Fréttablaðið - 08.08.2015, Síða 16

8. ágúst 2015 LAUGARDAGURSKOÐUN GUNNAR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞRÓUNARSTJÓRI: Tinni Sveinsson tinni@365.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is MENNING: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRAR:
Andri Ólafsson andri@365.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is.
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
L
jóst er að víðtæk samstaða ríkir meðal stjórnmála-
manna um viðskiptaþvinganir gegn Rússum vegna
aðgerða þeirra í Úkraínu. Utanríkismálanefnd ályktaði
samhljóða nú í vikunni að þvingunum skyldi haldið
áfram þrátt fyrir hótanir Rússa um að gjalda líku líkt
með innflutningsbanni á íslenskar sjávarafurðir.
Ástandið í Úkraínu er flóknara en svo að skýra megi með
einföldum hætti. Í grófum dráttum er staðreyndin þó sú að
Rússar hafa gengið fram af hörku, og brotið gróflega gegn full-
veldi nágranna sinna í Úkraínu. Innlimun Pútíns og kóna hans
á Krímskaga er fordæmalaust
frá falli járntjaldsins og minnir
um margt á aðgerðir Þjóðverja
á fjórða áratug síðustu aldar.
Þá, líkt og nú, var réttlætingin
sú að íbúar hinna innlimuðu
svæða tilheyrðu í raun innrás-
araflinu í menningarlegu tilliti.
Vel kann að vera að sannleiks-
korn leynist í því. En siðuð ríki endurteikna ekki landamæri
með hervaldi. Sporin hræða í þeim efnum.
Flest bendir til þess að afstaða utanríkisráðherra og utan-
ríkismálanefndar í málinu sé vel ígrunduð. Ráðherrann var
snöggur til að fordæma ódæði aðskilnaðarsinna síðasta sumar
þegar þeir grönduðu farþegaflugvél yfir Úkraínu. Hann hefur
heimsótt landið og gert tilraun til að kynna sér ástandið af
eigin raun. Ísland á sögulega samleið með NATO og Evrópu-
sambandinu, en hvað sem öðru líður er varla umdeilt að
sambandið hefur verið afl í þágu friðar í álfunni. Ráðherrann
virðist því byggja afstöðu sína bæði á eigin athugunum og með
tilliti til sögunnar. Það er góð blanda.
Ekki má þó loka augunum fyrir því að ákvörðun sem þessi
verður alltaf umdeild. Nauðsynlegt er að sýna útgerð og sjó-
mönnum skilning. Það er súrt í broti að hafa lagt í fjárfestingar
í fiskiflota, tækjum, viðskiptasamböndum og öðru til þess
eins að láta kippa undan sér fótunum á augabragði. Það er
umhugsunarefni, eins og utanríkisráðherra nefnir, hvort ekki
er ástæða til að bæta skaðann með einhverjum hætti. Við-
skiptabannið er almenn aðgerð sem bitnar í þessu tilfelli fyrst
og fremst á útgerð, sjómönnum og fiskvinnslu, sem hafa fullan
rétt á að kveinka sér.
Viðskiptahagsmunir eru einn hornsteinninn í utanríkisstefnu
fullvalda ríkis. Þar er mikilvægt að horfa á allar hliðar máls.
Fólk getur verið fylgjandi hugmyndinni um hvalveiðar, en mót-
fallið veiðunum sjálfum. Þar víki rétturinn til að veiða hval
með tapi, sem þar að auki skaðar orðspor Íslands, fyrir ávinn-
ingi á alþjóðavettvangi við að segja skilið við veiðarnar. Þannig
verði minni hagsmunum fórnað fyrir meiri.
Stundum er ekki hægt að setja hlutina upp í Excel-skjal.
Íslandi er fyrir bestu að taka afstöðu með bandamönnum sínum
gegn ágangi Rússa. Það er hagur smáríkja að alþjóðasamn-
ingar og reglur í samskiptum þjóða haldi. Það er tryggasta
vörn gegn yfirgangi þess stóra. En á þeirri vegferð skal gæta
þess að enginn lendi á köldum klaka að ósekju. Á því virðist
skilningur hjá utanríkisráðherra.
MÍN SKOÐUN: JÓN GNARR
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is
Ég hef átt reiðhjól meirihluta ævinnar. Eins og flestir aðrir þá hjólaði ég mikið sem krakki en eftir að ég fékk
bílpróf þá lagði ég hjólið til hliðar.
Ég byrjaði svo aftur að hjóla á full-
orðinsárum. Ástæðan var fyrst og
fremst fjárhagsleg. Þetta var rétt
fyrir síðustu aldamót. Ég bjó þá í
Grafarvogi en var að vinna á Flóka-
götu. Ég átti þá fjóra krakka á skóla-
aldri. Ég var búinn að kaupa og eiga
margar ömurlegar bíldruslur. Eftir
því sem krökkunum fjölgaði þurfti
ég stærri, og um leið, dýrari bíla. Ég
hafði ekki efni á öðrum bíl eða að
keyra fram og til baka milli heim-
ilis og vinnu. Strætisvagnasamgöng-
ur voru stopular og óhentugar. Ég
ákvað því að hjóla. Í heilt ár hjólaði
ég úr Húsahverfinu fimm sinnum
í viku og niður í
bæ og svo aftur
heim á kvöldin.
Þetta var líkam-
lega erfitt til að
byrja með en
svo vandist ég
því. Ég fór að
fara allra minna
ferða á hjólinu.
Ég hjólaði á fundi og í bæinn. Ég
fór meira að segja og keypti í mat-
inn og hjólaði með það heim í tösk-
um. Ég hríðgrenntist og hef líklega
sjaldan eða aldrei verið í jafn góðu
líkamlegu formi. Ég sparaði pen-
inga og stundaði heilsusamlegt líf-
erni. Þetta var fullkomið að öllu
leyti nema einu: Það var stórhættu-
legt að fara á reiðhjóli um Reykja-
vík. Það voru engir reiðhjólastígar
og maður var yfirleitt tilneyddur að
hjóla á umferðargötum. Ég var oft
í stórhættu, sérstaklega á Miklu-
brautinni. Ég var hluti af umhverfi
sem gerði ekki ráð fyrir fólki eins
og mér. Ég lenti oft í smáóhöppum
en sem betur fer bara einu alvarlegu
slysi. Það var þegar ökumaður ákvað
að beygja þvert í veg fyrir mig án
þess að gefa stefnuljós. Ég skall á
bílnum, flaug yfir hann og í götuna.
Ég var með hjálm. En hann bjargaði
ekki höndunum á mér eða fótunum.
Dýri hjólajakkinn minn var ónýtur.
Ég var hruflaður og marinn og var
frá vinnu í nokkra daga. En ég gat
sjálfum mér um kennt. Hvað var ég
eiginlega að pæla, að vera hjólandi
í Reykjavík? Af hverju gat ég ekki
bara fengið mér annan bíl eins og
allt venjulegt fólk?
Reiðhjólaraunir
Eftir á að hyggja þá hefði ég líklega átt að klæðast hlífðar fatnaði eins og þeir
sem keppa á torfærumótorhjól-
um. En á móti þá hefði þetta lík-
lega aldrei gerst ef ég hefði búið í
borg þar sem ökumenn sýna hjól-
reiðafólki tillitssemi og virðingu.
Þetta hefði líklega ekki gerst ef
bílstjórinn hefði gefið stefnuljós.
En þannig er Reykjavík. Íbúun-
um er haldið í helgreipum einka-
bílsins. Þeir eru háðir honum.
Það er gott mál fyrir þá sem
selja bíla og bensín en kostnaður
fyrir þá sem þurfa að nota bíla.
Bílar eru dýrir og það er dýrt að
reka þá. Þeir taka mikið pláss,
menga og valda slysahættu. Að
sitja mikið í bíl veldur offitu.
En við erum góðu vön. Það eru
engin takmörk fyrir því hvað við
erum til í að keyra stuttar vega-
lengdir eða í fáránlegum erinda-
gjörðum. Við keyrum í sund og
líkamsrækt og skutlum krökkun-
um í íþróttir. Það er svo sjálfsagt
og eðlilegt að keyra að við pælum
ekki einu sinni í því hvað það er
hættulegt. Ég velti því til dæmis
oft fyrir mér hvað þurfi eiginlega
að gerast svo fólk hætti að keyra
og skoða símann sinn á meðan.
Meðvituð breikkun á rassgati
Samgöngur eru eins og skór. Flestir eiga góða skó sem þeir nota dagsdaglega en svo
spariskó sem þeir nota sjaldnar.
Spariskórnir eru flottari en þess-
ir venjulegu en líka dýrari. Sam-
göngumenning okkar hefur verið
á algjörum villigötum. Hún er
hagkvæm fyrir fáa en óhagkvæm
fyrir flesta. Við erum eins og fólk
sem vinnur í garðinum sínum á
blankskóm og gengur á Esjuna í
háum hælum. Þetta er svo mikið
rugl að það nær engri átt. Og að
halda því fram að þeir sem mót-
mæla þessu rugli séu óvinveittir
bílum er alrangt. Það er eins og
að segja að þeir sem ganga um í
þægilegum götuskóm geri það
vegna þess að þeir hata spariskó.
En sem betur fer er þetta að
breytast. Fleiri og fleiri sjá kosti
þess að hjóla frekar en keyra, því
það er bæði ódýrara og heilsusam-
legra. Reykjavík, eins og flestar
aðrar borgir, keppist við að leggja
hjólreiðastíga til að mæta þessari
þróun. Bíla- og bensínsalar hafa
eðlilega af þessu áhyggjur. Þeir
græða ekkert á reiðhjólum. Þeir
eru því óþreytandi í að benda
okkur á hvað þetta sé hættulegt.
Þar er hjálmanotkun sívinsælt
áhyggjuefni. Samt er það svo að
í flestum borgum þar sem hjól-
reiðar eru viðurkenndur og sjálf-
sagður samgöngumáti sjást fáir
með hjálm. Kaupmannahöfn er
gott dæmi. Ég er einn af þeim
sem vilja geta hjólað um borgina
án þess að vera í lífshættu vegna
fólks sem gefur ekki stefnuljós
eða er að senda SMS á meðan það
keyrir. Það þarf að breytast. Ég
hjóla ekki með hjálm.
Á Esjunni í 10 sentimetra hælum
Góðar aðgerðir –
gildar kvartanir
PEPSI MAX OG WOW AIR KYNNA
KINGS OF LEON
Á FIMMTUDAGINN Í NÝJU HÖLLINNI
#KOLICELAND WWW.SENA.IS/KOL
MIÐASALA Á TIX.IS
SÍÐUSTU FORVÖÐ!
0
7
-0
8
-2
0
1
5

2
3
:0
5
F
B
1
2
8
s
_
P
1
2
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
1
1
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
5
A
D
-E
C
7
0
1
5
A
D
-E
B
3
4
1
5
A
D
-E
9
F
8
1
5
A
D
-E
8
B
C
2
8
0
X
4
0
0
1
A

F
B
1
2
8
s
C
M
Y
K