Frjáls verslun - 01.07.2005, Blaðsíða 28

28 F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 0 5
Breska almannatengslafyrirtækið Gavin Anderson vinnur fyrir Baug Group. Þetta er þekktast fyrirtækið í Bretlandi í almannatengslum, „public relation“. Fyrirtækið starfar m.a. fyrir Morgan Stanley og American Express.
Meðan allt gengur vel sjá PR-fyrirtækin, sem sérhæfa sig í við-
skiptaheiminum, um að breiða út velgengnisfréttir. Þegar illa viðrar,
óhöppin dynja yfir og vondu fréttirnar ógna afkomu fyrirtækis, mann-
orði stjórnenda eða hvoru tveggja láta PR-fyrirtækin hendur standa
fram úr ermum í björgunaraðgerðum, sem miða að því að gera sem
minnst úr því neikvæða - og gera sitt til að allt sýnist betra en það
er, auðvitað ekki með lygum - því það lítur hrikalega illa út ef upp
kemst - heldur með því að segja kannski ekki alla söguna, því oft má
satt kyrrt liggja.
Gavin Anderson Vettvangur PR-fyrirtækjanna er
auðvitað fjölmiðlarnir þar sem skoðanir og afstaða
mótast. Gavin Anderson var stofnað 1981, er með
skrifstofur í þrettán löndum og hjá fyrirtækinu starfa
150 manns. Hér í London starfa 43. Í þeim karlaheimi
sem viðskiptaheimurinn hér er vekur athygli að þar
af eru 30 konur. Þetta er reyndar almennt einkenni
á PR-fyrirtækjum - margar konur vinna þar. Sumir
segja að það sé vegna þess að konur séu almennt
snjallar í mannlegum samskiptum, eigi bæði auðvelt með að eiga
saman að sælda við viðskiptavini og við þá sem þarf að hafa áhrif á.
Yfirlýst markmið Gavin Anderson eru: „Upplýsa. Breyta. Leysa:
Áhrifamikil samskiptaáætlun getur breytt almannaskoðun, skapað
bægslagang með nýjum tiltækjum eða haldið niðri stormi í aðsigi.“
Til að ná þessum markmiðum felst starfið mjög í því að vera í
góðu sambandi við fyrirtækið sem unnið er fyrir til að átta sig á því
sem gæti orðið fréttaefni og eins að rækta sambandið við fjölmiðla
og fréttamenn. Hvern einasta virkan dag í hádeginu eru mýmörg
veitingahús í London þéttsetin af fjölmiðlafólki sem þiggur veitingar
í boði PR-fólks og er um leið fóðrað á upplýsingum.
Ekkert athugavert við það. Frétta- og blaðamenn eru ekki svo
einfaldir að halda að þeim sé boðið í mat af því þeir séu svona
skemmtilegir eða merkilegir. Það er óneitanlega gagnkvæmni í
gangi: PR-fólkið er að bera út góðar sögur af viðskiptavinum sínum
og fjölmiðlafólkið er spennt fyrir sambandinu því það getur tryggt
þeim þau forréttindi að verða fyrstir með áhugaverðir fréttir - svo
allir fá eitthvað fyrir sinn snúð.
Það er líka hárfínt jafnvægi sem fyrirtæki eins og Gavin Ander-
son verður að hafa í huga: Sá, sem reynir einu sinni að villa um fyrir
blaðamönnum með röngum upplýsingum, verður varla spurður aftur
- og blaðamenn tala saman svo fiskisagan flýgur fljótt. Blaðamenn
eru reyndar misjafnlega ginnkeyptir fyrir upplýsingum PR-fyrirtækja.
Þeir sem stunda rannsóknarblaðamennsku leggja yfirleitt lykkju á
leið sína framhjá þessum fyrirtækjum því þeir hafa nógan tíma til að
afla sér upplýsinga sjálfir. Þeir sem eru í því að skila af sér stuttum
fréttum í löngum bunum geta frekar freistast
til að gleypa upplýsingar hráar.
Umfjöllunin um Baug Umfjöllunin um Baug
hefur verið fyrirferðarmikil í breskum fjöl-
miðlum undanfarin misseri. Það er þó varla
eingöngu ötulu starfi Gavin Andersons að
þakka heldur fyrst og fremst vegna þess
að Baugur hefur verið að kaupa svo þekkt
fyrirtæki. Leikfangabúðin Hamleys er smá-
fyrirtæki á enskan mælikvarða,en nafnið er
ofurþekkt. Sama er með aðrar búðir sem Baugur hefur keypt: nöfn
þeirra skreyta allar verslunargötur í London og víðar (þó sumir
haldi því fram að þessar og ámóta keðjur hafi drepið fjölbreytnina,
geri allar verslunargötur eins, af því þær útrými litlum sjálfstæðum
búðum en það er önnur saga). Þess vegna er Baugur orðið svo
þekkt nafn í Bretlandi meðan aðeins þeir innvígðu hafa heyrt Bakka-
vör nefnda.
Innan um jakkafatagengið sker Jón Ásgeir Jóhannesson sig úr.
Sítt, dökkt hárið og allt að því kæruleysislegt útlitið dregur að sér
athygli. Menn sem eru öðruvísi, jafnvel þó þeir séu fáorðir, laða að
sér athygli fjölmiðlanna - og þekktu búðarnöfnin gera sumsé sitt.
Ákærurnar í bresku fjölmiðlunum Þegar kom að ákærunum hefur
línan í bresku fjölmiðlunum verið sú að þær snúist mest um ofur-
notkun greiðslukorta með óvissri heimild á skyndibitastöðum. „Big
Mac fraud“ er hugtakið sem hefur gengið í gegnum blaðafréttirnar.
Spurningin er hvort hér er bara hver að éta upp eftir Ian Griffiths,
blaðamanninum sem skrifaði fyrst um kærurnar í Guardian, áður en
Það er athyglisvert að
þegar íslenskir fjölmiðlar
fengu ákærurnar frá Baugi
fylgdu þeim ekki yfirlitin
yfir kortaúttektirnar. Þær
hafði Griffiths hins vegar
undir höndum.
Hvað eiga Baugur Group, American Express og Morgan Stanley
sameiginlegt? Þekktasta almannatengslafyrirtæki Breta,
Gavin Anderson, vinnur fyrir þau öll.
PR-FYRIRTÆKIÐ GAVIN ANDERSON
TEXTI: SIGRÚN DAVÍÐSDÓTTIR
MYND: GEIR ÓLAFSSON
B A U G S M Á L I Ð D Ó M T E K I Ð