Tímarit Máls og menningar - 01.11.1950, Side 66

224
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
inu, nýútsprunginn ljósbera með rauðbleika krónu. Þetta er undarlegt
blóm, harðgert og viðkvæmt í senn, það býr við þröngan kost eins og
smáþjóð í grýttu landi, og þó er mild angan þess hugljúfari en þungur
ilmur aldingarðsins. í rauninni er líf þess handan við öll venjuleg rök,
frosthörkur nísta það hálft árið, nepjur og hretviðri mæða á því vor
og haust, ég veit ekki hverju það getur nærzt á þessum hrjóstruga mel,
og þó hefur það svip ódauðleikans. Ef ég kveiki í eldspýtnastokknum
mínum og varpa honum fuðrandi eins og gereyðingarsprengju á nýút-
sprungna krónu þess, ávöxt óumræðilegrar seiglu og baráttu, þá sviðn-
ar hún að vísu, blómið bliknar allt og visnar, en samt er það ekki
dáið. Rót þess lifir niðri í grjótinu, fræ þess frá í fyrra leynast víðs-
vegar um melinn, að vori mun grænn leggur spretta upp úr auðninni
og rauðbleik króna anga á lognværu sólmánaðarkvöldi. Ég get brennt
þetta blóm, traðkað á því, kramið það sundur, slitið það upp og haft
það dagstund í hneslu minni eins og sigurtákn, en ég get ekki drepið
það, líf þess er sterkara en dauðinn. Þegar ég geng burt frá því, þá er
eins og sálin í mér sé nýstigin upp úr laug og hafi þvegið af sér angist
og kvíða. Ró hugarins — loksins vitjar hún mín aftur.
Ég er ekki ávallt einn á þessum ferðum mínum um holt og móa, hvolp-
urinn fylgir mér stundum, hoppar ýmist við hlið mér, fer í feluleik við
sjálfan sig í þúfnaskorningum, eða trítlar spölkorn á undan mér
snuðrandi og íbygginn, eins og hann sé að fást við dularfullar rann-
sóknir. Okkur er vel til vina. Og þó að mig langi oft að kenna honum
að meta gáfu þagnarinnar, og óski þess að hann hefði hæfileika til að
nema heimspeki Zenóns gamla frá Kittíon, þá er hann svo einstaklega
laginn að gera mér létt í skapi og hlýtt í þeli, að ég get ekki annað en
hrifizt af þrotlausri kátínu hans og ærslum. Haninn er farinn að senda
honum tóninn og hafa í hótunum við hann, en í hvert skifti sem honum
þykir óvinurinn vera kominn ískyggilega nálægt sér, flýr hann að dyr-
um kofans og hreykir sér hjá hurðinni með ofstækisfullu látbragði,
reiðubúinn að skjótast inn og hnipra sig saman uppi á priki sínu, ef
í harðbakkann slær. Æjá, haninn hefur sett ofan, klístringurinn í fjöðr-
um hans er að vísu þornaður og göngulagið jafn spj átrungslegt og áð-
ur, eins og hann haldi að hann verði eilífur augnakarl í þessari veröld;
en þegar hann galar má glöggt heyra einhvern skrækan vanmáttarhreim í
ræðum hans, hvort sem hann prédikar göfuga efnahagssamvinnu fyrir