Tímarit Máls og menningar - 01.09.1992, Qupperneq 53

Á vígvelli markaðarins
Voiuþróun matvæla
Sersniðin námskeið fyrir fyrirtæki
G»öavitund -
£»öastjornun
milljóna sem tekist hefur að raka mest til
sín og ógna jafnt eigin heilsu sem auðlind-
um og lífríki jarðarinnar með ofneyslu
sinni. Varasöm efni frá úrgangi fram-
leiðslukerfisins í mörgum ríkjum, sem eiga
aðild að þeim markaði, eru farin að menga
jarðvatn þar og skapa þannig þörf fyrir nýja
innflutningsvöru.
Kenningunni um að mestu skipti að selja
þeim ríku meira á sem hæstu verði hefur
sem kunnugt er ekki verið tekið með fálæti
af íslenskum lærisveinum markaðspá-
manna. Þvert á móti. Umræða um efna-
hags- og viðskiptaþróun ber þess glöggt
vitni að þetta er hið viðurkennda og eftir-
sóknarverða keppikefli hjá íslenskum
framleiðendum sem hugsa hátt. Það sem á
að gera þjóðina ríka.
En það verður sífellt örðugra og dýrara að
komast inn á markað hinna ríku. Sérfræð-
ingur í þeim málum hefur gefíð svofellda
lýsingu á því hvað þarf til þegar um nýja
matvöru er að ræða: „Markaðssetning til-
búinnar matvöru (þ.á m. auglýsingar) getur
auðveldlega kostað meira en nokkurra ára
vinna við vöruþróun og rannsóknir og ekki
má gleyma umbúðahönnun. Er algengt að
umbúðakostnaður sé meira en 20% af verði
vörunnar. Oft liggur 3-5 ára vinna á bak við
nýjar matvörur áður en þær birtast í versl-
unum en allt að 20 ára rannsóknar- og þró-
unarvinna er ekki óþekkt hjá stærri
fyrirtækjum erlendis.“
Það sem hér var lýst skýrir að sínu leyti
hvers vegna bæði konur og karlar eru nú á
dögum bundin á vinnumarkaði jafnlengi og
karlinn var þar fyrir daga umbúðaþjóðfé-
lagsins. Markaðsvörur þess eru svo dýr-
keyptar. Það tekur svo langan tíma að vinna
fyrir þeim. Samkeppni á yfirfullum mörk-
uðum kostar greinilega sitt þótt venja sé að
tengja hana hagkvæmni.
Offramleiðsla á flestu því sem keppst er
um að selja 700 milljónunum á Þrímark-
aðnum svokallaða vekur upp magnaðan
samkeppnisanda. í fúlustu alvöru er farið
að líkja samkeppni á markaði við hemað.
Þann 29. mars 1990 birti Morgunblaðið t.d.
grein sem ber heitið „Á vígvelli markaðar-
ins“ þar sem segir frá því „hvemig banda-
ríski markaðsfrömuðurinn Jack Trout hristi
upp í framámönnum íslensks efnahagslífs.“
Þar er fróðlegt yfirlit um þær kenningar sem
hann flutti í fyrirlestri á vegum Stjómunar-
félagsins og byggja á „hemaðarkenningum
prússneska herforingjans von Clausewits.“
Þremur missemm síðar bauð Stjórnunarfé-
lagið framámönnum íslenskra fyrirtækja
námskeið í að standa sig á vígvellinum,
TMM 1992:3
51