Læknablaðið - 01.05.2015, Blaðsíða 13

LÆKNAblaðið 2015/101 245
til að bera saman hópa og kyn og til að meta víxlverkun (interac-
tion) á milli þessara breyta. Þegar víxlverkun fannst var munur á
hópum innan kyns skoðaður. Krosstöflur (crosstabs) voru notaðar
til að skoða dreifingu hópanna í flokka viðmiðunargildanna og
kí-kvaðrat (chi-square) notað til að meta hvort marktækur munur
væri á milli hópanna. Gögnin eru birt sem óvörpuð meðaltöl og
staðalfrávik og tölfræðileg marktækni var sett við p<0,05.
Niðurstöður
Niðurstöður almennra líkamsmælinga, blóðþrýstings og hlut-
falls líkamsfitu má sjá í töflu I. Almenn skólabörn voru hávaxnari
(8,6 cm, p<0,001) en höfðu lægri summu húðfellinga (-22,7 mm,
p<0,001), neðri mörk blóðþrýstings (-6,3 mmHG, p=0,006) og hlut-
fall af líkamsfitu (-4,0 prósentustig, p=0,008) en börn með þroska-
hömlun. Þvert á hópa höfðu drengir lægri summu húðfellinga
(-15,7 mm, p=0,006), hærri neðri mörk blóðþrýstings (3,3 mmHG,
p=0,007) og lægra hlutfall líkamsfitu (-4,9 prósentustig, p<0,001) en
stúlkur. Víxlverkun fannst á mittismáli (p=0,024) þar sem drengir
með þroskahömlun voru með hærra mittismál en almennir skóla-
drengir (6,3 cm, p=0,009) en enginn marktækur munur fannst hjá
stúlkunum (p=0,601). Samkvæmt BMI flokkuðust marktækt fleiri
börn með þroskahömlun of feit, eða 13% á móti 2% hjá almennum
skólabörnum, og færri í kjörþyngd (p=0,017, mynd 2A). Á mynd 2B
sést flokkun barnanna eftir hlutfalli líkamsfitu (mælt með DXA)
en mun fleiri börn með þroskahömlun flokkuðust of feit (41% á
móti 19% hjá almennum skólabörnum) og mun færri flokkuðust í
meðallagi (43% á móti 69% hjá almennum skólabörnum, p=0,006).
R a n n s Ó k n
Í töflu II má sjá mælda hreyfingu og úthald þátttakenda.
Víxlverkun kom fram í MVPA (p=0,002) sem fólst í að munurinn
Tafla I. Líkamlegir eiginleikar þátttakenda.
ÞH drengir n=62 ASB drengir n=58 ÞH stúlkur n=29 ASB stúlkur n=35 Allir ÞH n=91 öll ASB n=93
Aldur (ár) 11,8 (2,8) 11,9 (2,9) 11,9 (2,6) 12,0 (2,3) 11,9 (2,9) 11,9 (2,7)
Þyngd (kg) 47,7(21,0) 47,1 (16,5) 43,1 (14,3) 49,9 (12,0) 46,2 (19,2) 48,2 (15,0)
Hæð (cm) 149,1 (18,4) 155,7 (20,7) 144,1 (14,6) 156,7 (13,9) 147,5 (17,4) 156,1 (18,3)*
BMI (kg/m2) 20,6 (5,6) 18,7(2,8) 20,3 (4,3) 20,1 (2,9) 20,5 (5,2) 19,2 (2,9)
Húðf. (mm) 75,6 (45,1) 45,9 (29,7) 83,7 (31,5) 71,2 (25,7) 78,2 (41.3) 55.5 (30.7)*†
Mittismál (cm) 71,1 (16,1) 64,8 (8,3)a 66,1 (9,9) 67,3 (8,3) 69,5 (14,6) 65,7 (8,4)*‡
Slagþr. (mmHG) 116,0 (9,5) 112,2 (7,8) 114,5 (7,0) 115,1 (5,3) 115,5 (8,8) 113,3 (7,1)
Þanþr. (mmHG) 75,7 (7,6) 71,6 (8,2) 71,8 (6,8) 69,3 (7,2) 74,5 (7,6) 70,7 (7,9)*†
n=48 n=49 n=23 n=32 n=71 n=81
Líkamsfita (%) 28,5 (10,4) 22,7 (5,8) 31,5 (8,1) 29,7 (5,8) 29,5 (9,8) 25,5 (7,5)*†
ÞH = börn með þroskahömlun, ASB = almenn skólabörn, BMI = líkamsþyngdarstuðull, ΣHúðf. = summa húðfellinga, Slagþr. = efri mörk blóðþrýstings,
Þanþr. = neðri mörk blóðþrýstings, * = Munur á milli hópa p<0,05, † = munur á milli kynja p<0,05, ‡ = víxlverkun milli hópa og kynja p<0,05, a = munur á drengjum með þroskahömlun og
almennum skóladrengjum p<0,05.
Tafla II. Hreyfing og úthald þátttakenda.
ÞH drengir n=62 ASB drengir n=58 ÞH stúlkur n=29 ASB stúlkur n=35 Allir ÞH n=91 öll ASB n=93
MVPA (mín) 24,3 (15,9) 65,9 (28,6)a 24,7 (12,8) 44,9 (22,9)b 24,4 (14,9) 57,9 (28,4)*‡†
n=26 n=45 n=12 n=31 n=38 n=76
Vo2max (ml/mín/kg) 36,3 (6,2) 44,82 (5,85) 35,39 (3,74) 39,55 (4,01) 36,02 (5,34) 42,67 (5,77)*†
n=55 n=58 n=26 n=35 n=81 n=93
PWC170 (w/kg) 1,46 (0,43) 1,93 (0,37) 1,38 (0,40) 1,66 (0,32) 1,43 (0,42) 1,83 (0,38)*†
Áætlað19 Vo2max (ml/mín/kg) 35,28 (6,2) 42,06 (5,35) 34,07 (5,77) 38,13 (4,60) 34,89 (6,03) 40,58 (5,41)*†
ÞH = börn með þroskahömlun, ASB = almenn skólabörn, MVPA = hreyfing af miðlungs- til erfiðri ákefð * = Munur á milli hópa p<0,05, † = munur á milli kynja p<0,05,
‡ = víxlverkun milli hópa og kynja p<0,05, a = munur á drengjum með þroskahömlun og almennum skóladrengjum p<0,05, b = munur á stúlkum með þroskahömlun og almennum
skólastúlkum p<0,05.
Mynd 2. Holdafarsflokkun þátttakenda samkvæmt líkamsþyngdarstuðli (A) og
hlutfalli líkamsfitu (B). Tölurnar í súlunum sýna fjölda einstaklinga. ÞH = börn með
þroskahömlun, ASB = almenn skólabörn, * = munur á milli hópa p<0,05.