndar 1967-1997. Upplýsingar um þyngd og lengd við fæð-
ingu fengust úr skýrslum ljósmæðra á Þjóðminjasafni. Blóðsykur
var mældur 90 mínútum eftir inntöku 50g af glúkósa. Hæð og þyngd
var einnig mæld. Einstaklingar með sykursýki af gerð 1 og tvíburar
voru undanskildir í úrvinnslu. I þessari frumúrvinnslu var beitt svip-
uðum tölfræðiaðferðum og aðrir hafa notað.
Niðursföður: Hópnum var skipt í fjögur aldursbil. þrjá hefðbundna
flokka líkamsþyngdarstuðuls (LÞS eða Body Mass Index) og sex
fæðingarþyngdarflokka. Tafla I sýnir meðal 90 mínútna sykurgildi í
mmól/1 og leitni hjá körlum og konum á aldrinum 46-55 ára en tafla
II er samantekt á marktækri leitni í öllum aldurshópum.
Tafla I.
Fæðingarþyngd
<2500g 3000g 3500g 4000g 4500g >4500g P fyrir leitni
Karlar LÞS* <25 5,5 5,6 5,4 5,3 5,4 5,2 NS**
LÞS -30 5,6 6,0 6,1 5,7 5,5 5,0 <0,001
LÞS >30 7,4 6,0 7,4 6,6 5,8 5,4 <0,03
Konur LÞS <25 5,8 5,6 5,6 5,5 5,6 5,5 NS
LÞS -30 6,5 5,4 5,6 5,6 5,4 5,7 NS
LÞS >30 5,8 5,6 6,5 6,3 6,2 Á6 NS
* LÞS = líkamsþyngdarstuöull (Body Mass Index); ** NS = non significant
Tafla II.
Aldur
Karlar/konur <46 46-55 56-65 >65
LÞS <25 *-------------------2------------
LÞS -30 *
LÞS >30**
* marktæk leitni hjá körlum: ° marktæk leitni hjá konum; ** LÞS = líkamsþyngdarstuöull
(Body Mass Index)
Marktæk fylgni var milli fæðingarþyngdar og fastandi sykurs hjá
körlum 46-55 ára (r=-0,041: P<0,05) en ekki öðrum aldurshópum. Á
sama hátt reyndist einungis marktæk fylgni milli fæðingarlengdar
og fastandi sykurs hjá körlum 46-55 ára (r=-0,051: p<0,02) en ekki
öurum.
Álykfanir: Tengsl grófra vísa um fósturvöxt við blóðsykurgildi síðar
á ævinni virðast veik og ósjálfkvæm á Islandi.
E 69 Breytingar á insúlínþörf og blóðsykurstjórnun sykur-
sjúkra kvenna á meðgöngu
Þóra Jónsdóttir1, Ástráður B. Hreiðarsson12, ReynirT. Geirsson3
Frá ‘lyfjafræðideild HÍ, 2göngudeild sykursjúkra og ’kvennadeild Landspítala
Hringbraut
Netfang: astradur@rsp.is
Markmið: Á íslandi eru að meðaltali sex til átta þungaðar konur
með tegund 1 sykursýki á hverju ári. Þær koma langflestar til eftir-
lits á göngudeild sykursjúkra og í mæðravemd á kvennadeild Land-
spítala Hringbraut.
Sannað þykir að hár blóðsykur á meðgöngu tengist hærri dánar-
tíðni og verri útkomu hjá börnum og jafnvel mæðrum víða um
heim. Hætta er á fósturgöllum, að börn verði mjög stór eða fæðist
fyrir tímann. Því er mjög mikilvægt að sykursjúkar konur hafi góða
stjórn á blóðsykri áður en þungun verður og í meðgöngunni sjálfri.
Markmið rannsóknarinnar var að athuga hvemig insúlínþörf og
blóðsykurstjórnun kvenna með tegund 1 sykursýki breyttist yfir
meðgöngu.
Efniviður og aðferðir: Urtakið var valið þannig að skoðaðar vom all-
ar sykursjúkar konur sem vom í eftirliti á göngudeild sykursjúkra og
í mæðravernd á kvennadeild Landspítalans á tímabilinu 1987-1999.
Alls voru 28 konur í lokaúrtakinu. Aðeins var litið á síðustu
meðgöngu þeirra kvenna sem áttu fleiri en eitt barn á tímabilinu til
að forðast skekkju af því að meta sömu konuna tvisvar. Konumar
mældu sjálfar hjá sér blóðsykur, oftast fjómm sinnum á dag, og
breyttu insúlínskammti í samræmi við þær mælingar.
Niðursföður og ályktanir: Hægt var að skipta rannsóknarhópnum í
tvennt: konur sem lítið þurftu að breyta insúlínskammti yfir með-
gönguna (n=7; 25%) og þær sem þurftu að auka insúlínskammt
(n=21; 75%). Einkennandi ferill hjá þeim konum sem breyting varð
hjá á insúlínskammti lýsti sér með minnkaðri insúlínþörf í byrjun
meðgöngu, síðan kom stöðugt tímabil en undir lok meðgöngunnar
jókst insúlínskammturinn (Z=-4,374; p<0,001). Meðalinsúlín-
skammtur jókst úr 45,3 einingum ±15,0 (SD) fyrir meðgöngu, í 61,3
einingar ±20,0 (p<0,01) á síðasta þriðjungi meðgöngunnar. Alls
sýndu 10 konur fall í insúlínþörf undir lok meðgöngu.
Sautján börn (60%) voru stór og feit (Ponderal index>2,75
g/cm') og 70% barnanna voru tekin með keisaraskurði.
Flestar konurnar höfðu nokkuð góða blóðsykurstjómun fyrir
meðgönguna, meðal HbAic var 7,4±1,9% (viðmiðunargildi 4,9%-
5,9%) og lækkaði HbAk í 6,1±1,1% að meðaltali á meðgöngu.
E 70 Fastandi blóðsykur í háræðaheilblóði sem áhættuþáttur
kransæðadauða og dauða af öllum orsökum
Sigurjón Vilbergsson1'2, Helgi Sigvaldason1, Vilmundur Guðnason',
Gunnar Sigurösson1-3, Rafn Benediktsson13
Frá 'Rannsóknarstöð Hjartaverndar, "Sentralsjúkrahúsinu í Austur-Agder fylki,
Noregi, ’Landspítala Fossvogi
Netfang: svilberg@c2i.net
Inngangur: Samkvæmt hóprannsókn Hjartaverndar er sykursýki
mikilvægur áhættuþáttur kransæðadauða. Sykurþolspróf hefur ver-
ið helsta greiningaraðferðin en framkvæmd þess er erfið og mark-
vísi slök. Erlend samtök (ADA/WHO) leggja til ný skilmerki grein-
ingar sykursýki, sem leggja meiri áherslu á fastandi blóðsykur. Til-
gangur þessarar rannsóknar var að skoða sérstaklega fastandi blóð-
sykur Islendinga með tilliti til dánartíðni.
42 Læknablaðið 2000/86