Tímarit Máls og menningar - 01.09.1986, Blaðsíða 20

Tímarit Máls og menningar
bókmenntir í vetur voru ekki sammála um verðlaunabókina fyrir 1985, flest
atkvæði hlutu þriðja bókin um Tobías og Baneitrað samband á Njálsgöt-
unni. Verðlaunin hlaut saga Sveins Einarssonar um Gabríellu í Portúgal.
Það er alltaf auðvelt að setja út á störf verðlaunanefndar og skal ekki
fjölyrt um þetta frekar. Bara eitt að lokum: Fólk sem fær það verkefni að
verðlauna bestu bók ársins má ekki láta annarlegar hugmyndir hafa áhrif á
sig, til dæmis þær að þessi eða hinn höfundurinn sé búinn að skrifa mikið og
eigi þess vegna skilið. . . eða að þarna sé maður sem áreiðanlega hafi gert
betri bók en aðrir. . . eða að það sé búið að láta svo mikið með þennan að
hann hafi ekkert gott af að fá meira. . . Besta bókin skal það vera.
Það þykir ekki „fínt“ meðal íslenskra barna og unglinga að lesa ekki.
Aðspurð skrökva þau fremur upp á sig meiri lestri en minni og það er ágætt.
Langflestir krakkar lesa til dæmis íslensku metsölubækurnar um hver jól og
hvað sem annars má segja um þær hefur það gildi í sjálfu sér að eiga
sameiginlega reynslu í bóklestri. Þau geta rætt saman um þessar bækur,
borið skoðanir sínar og annarra saman og borið þær saman við aðrar bækur.
Álit vinanna hefur mest að segja þegar stálpaðir krakkar og unglingar velja
sér lestrarefni, þau hafa áhrif hvert á annað. Þau eru líka gagnrýnin á það
sem þau lesa þó að erfitt sé að fá þau til að rökstyðja dóma sína. Það gera
þau þó um leið og þau verða aðeins eldri, til dæmis voru nemendur
Menntaskólans við Hamrahlíð harðari á bókum Eðvarðs Ingólfssonar á
fundi með honum í vetur en ég minnist í ritdómum fullorðinna. Þau vildu
meiri dýpt, skarpari andstæður, áhrifameira drama. Eða eins og segir í
söngtextanum:
Hún er fimmtán ára á föstu,
sextán ára í sambúð,
sautján ára fríkaði hún út. . .
Umfram allt vilja þau að rithöfundar sýni þeim skilning og virðingu. Minna
sætta þau sig ekki við.
Silja Aðalsteinsdóttir
282