Tímarit Máls og menningar - 01.09.1992, Page 69

hvorki í norðureða suður, austureða vestur.
Brjóstin á sjálfri henni vissu í norðvestur,
eftir því sem hún sagði mér.
Með þessum orðum lauk umræðum Fjöln-
ismanna um sætleika kvenholdsins um
sinn. Þær hófust ekki á ný fyrr en komið var
fram á slátt og Konráð kominn til Þýska-
lands.
Jónas fór aftur á dansleik í Sórey 27. apríl,
„og hálfleiddist“. Hann greindi Brynjólfi
Péturssyni frá þessu í bréfi daginn eftir.
Fyrsta erindi kvæðisins Efter assembléen
er sér um efni. Það er á þessa leið í bréfinu
til Konráðs:
,da, vidste du, ven, hvor mangefold
man prpves i fremmede lande!
Han* kasted’ i natten en gylden bold
og traf min glpdende pande.
Utanmáls skrifaði Jónas þá skýringu að
með Han væri átt við ástarguðinn Eros.
Inngangserindið greinir frá því hvað bar til
að hann fór sömu för og Aktæon hjá Palu-
dan-Miiller.
Hannes Pétursson gerði mikla leit að hin-
um gyllta knetti sem Eros kastaði. Þeim
sem þetta ritar hefir heldur ekki tekist að
festa hendur á honum. Hins vegar er það
athyglisvert að þegar Jónas gekk frá kvæð-
inu í kvæðasafni sínu íÍB 13 fol., gerði hann
bæði efnislegar breytingar og setti tilvitn-
unarmerki um tvær síðustu braglínur fyrstu
vísu þannig að þær urðu:
Han kastede med en gylden bold
og traf min glpdende pande.
Eðlilegast er að álykta sem svo að þegar
Jónas vann að hreinritun kvæðisins hafi
hann haft við höndina textann sem hann
notaði þegar hann orti kvæðið árinu áður og
leiðrétt tilvitnunina í leiðinni. Þá er eftir
þrautin þyngri að finna hvaðan þessar ljóð-
línur eru teknar. Um svipað leyti og Jónas
skráði kvæðið í ÍB 13. fol., fékkst hann við
að þýða upphafið að kvæðinu Abels Dpd
eftir Paludan-Miiller. Þar segir frá því að
Kain hafði sært Abel til ólífis og síðan flúið
af vettvangi, en Eva kom að syni sínum í
andarslitrunum. Þetta sannar að vísu ekki
annað en að Jónas var að fást við að þýða
ljóð eftir Paludan-Miiller, en væru ljóðlín-
umar innan tilvitnunarmerkjanna teknar úr
einhverju kvæða hans, var eðlilegt að Jónas
leiðrétti það sem ranglega var upp tekið í
leiðinni. Efnislega gætu þær sem best verið
eftir Paludan-Múller. Rétt er að minnast
þess að Jónas Hallgrímsson leitaði aldrei
fanga í gríska goðafræði í frumortum
kvæðum á íslensku.
Hannes Pétursson benti á breytinguna
sem Jónas gerði á fyrstu braglínu kvæðis-
ins. í stað þess að ávarpa Konráð í upphafi
kvæðisins rennir hann huganum til móður
sinnar og segir: „Ja, vidste min moder hvor
mangefold / man prpves i fremmede
lande!“. Hún virðist hafa ríkt í huga hans
undir ævilokin.
Svo hefir verið talið að í ljóðagerð Jón-
asar Hallgrímssonar gæti fremur lítið áhrifa
frá dönskum samtímaskáldskap. Engu að
síður fór ekki fram hjá honum þegar nýir
öndvegishöfundar kvöddu sér hljóðs.
Nægir að nefna að hann beið ekki boðanna
að færa eitt af ævintýrum H.C. Andersens í
íslenskan búning jafnskjótt og það kom út.
Svipuðu máli gegndi með Adam Homo.
Hverfandi líkur eru á að Jónas hafi haft
veður af því verki fyrr en hann kom aftur til
Hafnar í vetrarbyrjun 1842 og lét verða eitt
af sínum fyrstu verkum að gera tilraun til
TMM 1992:3
67