Dagrenning - 01.10.1947, Page 11

stórfelld og einstæð handleiðsla Gnðs var
á landi voru og þjóð í ófriðnum, til þess
það rættist í sem bókstaflegustum skiln-
ingi, sem Rutherford lét um mælt, er hann
sagði, að með verndun íslands væri Guð að
færa sönnur á „hvernig hann verndar lít-
ið og vamarlaust ríki í veröld, sem öll er
grá fyrir járnum."
\7ér höfum fjölmörg dæmi um hver urðu
hlutskipti margra annara smáþjóða í síðasta
ófriði. Þó sterk og öflug stórveldi tækju þau
undir vernd sína urðu þau ýmist orustu-
völlur eða þjóðirnar liðu miklar þjáningar.
En ísland slapp við það allt.
Það mætti ætla, að þjóðin hefði séð þetta
og þakkað að verðleikum.
En hverjum bar að þakka? Átti hún að
þakka Bretum h'rir að hernema landið þvert
ofan í mótmæli Alþingis, sem voru fvrsta
plaggið, sem rétt var að stjórnarvöldum Breta
þegar bTeski herinn fieshði íshnd undan
yfÍTVofahdi áiás Þjóðveija fiá Noiegi voiið
1940? Eða átti að þakka Bandaríkjunum
sem „neyddu okkur til þess að láta sér í té
bækistöðvar hér“ til þess þau gætu frekar
veitt Bretum — og síðar Rússum — lið í
styrjöldinni? Hin dæmalausu „mótmæli"
Alþingis í tíma og ótíma, sem áttu að vera
„skynsamleg taktik,“ slunginna pólitík-
usa, en voru hrein vitlevsa, gerðu auð-
vitað alveg ókleift að sýna þessum tveim
stórþjóðum nokkurn þakklætisvott fyrir
vernd þeirra og frelsun undan dráps-
tækjum Þjóðverja. Fvrirsvarsmenn íslenzku
þjóðarinnar liafa því ekki séð sér fært — og
ekki getað það vegna fvrri klókskapar síns í
stjórnmálum — að færa þessum stórþjóðum
nokkurt þakklæti fyrir vernd þá, er þær veittu
okkur í síðustu styrjöld. Það er mjög illa
farið en við því verður ekki gert eins og
komið er.
Og látum það þá svo vera.
En einum gátum við þó þakkað, án þess
að fá kinnroða af vegna fyrri framkomu.
Einn var sá, sem öllum frekar hafði haklið
hlífiskildi vfir þessu útskeri og hinum fáu
hræðum, sem.byggðu það. Það var sá Guð,
sem við minnumst á í þjóðsöng vorum, sá
Guð, Jesús Kristur — sem við tókum oss
að konungi og leiðsögumanni fyrir hartnær
þúsund árum á sjálfu Alþingi?
En höfum við þá þakkað honum? Ég
skal þar ekki segja neitt um hvern einstak-
ling. Vafalaust eru þeir nokkrir, sem það hafa
gert. En þjóðin í heild? Því er fljótsvarað.
Ilvorki ríkisstjórn, Alþingi né kirkja hefir á
nokkurn hátt átt hlut að því að þjóðin þakk-
aði sameiginlega þá handleiðslu, sem hún
hlaut í styrjöldinni. Um þá vanrækslu eru
tveir aðilar sekasatir en það eru kirkjan og
ríkisstjórnin — og þá alveg sérstaklega kirkj-
an. Þess er tæpast að vænta að forusta í
þeim efnum komi frá Alþingi. Þess vegna
skal það undanþegið ákærum af því tagi.
Hugsum okkúr að einhver þingmanna hefði
gerst til þess að flytja t. d. þingsályktun
um almennan bænadag í tilefni þess hve
Island og íslenzka þjóðin hefði sloppið vel
frá flestum ógnum styrjaldarinnár. Mér
er sem ég sjái háðsglottið og upplitið á þing-
heimi þegar þeirri tillögu hefði verið útbýtt
á Alþingi. Og örlög hennar hefðu þegar
verið ráðin. Þau hefðu orðið þessi: Ein um-
ræða hefði verið ákveðin, en sú umræða hefði
aldrei farið franr. En snúum oss þá að hin-
um aðilunum — ríkisstjórninni og kirkjunni.
í mörgum svonefndum kristnum menning-
arlöndum gengst ríkisstjórnin stundum fyr-
ir slíkum bænadögum og það er alveg sama
hvaða stjóm er við völd því þetta er þjóðar-
siður þar. Þannig er það t. d. í Bretlandi,
Bandaríkjunum og Svíþjóð, þrem mestu
menningarlöndum lieimsins. Ríkisstjórnin
íslenzka hefði þess vegna vel getað gert það
í samráði við forseta að fyrirskipa einn slík-
an þakkargjörðardag að ófriðnum loknum.
DAGRENNING 9