Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.05.2012, Blaðsíða 20

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.05.2012, Blaðsíða 20
þess að þau séu úr litlum flöskum eða glösum. Flestar flöskurnar sem fundust tengjast neyslu áfengis. Líkt og sagt var hér að framan var áfengi ein helsta innflutningsvaran á þessum tímum. Mest af því hefur þó verið flutt inn í tunnum frekar en í flöskum, sem hafa þess í stað verið notaðar til að hella drykknum í glös. Það á einna helst við um bjór og öl en sum vín og brennivín var flutt inn í flöskum, sérstaklega við lok 18. aldar (Lucas 2002, bls. 53). Næstum ekkert gler úr ílátum fannst í elsta byggingarskeiði svefnstofunnar (skeiði I) en fjöldi ílátabrota úr gleri jókst til muna á skeiðum II og III og lítillega á milli skeiða III og IV. Einungis þrjú glerbrot úr flöskum fundust á skeiði II samanborið við 57 brot á skeiði III og 137 brot frá skeiði IV. Þessi aukning skýrist að hluta af breyttum innflutnings- og geymslu- venjum en einnig af aukinni neyslu áfengis. Mynd 5 sýnir skiptingu glerbrota eftir ílátagerðum og byggingarskeiðum. Leirker Líkt og fyrr greinir eru engar tölur til um innflutt leirker til Íslands frá 17. og 18. öld. Það er þó ljóst að leirker voru flutt til landsins á þessum tíma en ef til vill ekki í miklum mæli. Af þeim leirkerategundum sem fundust í svefnstofu skólapilta í Skálholti eru steinleirsbrot (e. stoneware) algengust. Mikill hluti þeirra er enn ógreindur til undirtegunda, um 40%. Þau brot sem hafa verið greind frekar skiptast í þrjá flokka: Frechen og Dunigen, sem eru þýskar tegundir, og hvítur saltglerjaður steinleir sem kemur frá Englandi. Næst algengasta Skólapiltar í Skálholti __________ 20 Mynd 7. Glerhnappar úr svefnstofunni í Skálholti. (Fornleifastofnun Íslands og Gavin Lucas, birt með leyfi höfundar). tegund leirkera er grófur jarðleir (e. coarse earthenware). Það er mjög erfitt að ákvarða hvaðan grófu jarðleirsbrotin koma þar sem þau voru framleidd víða og eru oftast einföld og óskreytt. Talið er að mestur hluti þeirra grófu leirkerabrota sem fundist hafa við fornleifauppgrefti á Íslandi séu frá Norður-Þýskalandi eða frá Skandinavíu (Guðrún Sveinbjarnardóttir 1996, bls. 47). Grófu leirkerabrotin eru af ýmsum gerðum en algengasta tegundin er glerjuð rauð leirker (e. glazed red earthenware). Þriðji algengasti flokkur leirkera er postulín, sem er allt innflutt frá Kína. Mestur hluti postulínsins er úr jarðlögum frá skeiði IV, síðasta byggingarskeiði svefnstofunnar áður en skólinn var fluttur til Reykjavíkur 1784. Fyrir 18. öld var postulín sjaldgæft og mjög dýrt þar sem hollenska Austur- Indíafélagið einokaði verslun við Evrópu. Í upphafi 18. aldar varð kínverskt postulín algengara á evrópskum mörkuðum en það var enn með dýrustu fáanlegum leirkerum. Minnst fannst af tinglerjuðum leirkerum (e. tin-glazed earthenware) í svefnstofunni. Brotin eru mjög smá og því erfitt að greina þau frekar, en þau eru líklega flest hollensk. Af 61 broti voru átta af þeirri gerð sem kölluð er majolica gerð, þ.e. tinglerjuð að innan með blýglerjungi að utan. Mynd 6 sýnir hlutfall leirkerjategunda eftir skeiðum. Smáhlutir Ýmsir hlutir sem tengjast klæðnaði og persónulegu skarti fundust í svefnstofunni. Meðal þeirra eru perlur, hnappar, krókar og lykkjur, sylgjur og hringur. Aðrir persónulegir munir sem fundust voru hnífaparasett, skeið, hnífur, skæri, brýni, fjöðurstafir, mynt og kambar. Flestar þessara gripategunda fundust aðeins í litlu magni. Algengasta Ágústa Edwald __________ 21 Mynd 8. Perlur úr svefnstofunni í Skálholti. (Fornleifastofnun Íslands og Gavin Lucas, birt með leyfi höfundar).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171

x

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.
https://timarit.is/publication/1111

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.