Ægir - 01.08.2007, Blaðsíða 41

41
lendum skuldum gerð full
skil.
Eins og fram hefir komið
áður er gerlegt að meta vexti
með ýmsu móti. Líta má á þá
sem hreina og beina nafn-
vexti þar sem vextir verð-
tryggðra lána eru metnir til
nafnvaxta með því að bæta
verðbótum við. Í meðfylgj-
andi útreikningum er lagt
mest upp úr raunvöxtum.
Einn mælikvarðanna sem
stuðst hefir verið við og er
sýndur í fimmtu töflu eru
vextir miðaðir við afurðaverð.
Þykir hæft að líta til þess
mælikvarða því vissulega
skiptir geta fyrirtækjanna til
að greiða vextina miklu máli.
Þótt vextir virðist háir þarf
ekki svo að vera ef hækkun
afurðaverðs er e.t.v. meiri en
nemur vaxtaprósentunni.
Lækkandi afurðaverð leiðir til
þess að vextir reiknaðir á
mælikvarða þess lækka á
sama hátt og ef gengi styrkist,
lækka vextir erlendra lána
séu þeir reiknaðir miðað við
innlent verðlag. Kemur þetta
skýrt fram ef borin eru saman
árin 2005 og 2006.
Myndirnar þarfnast varla
nánari skýringa. Athyglisvert
er þó að skoða vextina árið
2006 á annarri mynd. Geng-
islækkun krónunnar veldur
því að vextir ársins 2006 rey-
nast mjög háir þegar þeir eru
reiknaðir á innlendan mæli-
kvarða vegna þess hversu
þungt erlendu lánin vega í
skuldum sjávarútvegsins. Þeg-
ar vextir það árið eru reikn-
aðir miðað við lántökumyntir
reynast þeir 5,7% eins og
bent hefir verið á hér að
framan en ekki 22% eins og
þegar þeir eru reiknaðir til
innlendra kjara. Að lokum má
nefna afurðaverðið og við-
skiptakjörin. Ljóst er að í SDR
hefir afurðaverð hækkað
verulega en viðskiptakjara-
vísitalan sýnir nokkuð aðra
mynd en þá er afurðaverð
reiknað í íslenskum krónum
og borið saman við breyting-
ar lánskjaravísitölu.
Að þessu leyti voru árlok
2005 sjávarútvegi óhagstæð
en síðan hefir verulegur bati
átt sér stað. Hér er eingöngu
fjallað um verð og vísitölur
en ekki magn. Þar af leiðandi
hefði magnaukning getað
vegið upp slakann sem var í
lok ársins 2005. Síðan má um
það deila hvort lánskjaravísi-
tala sé besti mælikvarði á
gjöld útvegs.
(Millifyrirsagnir eru blaðs-
ins)
Mynd 3 - Vi›skiptavísitala sjávarafur›a árin 1984 til 2006
Mynd 4. Ver›vísitala sjávarafur›a í SDR árin 1984 til 2006
Tafla 5 - Samanbur›ur á raunvöxtum sjávarútvegs m.v. lánskjaravísitölu og afur›aver› árin 1993 til 2006
Bankar 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Miðað við lánskjv. 16.4% 7.4% 6.3% 5.9% 8.2% 7.4% 4.7% 13.5% 14.8% -4.3% 2.9% -6.2% -3.9% 22.2%
Miðað við afurðav. 18.3% 3.1% 3.4% 10.8% 7.3% -3.5% 11.4% 7.4% 2.4% 12.3% 13.7% -0.2% 1.7% 10.1%
Fjárfestingarlsj.
Miðað við lánskjv. 17.4% 6.6% 3.6% 3.0% 5.4% 6.2% 3.6% 12.7% 10.4% -0.8% 3.6% -1.8% -1.5% 16.6%
Miðað við afurðav. 19.3% 2.3% 0.6% 7.7% 4.6% -4.6% 10.3% 6.7% -1.6% 16.4% 14.5% 4.5% 10.0% -4.9%
Lánasjóðir ríkis
Miðað við lánskjv. 9.7% 5.6% 4.8% 4.6% 5.8% 5.7% 4.8% 8.3% 7.9% -0.2% 3.5% 1.1% 1.8% 0.0%
Miðað við afurðav. 11.5% 1.3% 1.9% 9.4% 5.0% -5.0% 11.5% 2.5% -3.8% 17.1% 14.4% 7.5% 7.7% -9.9%
Alls
Miðað við lánskjv. 15.9% 6.9% 5.1% 4.8% 7.1% 6.9% 4.4% 13.2% 14.4% -4.0% 2.9% -6.0% -3.8% 6.5%
Miðað við afurðav. 17.8% 2.6% 2.2% 9.6% 6.2% -3.9% 11.2% 7.1% 2.0% 12.6% 13.8% 0.0% 2.0% 9.8%
F J Á R M Á L
80,0
85,0
90,0
95,0
100,0
105,0
110,0
115,0
120,0
125,0
84
;1
84
;4
85
;3
86
;2
87
;1
87
;4
88
;3
89
;2
90
;1
90
;4
91
;3
92
;2
93
;1
93
;4
94
;3
95
;2
96
;1
96
;4
97
;3
98
;1
99
;1
99
;4
00
;3
01
;2
02
;1
02
;4
03
;3
04
;2
05
;1
05
;4
03
;6
Ársfjórðungur
Ví
si
ta
la
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0
110,0
120,0
130,0
1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006