Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1987, Síða 26

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1987, Síða 26
Tímarit Máls og menningar þessarar aldar heyrði til undantekninga ef alvarlegir höfundar leyfðu sér slíka sérvisku. Islenskir nútímahöfundar þráast við, af kannski tilfinninga- og hag- kvæmnisástæðum, en fyrst og fremst er það lífsnauðsyn þjóðmenningunni að bókmenntir okkar séu skrifaðar á þjóðtungunni. Það er því ekki mikið frekar höfuðverkur rithöfundanna en allra annarra íslendinga að þeim sé gert kleift að skrifa verk sín á móðurmálinu. Og það er hægt að gera það kleift á ýmsan hátt; brjóta skörð í múrinn. Að velja til dæmis fjórar til fimm nýjar bækur á hverju ári og láta þýða þær á einhverja heimstung- una myndi kosta ca. eina milljón króna. Það er dýrt fyrir einstaka höfunda að standa í slíku, en væri það greitt sameiginlega af íslendingum myndi það kosta fjórar krónur á mann. Reynslan hefur sýnt okkur, þá sjaldan íslenskar bækur hafa verið þýddar, að það hefur gengið vonum framar að fá þær útgefnar erlendis. Og ég leyfi mér að fullyrða að á liðnum áratugum hafi verið skrifuð skáldverk á íslensku sem hefðu haft alla burði til að ná viðurkenningu og vinsældum, ef þau hefðu verið skrifuð á tungu sem er lýðum heimsins skiljan- legri en okkar ástkæra ylhýra. Tvö dæmi sem erfitt er að andmæla: Tómas Jónsson metsölubók frá sjöunda áratugnum, og Grámosinn glóir frá síðasta ári. Þannig væri stuðningur við þessa bókmenntakynningu meira að segja arð- vænleg fjárfesting, svo vísað sé til þess eina sem margir skilja. I ljósi alls þessa hefur áhugaleysi og skilningsskortur ráðandi aðila í þessum efnum valdið flestum höfundum furðu og sárindum. Jafnvel eitt og annað smálegt, einsog að kaupa þýðingu á bútum og sýnishornum, kostar iðulega erfiðleika og leiðindi. Þá er ég að tala um smotterí og smápeninga; en líka mætti gæla við þá hugmynd að þessi menningarþjóð gerðist örlítið stórhuga og færi að veita þeim útlendu mönnum stuðning og ræktarsemi sem sýnt hafa áhuga og metnað til að þýða og kynna veröldinni bókmenntir okkar. Vil ég nú víkja nokkuð skrifum mínum að þessum ágætu mönnum, sérstaklega þarsem þau orð mín fyrst og fremst í áðurnefndri tímaritsgrein að íslenskir höfundar bæru þrátt fyrir allt til þeirra hlýjan hug, urðu þeim Astráði og Gunnari tilefni til andmæla. Þeir útlendingar sem hingað koma og læra íslensku eru að sjálfsögðu mjög misjafnlega hæfir til að þýða bókmenntir. Hinsvegar má benda á þá staðreynd (sem er í sjálfu sér merkileg í þessu sambandi) að það er aðallega vegna bókmenntanna sem útlendir menntamenn hafa eitthvað hingað til lands að sækja. Þeir fara héðan oft eftir nokkurra ára dvöl fullir metnaðar fyrir hönd íslenskrar menningar og áhuga á að kynna bókmenntir okkar; og sumir hverjir ágætlega til þess hæfir. Þeirra vandamál og okkar skömm er hinsvegar að héðan fá þeir yfirleitt engan stuðning. Það er látið sem þeir séu ekki til. Eg kannast við, persónulega eða af afspurn, nokkra slíka menn, á Norðurlöndum, í Bretlandi, Frakklandi og víðar. Dæmi um slíkan mann sem ég þekki er bókmenntafræðing- ur sem var hér við háskólann í nokkur ár. Hann hefur getið sér gott orð sem þýðandi og stílisti á sína tungu. Þegar hann fór héðan lét hann þau boð berast að hann væri fullur áhuga á að þýða íslenskar bókmenntir og kynna í sínu 14
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.