Frjáls verslun - 01.07.2005, Blaðsíða 47

F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 0 5 47
Nýlega var ég á ferð austur á landi og ók upp brekku á eftir fulllestuðum flutn-
ingabíl. Bílstjórinn hafði fært sig út í vegaxl-
irnar til að gefa öðrum svigrúm til að kom-
ast fram úr. Þungi bílsins var mikill og ég
horfði á hvar klæðningin hreinlega plægðist
upp undan afturdekkjunum. Þetta var rosa-
legt að sjá og sýndi mér best að í mörgum
tilvikum þola vegirnir alls ekki álag þungra
flutningabíla,“ segir Björn Mikaelsson, yfir-
lögregluþjónn á Sauðárkróki.
Vegurinn er mjór og hlykkjóttur
Björn segir margar hættur leynast úti í
umferðinni vegna þessa mikla álags sem
á vegunum er. Almennt séu vegir í dag
aðeins 6,5 metrar á breidd og það sé fjarri
því nóg.
„Hér í Skagafirði eru margar slysagildrur
og þar nefni ég sérstaklega veginn um
Silfrastaðafjall og í Norðurárdal áður en
ekið er upp á Öxnadalsheiði. Núverandi
vegur á þessum slóðum er mjór og hlykkj-
óttur og þarna eru fjórar einbreiðar brýr.
Blessunarlega standa vegaframkvæmdir
fyrir dyrum á þessum slóðum en hafa þó
verið í biðstöðu alltof lengi sem hefur
kostað okkur fjölda umferðaróhappa.“
Á fullri ferð
En hvað sem líður umferðarmannvirkjum
og styrk þeirra segir Björn Mikaelsson
mikilvægt að hafa mannlega þáttinn líka í
huga hvað varðar umferðaröryggi, enda séu
mannleg mistök orsök velflestra umferð-
arslysa. Lögbundinn hámarkshraði stórra
flutningabíla með aftanívagn sé áttatíu
kílómetrar á klukkustund en mörg dæmi
séu um að lögregla hafi stöðvað bílstjóra
á meiri hraða, jafnvel við erfiðar akstursað-
stæður.
„Margar slysagildrur en mannlegi þáttur-
inn hefur líka áhrif, segir Björn Mikaels-
son, yfirlögregluþjónn á Sauðárkróki.
vegakerfið kolsprungið vegna álags og nauðs-
ynlegt sé að tappa af umferðarþunganum. Hér
á landi sé þetta alls ekki raunin, alla jafna sé
umferð á vegunum lítil þó svo þeir beri illa
þungann sem á þá er lagður. Við því verði að
bregðast með átaki í vegagerð.
„Það eru sex eða sjö ár síðan við hjá Sam-
skipum hættum strandsiglingum og þá voru
rökin alveg skýr í okkar huga. Strandflutninga-
skipið fór héðan frá Reykjavík nánast tómt og
sigldi á kannski tíu til fimmtán viðkomustaði
úti um land. Tók um borð frystivörur og kom
svo hingað til Reykjavíkur viku síðar, þá full-
fermt. Á sama tíma fóru bílarnir héðan út á
land fullhlaðnir og komu síðan nánast tómir
aftur í bæinn. Með því að hætta siglingunum
gátum við hins vegar verið með fulllestaða bíla
báðar leiðir. Rökin fyrir því að hætta strand-
flutningum voru því alveg skýr og við teljum
forsendur í dag alveg þær sömu.“
Jón Rögnvaldsson talar á svipuðum nótum
og segir að í viðskiptaumhverfi nútímans sé rík
krafa fólks að fá vöruna senda heim að dyrum
fljótt og þar standi skipaferðir flutningum aldrei
snúning. „Að því leyti hafa vegaflutningarnir
forskot. Þó finnst mér að ákveðnir vöruflokkar
þyrftu ekki sama flutningshraða og gætu allt
eins verið fluttir á sjó sem landi. Þar get ég til
dæmis nefnt olíu, bensín og ýmsa þungavöru.
Síðan skulum við ekki gleyma að fiskflutningur
þvers og kruss um landið er mjög mikill og
hefur verið að aukast síðustu árin.“
Einbreiðar brýr til ama
Pálmar Óli segir það mikinn misskilning að
halda að flutningafélögin geti stýrt því einhliða
hvort flutningar hér innanlands verði sjóleiðis
eða með um landveg. „Sumir tala eins og
að fyrirtæki í flutningastarfsemi séu í nánast
sjálfstæðum heimi og geti stýrt sínum viðskipt-
avinum. Sannleikurinn er sá að fáar greinar eru
jafn háðar ytri skilyrðum og þörfum viðskipt-
amanna og einmitt flutningastarfsemi. Krafa
markaðarins er að fá vöruna um landveg bæði
fljótt og vel. Við því þarf að bregðast og gera
átak í vegaframkvæmdum. Byggja upp vegi og
breikka. Gera síðan gangskör að því að fækka
einbreiðum brúm úti á þjóðvegunum. Þær
skipta hundruðum, eru hvarvetna slysagildrur
og til mikils ama.“
S A M G Ö N G U R
BJÖRN MIKAELSSON, YFIRLÖGREGLUÞJÓNN Á SAUÐÁRKRÓKI:
Dekkin plægðu upp veginn
13 milljarðar til Vegagerðarinnar
Skiptist svona: 6,3 milljarðar fara til stofnframkvæmda, 2,6 milljarðar til end-
urbyggingar og viðhalds vega (þar af fer 1 milljarður til viðhalds á bundnu slit-
lagi) og 4,0 milljarðar eru eyrnamerktir rekstri og þjónustu Vegagerðarinnar,
en inni í þeirri fjárhæð er snjóruðningur á veturna og ferjurekstur.