Læknablaðið - 01.11.2014, Qupperneq 38

S a G a l æ k n i S F R æ ð i n n a R
var á hennar starfssviði, auk yfirstjórnar annarrar starfsemi, svo
sem sótthreinsunar, saumastofu og ræstinga. Hún hefur ritað afar
fróðlega bók sem heitir Sjúkrahús verður til4 þar sem hún fjallar um
undirbúning að opnun spítalans, búnað sjúkradeilda, skipulag
hjúkrunar og fleira. Hún greinir frá því að gert var ráð fyrir 5
umgöngum af rúmfötum fyrir hvert sjúkrarúm. Keyptir voru 3
km af sængurveradamaski og 4 km af lakalérefti. Auk þess efni í
vinnufatnað starfsmanna, gluggatjöld og fleira. Saumastofa spítal­
ans tók til starfa nokkru fyrir opnun hans. Þar voru allar flíkur
sniðnar og saumaðar, sængurfatnaður, gluggatjöld og annað sem
nota þurfti á spítalanum.
Eldhús spítalans var stórt og vel búið tækjum, og veitti ekki
af, því matreiða þurfti fjölmargar máltíðir á hverjum degi, bæði
fyrir sjúklinga og starfsfólk. Undirbúning á þessu sviði hafði með
höndum Elínborg Finnbogadóttir (1908­1992) síðar matráðskona
spítalans. Stór matsalur fyrir starfsfólk var við hlið eldhússins.
Umsjónarmaður spítalans var Jón Atli Jónsson (1924­1975) vél­
stjóri. Hann hafði á hendi umsjón með spítalabyggingunni, veitu­
málum innanhúss, vatni, rafmagni, hita, frárennsli og sorphirðu,
öryggismálum, viðgerðum og viðhaldi.
Röntgendeild spítalans hóf starfsemi árið 1966. Þar með var
bætt úr brýnni þörf, því biðtími eftir röntgenrannsóknum hafði
verið langur fram að því. Yfirlæknir var Ásmundur Brekkan sem
starfað hafði við Landspítalann. Hann sá um val á tækjabúnaði og
annaðist allan undirbúning að opnun deildarinnar. Þangað kom
fyrsta tölvusneiðmyndatæki landsins árið 1981.
Yfirlæknir á lyflækningadeild var Óskar Þórðarson (1906­1995)
en hann hafði gegnt sama starfi á lyflækningadeild Heilsuvernd­
arstöðvarinnar frá upphafi.
Rannsóknastofa Heilsuverndarstöðvar fluttist á sama tíma í
nýja spítalann. Þessi deild fékk allmikið rými og þar hófst fjöl­
breytt starfsemi. Yfirlæknir var Eggert Ó. Jóhannsson (1925­1992).
Slysavarðstofan fluttist nú í spítalann og varð sérstök deild,
slysadeild. Þar varð strax mikið annríki vegna slysa og bráðra
sjúkdóma. Yfirlæknir var Haukur Kristjánsson (1913­2001) sem
verið hafði yfirlæknir Slysavarðstofunnar.
Nokkurt nýmæli þótti þegar ákveðið var að hafa deild fyrir
geðsjúka inni í aðalbyggingunni og munu hafa verið skiptar skoð­
anir á því máli. Yfirlæknir var Karl Strand (1911­1998) en hann
hafði lengi starfað í Bretlandi.
Skurðlækningadeild var undir forystu Friðriks Einarssonar
(1909­2001) en hann var í hópi þeirra sem ráðnir voru alllöngu fyrir
opnun spítalans til ráðgjafar og undirbúnings. Hann starfaði áður
við Landspítalann sem annar af aðalskurðlæknum spítalans ásamt
Snorra Hallgrímssyni prófessor.
Þegar skurðlækningar hófust á spítalanum var stofnuð sjálfstæð
svæfingadeild og annaðist starfsfólk hennar svæfingar, deyfingar
og ýmiskonar umönnun sjúklinga fyrir og eftir skurðaðgerðir.
Yfirlæknir var Þorbjörg Magnúsdóttir (1921­2006). Hún var annar
af fyrstu sérfræðingum í svæfingalæknisfræði hér á landi árið
1952 og hafði verið svæfingalæknir við sjúkrahús Hvítabandsins
og varð yfirlæknir gjörgæsludeildar spítalans sem tók til starfa
árið 1970 og mun hafa verið fyrsta almenna gjörgæsludeildin hér
á landi.
Háls­, nef­ og eyrnadeild tók til starfa árið 1970. Nokkru síðar
opnaði göngudeild á vegum deildarinnar. Yfirlæknir var Stefán
Skaftason.
Árið 1973 fékk spítalinn til afnota allstórt húsnæði í nágrenninu.
Þar var stofnuð endurhæfingardeild (síðar endurhæfingar­ og
taugadeild) sem daglega kallaðist Grensásdeild. Var nú bætt
úr brýnni þörf vegna endurhæfingar eftir slys og sjúkdóma.
Yfirlæknir var Ásgeir B. Ellertsson.
Fæðingarheimilið við Þorfinnsgötu var lengi rekið sem sjálf­
stæð eining á vegum borgarinnar en frá 1989 sem ein af deildum
spítalans. Þar var á tímabili rekin lítil skurðstofueining. Yfirlæknir
var Guðjón Guðnason (1923­1998) og forstöðukona og yfirljósmóð­
ir Hulda Jensdóttir.
Lækningabókasafni var komið á laggirnar við Borgarspítalann
þegar í upphafi og átti Kristín H. Pétursdóttir bókasafnsfræðingur
veg og vanda af uppbyggingu þess. Þar var fljótlega góður bóka­
og tímaritakostur og ýmis þjónusta var veitt, svo sem heimildaleit
og ljósritun.
Og árin liðu
Næstu árin urðu miklar framfarir í greiningu og meðferð sjúk­
dóma og margar nýjungar komu til sögunnar. Sérhæfing jókst
og starfsmönnum fjölgaði. Nýjar sjálfstæðar og sérhæfðar deildir
voru stofnaðar.
Starfsmenn skurðdeildar áður en
fyrsta aðgerð fór fram 1968. Frá
vinstri: Svala Jónsdóttir hjúkrunar-
kona, Frosti Sigurjónsson læknir,
dr. Friðrik Einarsson yfirlæknir,
Valgerður Kristjánsdóttir yfir-
hjúkrunarkona, Þórarinn Guðnason
læknir, Jón Níelsson læknir, Þorbjörg
Magnúsdóttir yfirlæknir svæfinga-
og gjörgæslugeildar, Hulda Þorkels-
dóttir hjúkrunarkona, Páll Helgason
læknir, Jón Stefánsson læknir og
Sigurður B. Þorsteinsson læknir.
(Ljósm. ókunnur.)
606 LÆKNAblaðið 2014/100