Listin að lifa - 01.03.2004, Síða 68

Þær klæða hvor aðra, Sigurborg og Skeifa. Myndin er tekin af
þeim vinkonum 1970, sama ár og Sigurborg keppti á lands-
mótinu. Þá tíðkaðist að vera með frekar stutt í ístöðunum,
en þetta hefur breyst á síðari árum.
Haustið áður en hann dó fóruð þið í einskonar
kveðjuferð um landið.
„Já, við fórum á slóðir ættfólks hans fyrir austan, einnig
á slóðir míns fólks norður í Strandasýslu. í kirkjugarðinum
á Kollafjarðanesi gengum við að leiði föður míns. Þegar
við stóðum þar var eins og hvíslað væri að mér. „Nú ert þú
næst. Nú færð þú að vita hvað hún móðir þín þjáðist.“ Eg
leit á Óla og hugsaði - nei, ekki þú næst. Mamma missti
pabba frá okkur ungum. Þá hvarf allt út úr höndunum á
henni, bömin og aleigan. Þetta fór svo illa með hana að hún
var veik lengst af í lífinu.“
Ólafur lést á morgni hvítasunnudags. Sigurborg segist
hafa setið við rúmið hans fram á síðustu stundu. „Eg var
yfirveguð, róleg og í nánu sambandi við hann. Mér fannst
ég fylgja honum áleiðis í gegnum einhvem hjúp, þar til
sagt var við mig. „Nú kemst þú ekki lengra. Nú snýrð þú
við. Dauðinn er aðeins önnur fæðing.“
Sigurborg er hugsi, en segir síðan: „Maður situr við dán-
arbeð ástvinar og fær skyndilega ekki lengur svör. Það er
eins og allt hafi hrunið í kringum mann og rústir einar
standa eftir. Maður tæmist, er sjálft tómið á mörkum hins
vitræna, og lengi að verða heill aftur. Ég var hálf lengi á
eftir og skil núna vel hugtakið „að vera hálf manneskja." A
eftir fylgir vandasöm og erfið uppbygging."
Sumir sjá lengra en aðrir, þú ert greinilega ein af
þeim. „Ég hef oftar en einu sinni farið yfir,“ segir Sigur-
borg rólega. „Ég barðist mikið fyrir því að eignast þessa
jörð, Báreksstaði. Sú barátta tók mig sex ár. Stundum var
ég að því komin að gefast upp. Þá fór faðir minn að birtast
mér í draumi. Mig dreymdi hann aftur og aftur þar til ég
lofaði að halda baráttunni áfram - í minningu móður minn-
ar, sem missti allt þegar hún varð ekkja.
Báreksstaðir voru ríkisjörð. Ég þurfti að glíma við sterk
öfl. Þetta gekk svo nærri mér að ég lenti í hjartastoppi með
blæðandi nýru. Tengdadóttir mín kom eitt sinn að mér. Þá
var ég komin með bláar hendur og illa farin. Á spítalanum
fór ég svo yfir - og hitti Óla ungan eins og forðum daga.
En mér var kippt til baka, var ekkert sátt við það, en ég á
greinilega eftir gera meira hér á jörð.
Báreksstaðir er landnámsjörð. Skalla - Grímur
Kveldúlfsson átti þræl sem Bárekur hét. Gaf honum
frelsi og jörðina Báreksstaði, „kotið.“ Trúlega hefur
nafnið ekíd skilist eða linmælgi er um að kenna, að
styttingin Bárustaðir kom upp. Nafnið fannst svo í
gömlu prestatali frá um 1700. Sigurborg telur skýring-
una á heitinu: „Sá sem bágt er að reka.“
Sumum fannst ég leggja of mikið á mig til að eignast
jörðina. En, ég var að gera meira. Ég var að berjast gegn
óréttlæti og hörku sem einstæðar konur og minnimáttar eru
oft beittar. Eitt sinn á erfíðri stundu opnaði ég biblíuna - og
við mér blasti þessi tilvitnun: „Fœrð þú eigi úr stað landa-
merki ekkjunnar... “ Reyndar voru landamæri ekkjunnar
færð. Ég fékk ekki alla jörðina."
Þú ferð oft í hestaferðir með dóttur þinni og tengda-
syni. „Já, þau eru með hestaferðir frá Oddsstöðum. Svo
býð ég hestafólki upp á svefnpokapláss og aðstöðu í eld-
húsinu. Heiti potturinn minn er vinsæll og fólk nýtur þess
að syngja saman við píanóið. Þetta eru bæði innlendir og
erlendir ferðamenn, sumt aldrað fólk sem hefur bara farið á
reiðnámskeið. Það sest á bak - og ég dauðhrædd um að það
komist ekki langt, en svo ríður það heilu dagleiðimar, yfir
sig hamingjusamt. Auðvitað er fólk stirt fyrsta daginn en
liðkast. Hesturinn er segull sem dregur fólk til landsins.“
Þú stundar líka jóga, Sigurborg. „Ég var á námskeiði í
jóga um tíma og gríp í þetta af og til. Set diska Kristbjargar
Kristmundsdóttur á fóninn, ef ég er að stirðna. Öndun í
jóga hefur mikið að segja. Ég er sannfærð um að hún bjarg-
aði mér eitt sinn frá því að detta af baki og stórslasa mig,
þegar hálftamið hross trylltist undir mér. Við eldra fólkið
þurfum að hreyfa okkur oft og vel, anda djúpt og rólega.
Flest okkar drekka of lítið vatn og borða of þungan mat. Ég
stunda leikfimi eftir leiðbeiningum á diski Sigurðar Guð-
mundssonar íþróttakennara, sem margir þekkja frá
Kanaríferðum. Sigurður er mágur minn. Og göngustafirnir
eiga sinn fasta stað við útidyrnar. Þeir verða vinir manns,
stafirnir, maður gengur hraðar og er öruggari. Farsíminn er
líka mikið öryggistæki.“
Þú segist líka halda dagbók. „Yfírleitt skrifa ég eitt-
hvað daglega, er búin að halda dagbók af og til, hún hjálpar
minninu. Eins er ég alltaf með blað og penna á náttborðinu.
Heilinn starfar best þegar maður liggur - þá koma minn-
ingarnar yfir mann. Stundum finnst mér að ég skrifí ekki
sjálf, næstum eins og ósjálfráð skrift.“
Þú sýnist mikið sjálfri þér nóg, ertu einfari, Sigur-
borg? „Ætli ég sé ekki félagslyndur einfari! Ég þarf einveru,
er mikið sjálfri mér nóg, en auðvitað sæki ég líka í félags-
skap. Ég gekk í Félag aldraðra í Borgarfjarðardölum strax og
ég hafði aldur til. Bæði vildi ég styðja þann góða félagskap
og sækja í samveruna. Þar kynntist ég Þórunni Eiríksdóttur.
Tónlistin við jarðarför hennar, sem bamabam hennar stjóm-
aði, fannst mér svo stórkostleg að seint mun gleymast.“
Félagslyndur einfari, en líka mikil keppniskona? Sig-
urborg bendir á borðið sitt. „Sjáðu!“ segir hún. „Ég á bik-
ara og verðlaunapeninga úr keppnum. Það er keppnisskap í
mér. Ég hef gaman af að upplifa spennuna. Áskomn er
fólgin í keppninni - að hætta ekki, gefast ekki upp í lífinu."
68